بررسی وضعیت امنیت و ایمنی پیاده‌روهای مجاور مراکز خرید با تاکید بر پیاده مداری بر اساس نظر شهروندان (نمونه موردی: شهر رامسر)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

مقدمه: برنامه­ریزی­ و طراحی شهرها براساس نیاز عابران پیاده از جمله رویکردهای جدیدی است که در سال های اخیر بویژه در شهرهای بزرگ بدان توجه شده است.  در اغلب شهرهای ایران، اولویت  دادن به سیستم سواره در شریان های شهری  ایمنی شهروندان را با خطر مواجه کرده و از سرزندگی و پویایی اجتماعی آنان کاسته است.
هدف: تحقیق حاضر تلاش نموده است تا  وضعیت امنیت و ایمنی پیاده­روهای مجاور مراکز خرید با تاکید بر پیاده­مداری را در یکی از شهرهای شمالی کشور یعنی رامسر مورد مطالعه قرار دهد.
روش‌شناسی: پژوهش مبتنی بررو یکردهای توصیفی تحلیلی است و جامعه آماری تحقیق شامل  کاربری­های تجاری واقع در  دو خیابان اصلی شهر یعنی مطهری و رزاقی رامسر می­باشد که با تعیین تعداد نمونه ها، دو نوع پرسشنامه برای فروشندگان و شهروندان تهیه و تکمیل گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده­های جمع­آوری شده از نرم­افزار SPSSو آزمون­های فریدمن و همبستگی اسپیرمن استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج آزمون اسپیرمن نشان می­دهد بین حذف سیستم سواره و امنیت و ایمنی در سطح دو خیابان شهید مطهری و شهید رزاقی بیش از 569/0 واحد (57 درصد) همبستگی مثبت وجود دارد یعنی در صورت حذف سیستم‌های سواره 57 درصد بر امنیت و ایمنی خیابان شهید رزاقی و شهید مطهری افزوده خواهد شد. بر اساس آزمون رتبه­بندی مولفه­های امنیت و ایمنی پیاده­روهای مجاور مراکز خرید از طریق آزمون فریدمن مشخص شد، مؤلفه نفوذپذیری با میانگین 00/5 و مؤلفه ایمنی با میانگین 80/4 به ترتیب در رتبه‌های اول و دوم قرار گرفته‌اند و بیشترین تأثیرگذاری را در امنیت و ایمنی پیاده‌روها دارند. همچنین مؤلفه امکانات با میانگین 51/2 در رتبه آخر قرار گرفته است.
نتیجه‌گیری: بنابراین نتایج این پژوهش تقویت سیستم پیاده دو خیابان مورد مطالعه می‌تواند تا حد زیادی به ارتقای سطح ایمنی و امنیت شهروندان کمک نماید.

کلیدواژه‌ها


پاکزاد، جهانشاه. (1386). راهنمای طراحی فضاهای شهری در ایران. چاپ سوم، وزارت مسکن و شهرسازی، تهران: انتشارات شهیدی.
پور احمد، احمد؛ حاجی شـریفی، آرزو و رمضـان زاده لســبویی، مهــدی. (1391). ســنجش و مقایســه کیفیت پیـاده راه در محلـه­های هفـت حـوض و مقدم شهر تهران. مجله آمایش جغرافیـایی فضـا، دانشگاه گلستان، 2(6)، 37-56.
حبیبیان سزاوار، علی. (1392). طراحی فضای شهری با رویکرد زندگی پیاده در شهر، نمونه موردی: خیابان نوبهار کرمانشاه. پایانامه منتشر نشده کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
خشایی پور، مرتضی؛ آرمین، خطیب زاده؛ کمره، داریوش و بهرامی، مهری. (1391). ارائه متدلوژی نیازسنجی و امکان سنجی احداث پیاده راه­ها، مطالعه موردی: خیابان شهید دکتر آیت در منطقه 8 شهرداری تهران. دوازدهمین کنفرانس مهندسی حمل و نقل و ترافیک ایران، 1-15.
خمره، غلامعلی و نصیری، اقبال. (1393). بررسی و اولویت‌بندی معابر پیاده شهر زابل جهت بهسازی ونوسازی در راستای ارتقای شهری انسان‌مدار و پایدار، مطالعه موردی: خیابان‌های بافت مرکزی شهر زابل. مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه‌های انسانی، 9(29)، 115-128.
راستبین، ساجد؛ جعفری، یاسر؛ دارم، یاسمن و معززی مهر تهران، امیر محمد. (۱۳۹۱). رابطه همبستگی بین کیفیت های محیطی و تداوم حیات شهری در عرصه های عمومی (مورد: جلفای اصفهان). باغ نظر، 21(9)، 23-34.
رضانژاد، مرضیه؛ کاظمی، سید مهدی موسی؛ رفیعیان، مجتبی و رکن الدین افتخاری، علیرضا. (۱۳۹۴). الگوی فضایی اندام وار احساس امنیت در فضاهای عمومی شهری، نمونه موردی: شهر بندرعباس. پژوهش­های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، 4(3)، 69-84.
زادولی خواجه، شاهرخ  و زادولی، فاطمه (1391) بررسی عوامل مؤثر در تصادفات عابران پیاده در شهر ارومیه،  راهور، 11 (27)، 27-51.
شیعه، اسماعیل؛ حبیبی، کیومرث و حقی، محمدرضا. (1392). سنجش وضعیت بافت مرکزی شهرهای کوچک برای ایجاد پیاده‌راه، نمونه موردی: شهر خوانسار. مطالعات محیطی هفت حصار، 2(6)، 54-43.
عباس­زاده، شهاب و تمری، سودابه. (1391). بررسی و تحلیل مؤلفـه­های تأثیرگـذار بـر بهبـود کیفیـات فضــایی پیاده­راه­هــا بــه منظــور افــزایش ســطح تعاملات اجتمـاعی، مطالعـه مـوردی: محورهـای تربیت و ولیعصر تبریز. فصلنامه مطالعات شهری، 4، 1-10.
عباسی، سمیه. (1394). بررسی وضعیت امنیت پیاده روهای مجاور مراکز خرید با تاکید بر پیاده مداری، نمونه موردی: شهر ساری. پایان نامه منتشر نشده کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه مازندران.
علیزاده، مهدی. (1395). ارزیابی آسیب پذیری زیرساخت های شهری کوهدشت با تأکید بر پدافند غیر عامل. پایان نامه منتشر نشده کارشناسی ارشد، پژوهشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز.
غفاریان شعاعی، مهران، نقصان محمدی، محمدرضا و وحید تاجدار. (۱۳۹۳). شناسایی نحوه و میزان تأثیر عناصر پیاده­روهای شهری بر ابعاد و مؤلفه­ای سلامت عابران، فصلنامه مطالعات شهری، 7، 23-37.
قریب، فریدون. (1396). شبکه ارتباطی در طراحی شهری. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
قنبری، احمد. (1382). بررسی مشکلات ونارسای‌های مبلمان شهری با تاکید بر مسیرهای عابرپیاده. پایانامه منتشر نشده کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا، دانشگاه تبریز.
کامران، حسن؛ پریزادی، طاهر؛ صحرایی، امیرحسین و حسینی امینی، حسن. (1390). امنیت و ایمنی در فضاهای شهری با رویکرد پدافند غیر عامل نمونه موردی: منطقه ٥ کلان­شهرتهران. مطالعات مدیریت شهری، 3(5)، 1-25.
لطفی، صدیقه و شکیبایی، اصغر. (1392) بررسی و آزمون شاخص قابلیت پیاده­روی و ارتباط آن با محیط ساخته شده شهر، نمونه موردی: شهر قروه؛ مجله آرمانشهر، شماره 11، 392-383.
مدنی پور، علی. (1387). طراحی فضای شهری: نگرشی بر فرآیندی اجتماعی - مکانی. ترجمه: فرهاد مرتضایی، شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری.
یدی همدانی، مهدی؛ کاکاوند، الهام و آهنی، سمیه. (1390). سنجش کیفیت پیاده راه‌های شهری در راستای نیل به حمل و نقل انسان محور. یازدهمین کنفرانس بین المللی مهندسی حمل و نقل و ترافیک. تهران.