نقش شهرهای دانشگاهی کوچک در توسعه‌ اقتصادی پایدار روستاهای پیرامونی (مطالعه‌موردی: روستاهای پیرامون شهر سرخنکلا)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

2 استاد گروه جغرافیای انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 کارشناس‌ارشد طراحی و برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

10.22034/jget.2023.146144

چکیده

مقدمه: اکثر جمعیت شهری کشورهای در حال توسعه در شهرهای دانشگاهی زندگی می­کنند. اندیشه تأکید بر نقش شهرهای کوچک در توسعه روستایی و منطقه­ای مدت زمان زیادی است که در جریان بوده است.
 هدف:  هدف تحقیق حاضر بررسی نقش شهر سرخنکلا بر روستاهای پیرامونی خود می­باشد.
روش شناسی:  نوع تحقیق کاربردی- توسعه­ای بوده و روش انجام آن کمی از روش توصیفی- تحلیلی است که با تکیه بر مطالعات کتابخانه­ای و میدانی (پرسشنامه) انجام گرفته است. سپس با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته اطلاعات لازمه جمع­آوری و با نرم افزار Spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو مکانی آن را روستاهای پیرامونی شهر سرخنکلا و جامعه آماری این پژوهش را خانوارهای ساکن در روستاهای پیرامونی (11روستا) شهر سرخنکلا تشکیل می­دهند. از آنجایی­که حجم کل جامعه آماری (3476خانوار) بوده است، لذا اقدام به تعیین نمونه کوچکتری از جامعه­آماری مذکور شده و طبق محاسبات با استفاده از فرمول کوکران تعداد 203 نمونه مشخص گردیده است.
یافته ­ها و بحث:  مهم­ترین نتایج آن به ترتیب فرضیات طرح شده درمتن پژوهش اینگونه می­باشد که بین فاصله ومیزان فروش محصول درخارج از روستا همبستگی درسطح 99 درصد وجوددارد. نتایج آزمونTمستقل نشان می­دهد که بین دو ناحیه از نظر فروش محصول درداخل و همچنین فروش محصول درخارج از روستا تفاوت معناداری وجود ندارد، بین رضایت­مندی ازقیمت پیشنهادی عاملان و میزان فروش محصولات توسط عاملان در شهر سرخنکلا همبستگی در حد 99 درصد وجوددارد، بین دو ناحیه درجذب بازاریابی محصولات در بازارهای روز، اصلی، شرکت تعاونی روستایی وجهاد کشاورزی شهر سرخنکلا تفاوت معناداری درحد 99 درصد وجوددارد، از نظر تغییرات جمعیتی بین دو ناحیه در شاخص­های امکانات بهداشتی، میزان تأمین نیازهای ضروری و ماندگاری، افزایش سطح زندگی و ماندن درروستا رابطه معناداری وجوددارد، بین نوع روستا و وضعیت اقشارمهاجر با استفاده از آزمون فای کرامر تفاوت معناداری وجود ندارد، بین دو ناحیه از نظرمیزان رضایت­مندی ازمراجعه به خدمات آموزشی واقع در شهر سرخنکلا تفاوت معناداری را شاهد هستیم و بین دو ناحیه از نظر میزان رضایت­مندی ازمراجعه به خدمات اقتصادی درغالب مؤلفه­ها تفاوت معناداری درحد 99 درصدو 95 درصد نشان می­دهد.
نتیجه ­گیری: اینگونه نتیجه گرفت که با توجه به اهمیت مقوله اقتصادی در ایفای نقش زمینه سازی توسعه پایدار به عنوان یک مولفه کارآمد بسیار زیاد می­باشد و با توجه به بررسی­های انجام گرفته شده می­توان بیان نمود که ایجاد دانشگاه در شهر­های کوچک می­توان بشدت زمینه­های توسعه اقتصادی روستاهای پیرامون را فراهم نماید که خود این امر منجر به زمینه سازی توسعه پایدار در سالیان متوالی می­گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Role of Small University Cities in Sustainable Economic Development of Surrounding Villages (Case Study: Villages around Sorkhankola)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Mousavi Parsaee 1
  • Mohammad reza rezvani 2
  • Sara Soukhtezari 3
1 Student of Tarbiat Modares University, PhD in Geography and Rural Planning
2 Professor, Department of Geography and Rural Planning, University of Tehran, Iran
3 Master of Urban and Regional Design and Planning, Islamic Azad University, Central Tehran Branch.
چکیده [English]

The aim of the present study is to investigate the role of Sarkhankola city in its surrounding villages. Its spatial territory consists of the villages around the city of Sorkhankola and the statistical population of this study consists of households living in the surrounding villages (11 villages) of the city of Sorkhankola. Since the total size of the statistical population was (3476 households), so a smaller sample of the statistical population was determined and according to the calculations using the Cochran's formula, 203 samples were identified. Therefore, the most important results are in the order of the hypotheses proposed in the research text that there is a 99% correlation between the distance and the amount of product sales outside the village. The results of independent t-test show that there is no significant difference between the two areas in terms of product sales inside and also product sales outside the village. There is a significant difference of 99% between the two regions in the absorption of marketing of products in the daily, main markets, rural cooperatives and agricultural jihad of Sorkhankola city. And there is a significant relationship between staying in the village, there is no significant difference between the type of village and the situation of immigrants using WiFi Kramer test. There is a significant difference between 99% and 95% in terms of satisfaction with referring to economic services in most components.

کلیدواژه‌ها [English]

  • city&
  • village relations
  • small university cities
  • rural development
  • Sarkhankola city

مراجع

ابراهیم­زاده، عیسی، نجمه طبیبی و یوسف شفیعی، (1391)، تحلیلی کارکردی از نقش اقتصادی شهرهای کوچک در توسعه روستایی، مجله جغرافیا و برنامه­ریزی محیطی، سال بیست و سوم، پیاپی 45­، شماره 1، اصفهان، صص 172-152.
اکبریان رونیزی ، سعیدرضا (1393)، بررسی نقش ارتقاء روستاها به شهر در توسعه نواحی روستایی مطالعه موردی : دهستان ایج (شهرستان استهبان) ،فصلنامه مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، شماره 21، تابستان 1393، صص 101-112.
امکچی، حمیده (1383)، شهر میانی و نقش آن در چارچوب توسعه ملی، انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، چاپ اول.
جمعه­پور، محمود و رشنودی، بهزاد (1390)­، بررسی نقش شهرهای کوچک در توسعه روستایی با تاکید بر کیفیت زندگی (دهستان فیروز آباد شهرستان سلسله)، توسعه روستایی، دوره سوم-شماره 1، بهار و تابستان.
خراط زبردست، اسفندیار (1383)، اندازه شهر، چاپ اول، انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، تهران.
رضوانی، محمدرضا، گلی، علی و اکبریان رونیزی، سعیدرضا، (1386)، نقش و عملکرد شهرهای کوچک در توسعه روستایی با استفاده از روش تحلیل شبکه موردی: دهستان رونیز (شهرستان، استهبان)، پژوهش­های جغرافیایی، شماره 62، تهران، صص 58-45.
شکویی، حسین (1380)؛ دیدگاه­های نو در جغرافیای شهری، انتشارات سمت، چاپ چهارم.
ضیاء­توانا، محمد­حسن و امیر انتخابی، شهرام (1386)، روند تبدیل روستا به شهر و پیامدهای آن در شهرستان تالش، فصلنامه جغرافیا و توسعه، صص107- 128.
طاهرخانی، مهدی- رکن­الدین افتخاری، عبدالرضا (1383)،تحلیل روابط متقابل شهر و روستا در تحّول نواحی روستایی استان قزوین، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره 8 ، شماره 4 .
فنی، زهره (1382)، شهرهای کوچک رویکردی دیگر در توسعه منطقه­ای، انتشارات سازمان شهرداری­های کشور، بهمن، چاپ دوم.
کمانرودی کجوردی، موسی؛ عزیز­پور، فرهاد و جانبازی، علی (1393)، پراکنده­رویی شهر شیراز و تغییرات اقتصادی، اجتماعی و کالبدی روستاهای پیرامون، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال سوم، پیاپی 9، شماره 3، تهران،صص 62-41.
مکانیکی، جواد؛ سرزهی، زهرا و اسکندری­ثانی، محمد (1395)، کارکرد فضایی شهرهای کوچک در ارتباط با روستاهای پیرامون مورد: شهر سربیشه، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال پنجم، شماره یک، بهار، صص 60-42.
نوری، هدایت­اله؛ حسینی­ابری، سیدحسن و خادمی، حسین، (1388)، نقش شهرهای کوچک در تعادل نظام سکونتگاهی روستایی استان یزد، جغرافیا و توسعه، شماره 13، صص 78-61.
Clayton, B. D, Dent, D. and Dubois.,(2005), Rural Planning in Developing Countries, Earthscan Publication Ltd London.
Courtney .Paul, Lucy Mayfield, Richard Tranter, Philip Jones, Andrew Errington, (2007), Small towns as ‘sub-poles’ in English rural development:Investigating rural–urban linkages using subregionalsocial accounting matrices, Geoforum 38 ,1219–1232.
Egziabher,tegenber (2004), small Businesses,in small towns of the Eastrn Amhara Region , nature and Economic performance, university, of,Wsconsion.
Gaile , Gary l. (1992), Improving rural-urban linkage Through small town market based development, Third world planning review , volume 14, No. 2. pp. 131-148 .
Hindderdink, J, and titus, M, (1998), paradigms of Regional Development and the Role of Small Centers, Thela Thesis, Amsterdam.
Lynch,K, (2005), Rural-urban Interaction in the Developing World, Routledge, London and new York.
Owusu, G., (2005), The role of District Capitals in regional development: Linking smalltowns, rural-urban linkages and decentralisation in Ghana, International Development Planning Review, 27. pp. 59-90.
Tacoli, C., (2003), The links between urban and rural development’, in Environment and Urbanization, 15. pp. 3-12.
Tuerah, N., (1997), Rural-Urban Linkages and Development: A Case Study Of north Sulwest, Indonesia, The University Of British Columbia.
Ulied.A, Biosca.O and, Rafael Rodrigo, (2010), Urban and rural narratives and spatial development trends: State of the Question, Commissioned by: Ministry of Environment, and Rural and Marine Affairs. Mcrit SL, Barcelona, Spain.
Weitze,R.,(1965), Rural Planning in Development Countries. London: Outedge and Kegan Paul.
Yankson, P.W.K., (2004), Decentralisation and poverty reduction: The role of District Assemblies in Ghana, A paper presented at a NUFU Workshop on Poverty, Health and Gender at the University of Ghana, Legon, 6-8 January.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 25 بهمن 1399
  • تاریخ بازنگری: 22 اسفند 1399
  • تاریخ پذیرش: 03 اردیبهشت 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار