تحلیل فضایی حساسیت وقوع زمین لغزش در محدوده‌های روستایی و شهری با استفاده از شاخص‌های اقلیمی و توپوگرافیک (مطالعه موردی :حریم مناطق تابع شهرستان گرگان در حوضه آبخیز زرین گل)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیارگروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام‌نور.

2 عضو هیات علمی گروه معماری و شهرسازی،دانشکده شهیدچمران ،دانشگاه فنی و حرفه ای، واحد کرمان،کرمان،ایران.

چکیده

پدیده زمین‌لغزش یکی از پدیده‌های مهم و قابل‌توجه در مسائل زیست‌محیطی، آبخیزداری و منابع طبیعی می‌باشد. در این راستا با توجه به موضوع هدف پژوهش فوق پهنه‌بندی و ارزیابی حساسیت وقوع زمین لغزش در حریم مناطق تابع شهرگرگان در حوضه آبخیز زرین گل با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی است. تحقیق حاضر، با توجه به ماهیت مسئله و موضوع موردبررسی، از نوع توصیفی - تحلیلی و از حیث مطالعات کاربردی با تأکید بر روش‌های کمی است. جهت تحلیل فضایی حساسیت وقوع زمین لغزش معیارهایی از قبیل: (شیب، جهت شیب، کاربری اراضی، فاصله از مراکز سکونتی، انحنای زمین، بارش، ارتفاع، تراکم پوشش گیاهی، زمین‌شناسی، خاک، تراکم آبراهه، فاصله از جاده مورد ملاحظه قرارگرفته‌اند به‌منظور محاسبه تراکم و میزان سبزی پوشش گیاهی از پروداکت (Mod13Q1) سنجنده مودیس ماهواره Terra استفاده گردید و خروجی نهایی با روش هم‌پوشانی، هم‌پیوند در محیط GISمحاسبه شد. تمامی فرایندها و تجزیه تحلیل داده‌ها در محیط(Spss,Excell) و نرم‌افزار (GIS) انجام گردید. همچنین جهت ارزیابی و اعتبار سنجی مدل‌ها از منحنی(ROC) استفاده شد. نتایج بدست آمده نقشه نهایی حساسیت وقوع زمین لغزش نشان‌دهنده آن است که طبقه 5 با ضریب لغزش بالا 90/13 درصد از کل مساحت منطقه، طبقه4 با ضریب لغزش زیاد 89/17 درصد، طبقه3 با ضریب متوسط90/33 درصد، طبقه 2 با ضریب کم91/22 درصد، طبقه1 با ضریب خیلی کم40/11 درصد را به خود اختصاص داده‌اند درنتیجه 79/31 درصد از کل منطقه در معرض لغزش شدید قرار دارد. همچنین روستاهای در محدوده خطر زیاد شامل روستاهای(مرتع قزلق،مرتع شکر علی،خیرات، نومل،توسکستان،فیض‌آباد،مریم آباد) می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  • تاریخ دریافت: 04 خرداد 1400
  • تاریخ بازنگری: 10 بهمن 1400
  • تاریخ پذیرش: 23 فروردین 1401
  • تاریخ اولین انتشار: 23 فروردین 1401