بررسی عوامل مدیریتی موثر در کنترل مصرف سموم شیمیایی در مزارع برنج (مطالعه موردی: نواحی روستایی شهرستان لنگرود)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه گیاه‌پزشکی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مدیریت کشاورزی، گروه مدیریت کشاورزی ، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران

چکیده

پژوهش حاضر از نوع توصیفی– پیمایشی و از شاخه همبستگی و مقایسه‌ای است. در این تحقیق، روش جمع‌آوری داده‌ها به صورت پرسش‌نامه‌ای بود که روایی محتوایی آن با نظرسنجی از گروهی از خبرگان و پایایی آن با کمک فرمول آلفای کرونباخ تایید گردید (۹۲۶/۰) و داده‌ها به‌وسیله نرم‌افرار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در این پژوهش مقایسه‌ای در مورد برخی از عوامل مدیریتی بین دو گروه کشاورزان استفاده کننده از روش‌های زراعی و استفاده کننده از روش شیمیایی در یک جامعه آماری شامل 300 نفر از شالی‌کاران و 33 نفر از کارشناسان جهاد کشاورزی در شهرستان لنگرود انجام شد و بدین منظور از روش نمونه‌گیری تصادفی استفاده شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بین ویژگی‌های سن، میزان تحصیلات، نفوذپذیری اجتماعی، مشارکت اجتماعی، دانش فنی، شرکت در کلاس‌های ترویجی و داشتن شغل دوم دو گروه از کشاورزان مورد مطالعه، اختلاف معنی‌داری وجود دارد؛ به این معنی که کشاورزان استفاده کننده از روش زراعی نسبت به کشاورزان استفاده کننده از روش شیمیایی، از سطح تحصیلات بالاتر، سن کمتر، نفوذپذیری و مشارکت اجتماعی بالاتر و به دلیل مشارکت بیشتر در کلاس‌های آموزشی و ترویجی از دانش فنی بیشتری برخوردارند. هم‌چنین مقایسه دیدگاه کارشناسان و کشاورزان دو گروه نشان داد که بین عملکرد مورد انتظار کارشناسان و عملکرد کشاورزان استفاده کننده از روش زراعی شباهت بیشتری وجود دارد که دلیل این امر می‌تواند بالا بودن سطح سواد و شرکت در کلاس‌های آموزشی باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigation of Effective Management Factors in Controlling the Use of Chemical Pesticides in Paddy Fields (Case Study: Rural Areas of Langaroud County)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza Safari Motlagh 1
  • Rasta Navidi 2
1 Associate Professor, Dep. of Plant Protection, Faculty of Agriculture, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran
2 Graduate Student of Agricultural Management, Dep. of Agricultural Management, Islamshahr Branch, Islamic Azad University, Islamshahr , Iran
چکیده [English]

The current research is a descriptive-survey study focused on correlation and comparison. In this research, data were collected by a research made questionnaire and that its validity was confirmed by a panel of experts, and its reliability was measured through Cronbach's alpha formula (0.926) and were analyzed with SPSS Software Package. In the present study, a comparison was made among two groups of farmers using agronomic and chemical methods including 300 paddy farmers and 33 experts of Jihad-e Agriculture Organization about some management factors in Langaroud county, and for this purpose random sampling method was applied. Based on results of this research, significant differences were found between the studied groups of farmers in age, education, social influence, social participation, technical knowledge, attendance in extension courses, and holding a second job. Farmers using agronomic practices had higher education, lower age, higher social influence and participation, more attendance in extension courses and higher technical knowledge than those using chemical methods. Also, the comparison of experts’ and farmers’ opinions revealed more similarity between experts’ expectations and the performance of farmers using agronomic practices, which can be related to their higher education level and attendance in training courses.

کلیدواژه‌ها [English]

  • management factors
  • rice brown spot disease
  • agronomic control
  • chemical control
اسدپور، حسن. (۱390). بررسی عوامل اقتصادی- اجتماعی موثر در گسترش فناوری مبارزه بیولوژیک علیه آفت کرم ساقه خوار در مزارع برنج استان مازندران. مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، 76، ۲۵۳-۲۳۱.
اللهیاری، محمد صادق. (۱39۱). نظام ترویج کشاورزی پایدار. رشت: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت.
جواد­پور، سپیده. (۱۳۹۲). مقایسه اقتصادی راه­کارهای کنترل و پیشگیری کرم ساقه­خوار برنج در شهرستان رشت. پایان­نامه منتشرنشده کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، دانشکده علوم کشاورزی، گروه مدیریت کشاورزی.
حسنی­مقدم، مجید. اسکو، ترانه و اسدپور، حسن. (۱۳۸۶). بررسی میزان اثرگذاری عوامل مدیریتی بر کنترل آفات مزارع برنج استان مازندران. مجموعه مقالات ششمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران، مشهد، ۹-۸ آبان، ۲۱-۱.
حیدری ساربان، وکیل. (۱۳۹۰). بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی موثر بر دانش کشاورزان گندم­کار پیرامون مدیریت آب زراعی. مجله پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی، 4، ۵-۲.
روستا، کوروش. (۱۳۸۶). بررسی عوامل موثر بر توانایی کشاورزان در مدیریت ریسک. مجله تحقیقات اقتصادی و توسعه کشاورزی ایران، 3، ۴۲-2.
شریف­نبی، بهرام. (۱۳۸۹). بیماری­های گیاهان زراعی ایران. اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان.
صدروی، مهدی. (۱۳۸۷). بیماری­های مهم گیاهان زراعی ایران. مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
صفری ­مطلق، محمد رضا (۱۳۸۳). مطالعه مورفولوژیکی گونه­های قارچ­ Bipolaris عامل بیماری لکه قهوه­ای برنج و تعیین تنوع ژنتیکی آنها بر اساس روش­های مولکولی RAPD-PCR و PCR-RFLP در استان گیلان. پایان­نامه منتشرنشده دکتری تخصصی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشکده علوم کشاورزی، گروه بیماری­شناسی گیاهی.
صفری ­مطلق، محمد رضا و محمدیان، صابر. (۱۳۹۵). کنترل بیولوژیک بیماری لکه قهوه­ای برنج ناشی از Bipolaris victoriae با استفاده از جدایه­های قارچی در شرایط آزمایشگاه و گلخانه­. مجله مهار زیستی در گیاهپزشکی، ۱، ۲۵-۱۱.
فلاح­پور سالکویه، فرزانه. (۱۳۹۳). مقایسه اقتصادی­ترین روش­های کنترل بیماری بلاست برنج از نظر کارشناسان و کشاورزان شهرستان لنگرود. پایان­نامه منتشرنشده کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، دانشکده علوم کشاورزی، گروه مدیریت کشاورزی.
قدیمی، علیرضا. (۱۳۹۱). بررسی عوامل موثر بر نگرش کشاورزان نسبت به کشاورزی ارگانیک. مجله پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی، 4، ۸۰-۶۹.
کریمی، سعید. (۱۳۸۱). اصول روش­های تولیدی در کشاورزی پایدار. ماهنامه جهاد، 254، 46- 40.
مرکز آمار ایران (۱۳۹۶). سرشماری ملی نفوس و خانوارها ، استان گیلان.
مقصودی، طهماسب. ( ۱3۸۵). اندازه­گیری و تحلیل عوامل موثر بر پایداری نظام کشت سیب­زمینی. مجله علوم کشاورزی ایران، 3، ۳۸-۲.
نورحسینی ­نیاکی، علی.، و بایگان، زینب. ( ۱3۸۹). پذیرش کنترل بیولوژیکی کرم ساقه­خوار برنج در منطقه طوالش. مجموعه مقالات پنجمین همایش ملی ایده­های نو در کشاورزی، اصفهان، ۲۸-۲۷ بهمن، ۳۸-۳۴.
یوسف­نیا ­پاشا، حسن.، طباطبایی کلور، رضا، و هاشمی، جعفر. ( ۱39۱). مقایسه کارآیی و هزینه­های تولید برنج در روش­های مختلف کنترل علف هرز. مجموعه مقالات هفتمین کنگره ملی مهندسی ماشین­های کشاورزی و مکانیزاسیون، شیراز، ۱۶-۱۵ شهریور ، ۱۷۰-۱۶۳.
Azeem Khan, M., Iqbal, M., Ahmad, I., & Soomro, M.H. (2002). Economic evaluation of pesticide use externalities in the cotton zones of Punjab, Pakistan. The Pakistan Development Review, 41(2), 683-698.
Basrah, S.M.A., Fareeq, M., Ahmed, N., & Afzel, I. (2011). Seed priming with CaC12 improves the stand establishment, yield and quality attributes in direct seeded rice (Oryza sativa). International Journal of Agriculture & Biology, 13(5), 786- 790.
Bayard, B., Jolly, C.M., & Shannon, D.A. (2006). The adoption and management of soil conservation practices in Haiti: The case of Rock Walls. Agricultural Economics Review, 7 (2), 28-39.
Bedi, K.S., & Gill, H.S. (1960). Losses caused by the brown leaf spot disease in the Punjab. Indian Phytopathology, 13,161-164.
Bhattacharry, D., & Mukhopudhyay, N.K. (1986). Surface adherence and penetrability as mycobacillin of affected by adjuvants. Indian Phytopathology, 39 (3), 390-394.
Chauhan, B.S., & Johnson, D.E. (2011). Growth response of direct seeded rice to oxadiazon and bispyribac- sodium in aerobic and saturated soils. Weed Science, 59, 119- 122.
Etejere, E.O., Olayinka, B.U., & Wuraola, A.J. (2013). Comparative economic efficacy of different weed control methods in groundnut. European Journal of Biological Sciences, 7 (1), 10- 18.
Nowak, P.J. (1987). The Adoption of agricultural conservation technologies: economic and diffusion explanations. Rural Sociology, 52 (2), 203-220.
Ou, S.H. (1985). Rice diseases. Commonwealth Mycological Institute.
Shiferaw, B., & Holden, S.T. (1998). Resource degradation and adoption of land conservation technologies by smallholders in Ethiopian highlands: A case study in Andit Tid, North Shewa. Agricultural Economics, 18 (3), 223-247.
Sivanesan, A. 1987. Graminicolous species of Bipolaris, Curvularia, Drechslera, Exserohilum and their teleomorphs. CBA, International Mycological Institute.
Wittwar, G., Mckirdy, S., & Wilson, R. (2003). Analysing the economic impacts of a plant disease incursion using a general equilibrium approach. Australian Journal of Agricultural and Resource Economics, 49 (1), 75-89.