تبیین ارتباط بین عناصر فرم کالبدی شهر وتحقق پذیری شکوفایی شهری (مطالعه موردی شهر لاهیجان)

نصیری هنده خاله, اسماعیل; حکمت نیا, حسن; یونسی, ریحانه; فخار تازه یزدی, فرشته

تبیین ارتباط بین عناصر فرم کالبدی شهر وتحقق پذیری شکوفایی شهری (مطالعه موردی شهر لاهیجان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشیار جغرافیا وبرنامه ریزی شهری دانشگاه پیام نور, تهران ایران

² دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

³ دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه فنی استانبول، استانبول، ترکیه

⁴ کارشناسی ارشد معماری دانشگاه یزد، ایران

چکیده

مقدمه: فرم شهر، ظرفی است که فعالیتهای شهری در آن به وقوع میپیوندد. اهمیت فرم شهر به دلیل عملکردهایی است که برای ساکنان یک شهر دارد. با توجه به ارتباط مؤلفههای این مفهوم با ابعاد مختلف شکوفایی شهری، نقش آن بر جوانب مختلف تحققپذیری شکوفایی شهری انکارناپذیر خواهد بود.
هدف: این پژوهش با هدف تبیین ارتباط بین عناصر فرم کالبدی شهر وتحققپذیری شکوفایی شهری در شهر لاهیجان به بررسی تاثیرات این شاخصها( تراکم، اتصال،اختلاط، شبکه‌های ارتباطی و حمل و نقل توزیع فضایی فعالیت‌ها ) بر تحققپذیری شاخص شکوفایی شهری پرداخته شده است.
روش شناسی: این پژوهش با رویکردی تحلیلی - توصیفی و مدل مورد استفاده در این پژوهش تحلیل عاملی است. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون T تک نمونه و نیز نرمافزار spss بهره گرفته شده است.
قلمرو جغرافیایی پژوهش: لاهیجان شهری است در شرق استان گیلان که از شمال به دریای خزر، از شرق به لنگرود، از جنوب به دیلمان، از جنوبغربی به سیاهکل و از غرب به آستانۀ اشرفیه محدود میشود که جمعیت آن در سرشماری سال1395برابر با 167544اعلام شده است.
یافتهها و بحث: یافتهها نشان میدهد که بیشترین میزان میانگین ۳/۸۸ متعلق به توزیع فضایی فعالیت‌ها است. کمترین میزان میانگین 19/2 متعلق به اتصال و ارتباطات فضایی است. مقدار ویژه واریانس متناظر نشان میدهد که عوامل اول تا سوم ( توزیع فضایی فعالیت‌ها، شبکه ارتباطی و حمل و نقل و تراکم) روی هم رفته ۶۶/۹۶ درصد از واریانس را شامل میشود. عامل تراکم233/16 درصد از کل واریانس عوامل تاثیرگذار را بر میزان تحققپذیری شکوفایی شهری به خود اختصاص داده است.
نتیجهگیری: اهمیت نقش عامل اول و دوم به ترتیب یعنی توزیع فضایی فعالیتها، شبکه ارتباطی و حمل و نقل به تنهایی برابر ۴۹/۹۶۶ درصد از میزان تحققپذیر شکوفایی شهری در محدوده مورد مطالعه را تبیین می‌کند. و به هر اندازه که تاثیر فرم کالبدی شهر افزایش مییابد به همان اندازه میزان تحققپذیری شکوفایی شهری در محدوده مورد مطالعه ارتقاء و افزایش مییابد.

کلیدواژه‌ها