تحلیل عوامل موثر بر احداث اقامتگاه‌های بوم‌گردی در دهستان گودرزی شهرستان بروجرد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، گروه جغرافیا، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، گروه جغرافیا، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

3 مربی جغرافیای انسانی، گروه جغرافیا، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

مقدمه: اقامتگاه‌های بوم گردی چند سالی است در روستاهای مختلف کشور شکل گرفتند و سازمان‌های متولی از آن‌ها حمایت می‌کنند. از سویی نیز مشکلات شهرنشینی و فطرت طبیعت دوست آدمی، او را به دامان طبیعت و مناطق آرام می‌کشاند و این اقامتگاه مکانی مناسب برای پاسخ به این فطرت طبیعی انسانی است؛ بنابراین این عامل فرصت خوبی است تا اسباب توسعة روستایی با گردشگری و خدمات آن فراهم آید.
هدف: تحلیل عوامل موثر بر احداث اقامتگاه‌های بومگردی در دهستان گودرزی شهرستان بروجرد است.
روش‌شناسی: روش تحقیق توصیفی تحلیلی از نوع پیمایشی است که با ابزار پرسشنامه اطلاعات لازم جمع آوری شده است. جامعه آماری شامل 1745 خانوار از مردم بومی دو روستای ونایی و کرکیخان در دهستان گودرزی استان لرستان است که حجم نمونه توسط فرمول کوکران برابر با 322 نفر در نظر گرفته شده است. نمونه گیری شامل روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک است.
قلمرو جغرافیایی: این تحقیق در دو روستای دارای جاذبه‌های گردشگری ونایی و کریکخان در شهرستان بروجرد است.
یافته‌ها: یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند که احداث اقامتگاه بوم گردی از نظر اقتصادی(با میانگین22/3)، اجتماعی و فرهنگی(با میانگین09/3) و کالبدی(با میانگین13/3) منجر به توسعه گردشگری روستایی در دهستان مزبور می‌‌شود. همچنین یافته‌ها نشان می‌دهند که عدم تعادل جمعیتی و ناهنجاری‌های اجتماعی و مشکلات زیست محیطی از جمله تاثیرات منفی احداث اقامتگاه‌های بومگردی است. در ادامه نیز مشخص شد که 5 مولفه اشتغال زایی(با وزن 293/31)، افزایش تولید و درآمد(با وزن663/15)، تقویت هویت محلی(با وزن811/11)، بهبود نگرش و آگاهی جامعه(با وزن 480/9) و کالبدی- معماری(با وزن855/6) از جمله مولفه‌های موثر در توسعه اقامتگاه‌های بومگردی است.
نتیجه‌گیری: نتایج تحلیل نشان داد که از عوامل مثبت سرمایه گذاری در خصوص احداث اقامتگاه، بالا بردن سطح ایمنی و امنیت در محدوده مورد مطالعه، معرفی جاذبه‌ها. استقبال اهالی از ایجاد اقامتگاه و اشتغال زایی در روستا، در نظر گرفتن امکانات اولیه گردشگری روستا، تشویق سازمان‌های مربوطه در خصوص احداث اقامتگاه و گسترش گردشگری در دهستان موثر هستند و از عوامل منفی وجود برخی تعصبات بین روستاییان، روند پیچیده و سخت اداری، بی‌توجهی مسئولان نسبت به ویژگی‌های گردشگری روستا، روند نزولی هزینه‌های مرتبط با مسافرت در سبد هزینه های خانوار شهری و روستایی استان مطرح هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of effective factors on the construction of eco-tourism resorts in Goodarzi district of Boroujerd city

نویسندگان [English]

  • Farzaneh Tolabi 1
  • Aeizh Azmi 2
  • Omid Ali Moradi 3
1 M.A. , Geography and Rural Planning, Department of Geography, Razi University, Kermanshah, Iran
2 Assistant Professor of Geography and Rural Planning in Razi University, Kermanshah, Iran
3 Human Geography, Department of Geography, Razi University, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

Introduction: Ecotourism resorts have been established in different villages of the country for several years and are supported by the responsible organizations. On the other hand, the problems of urbanization and nature-friendly nature of man, draws him to nature and quiet areas.
Objective of this research: The purpose of this research is to evaluate the feasibility of constructing eco-lodges in Goodarzi district of Boroujerd city.
The research method is descriptive-analytical survey that has collected the necessary information with the help of a questionnaire. The statistical population includes 1745 families from the indigenous people of Vanai and Karkikhan villages in Goodarzi rural district of Lorestan province, whose sample size is considered to be 322 people by Cochran's formula. Sampling involves the method of systematic random sampling.
Findings and Discussion: The research findings show that the construction of ecotourism accommodation economically (with an average of 3.22), social and cultural (with an average of 3.09) and physical (with an average of 3.13) leads to the development of rural tourism in the village. . The findings also show that demographic imbalances and social anomalies and environmental problems are among the negative effects of eco-lodges. It was further found that 5 components of job creation (with a weight of 31.293), increase in production and income (with a weight of 15.663), strengthening local identity (with a weight of 11.118), improving the attitude and awareness of the community (with a weight of 9.480) ) physical-architecture (weighing 6.855) are among the effective components in the development of eco-lodges

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ecotourism Residence
  • Rural Tourism
  • Lorestan Province
  • Goodarzi County
برنز، پیتر.م.1385، درآمدی بر مردم شناسی گردشگری، ترجمه هاجر هوشمندی، چاپ اول، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، پ  ژوهشکده مردم شناسی.
بروج، اشکان.1391، مطالعه تطبیقی اقامتگاه های بوم گردی مناطق بیابانی از منظر توسعه پایدار گردشگری، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت جهانگردی گرایش بازاریابی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران، صص250-1.
بوزر جمهری، خدیجه.1396، توسعه اقامتگاه های بوم گردی در کشور، استان ها و شهرستان فردوس، همایش منطقه ای ظرفیت های گردشگری توسعه شهرستان فردوس، دانشگاه فردوسی مشهد، صص17-1.
پاپلی یزدی، محمد حسین؛ سقایی، محسن.1385،گردشگری(ماهیت و مفاهیم)، چاپ اول، انتشارات سمت.
توکلان، علی؛ داوری؛ آی تک.1۳۹۶، اقامتگاه های بوم گردشگری فرصتی برای توسعه پایدار مطالعه موردی: ظرفیت های بوم گردشگری استان آذربایجان شرقی، کنفرانس بین المللی پژوهشهای نوین در عمران، معماری، مدیریت شهری و محیط زیست، کرج، موسسه آموزش عالی شهریار.
حسام، مهدی.1398، شناسایی موانع تأسیس و توسعه اقامتگاه های بومگردی در نواحی روستایی استان گیلان، پژوهش های روستایی، دوره10، شماره3، صص 559-546.
 خالدی، شهریار؛ صالحیان بادی، سعید؛ صیدالی، محسن.1391، جایگاه اکوتوریسم بیابانی در توسعه سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی: اقامتگاه گردشگری متین آباد بادرود)، برنامه ریزی منطقه ای، دوره2، شماره8، صص103-93.
درام، اندی؛ مور، آلن.1387، ترجمه کلانتری، محسن؛ راهنمای مدیران و برنامه ریزان حفظ محیط زیست- جلد اول:  آشنایی با بوم گردی، شکراله زاده، قدیر، انتشارات نشر دانش.
راست قلم، مهدی؛ امیری، شهرام؛ مولایی، احمد رضا؛ خلیل مقدم، بیژن.1392، سنجش اندازه تحقق پذیری مشارکت در مدیریت بوم اقامتگاه های بیابانی با استفاده از روش smart(مطالعه موردی: بوم اقامتگاه بیابانی متین آباد)، نگرش های نو در جغرافیای انسانی، دوره 5، شماره3، صص80-71.
ربانی، راضیه،1397، بررسی پتانسیلهای اقامتگاههای بومگردی در توسعه ی گردشگری نسل سوم، موردپژوهی: اقامتگاههای بومگردی استان اصفهان. پایان نامه ی کارشناسی ارشد دانشکده ی پژوهشهای عالی هنر و کارآفرینی. دانشگاه اصفهان.
رستم پیشه، مریم؛ نصیرسلامی، سیدمحمدرضا؛ تیزقلم زنوزی، سعید،1398،ارزیابی و تحلیل تطبیقی ساختار کالبدی اقامتگاه های بوم گردی (موردمطالعه: اقامتگاه های بوم گردی تلارخانه بردبار و دیلمای گشت؛ استان گیلان(، برنامه ریزی توسعه کالبدی، دوره4، شماره2،صص132-111.
رضوانی، محمد رضا؛ عزیزی، ثریا.1397، تأثیر اقامتگاههای بومگردی بر توسعه روستایی، مجموعه مقالات دومین همایش ملی چشم انداز توسعه پایدار روستایی ایران، دانشگاه خوارزمی، صص9-1.
سادین، حسین؛ پورطاهری، مهدی، 1399، ارزیابی چرخه عمر اقامتگاه های بوم گردی مورد مطالعه: منطقه ترکمن صحرای استان گلستان، برنامه ریزی و آمایش فضا (مدرس علوم انسانی)، دوره 24، شماره3، صص229-201.
سازمان ایرانگردی وجهانگردی،1382، بررسی سیاست های وبرنامه های توسعه جهانگردی در جمهوری اسلامی ایران، ناشر دانشگاه علامه طباطبایی.
سجاسی قیداری و همکاران، 1398، کسب و کارهای مسئولانه: سنجش سطح مسئولیت پذیری زیست محیطی صاحبان اقامتگاه های بوم گردی مطالعه موردی: خراسان رضوی، برنامه ریزی و توسعه گردشگری، دوره8، شماره 31، صص132-115.
سلطانی، سید محسن، 1391، بررسی عوامل موثر براحساس امنیت گردشگران خارجی در اصفهان، پژوهش های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، دوره1، شماره1، صص58-39.
صالح پور، مرجان.1396، بررسی اقامتگاه بومگردی و خصوصیات آن به عنوان یک اقامتگاه پایدار،  چهارمین کنفرانس بین المللی فناوری های نوین در مهندسی عمران،معماری و شهرسازی، تهران، دانشگاه صالحان.
عزمی، آئیژ.1399، نقش آینده پژوهی در توسعه اقامتگاه های بوم گردی بر پایه ابر رویداد کرمانشاه 2020 ، پنجمین کنگره ملی تاریخ دانان ایران(دانش تاریخ، کارکرد مدنی، اشتغال و کارآفرینی)، دانشگاه رازی.
عنابستانی، علی اکبر، گیاهی، حسن، جوانشیری، مهدی.1397، بررسی و تحلیل آثار ایجاد اقامتگاههای بوم گردی بر توسعه سکونتگاههای روستایی در روستای رادکان شهرستان چناران، برنامه ریزی فضایی، دوره8، شماره2، صص24-1.
فاضلی،محمد؛ صالحی،سید جعفر.1392، شکاف نگرش، دانش و رفتار زیست محیطی گردشگران، شکاف نگرش، دانش و رفتار زیست محیطی گردشگران، دوره8، شماره 22، صص168-142.
قنبری، یوسف؛ کاظمی، زهرا؛ کاظمی، عاطفه.1396، برنامه ریزی توسعه پایدار گردشگری با تأکید بر خانه‌های اکولوژیکی مطالعه موردی بخش هنز، برنامه ریزی کالبدی، دوره4، شماره 2،  109-93.
کاظمیان، صادق؛ ملک زاده، غلامرضا؛ فراهی، محمدمهدی، خوراکیان، علیرضا،(1399)، کشف مولفه های مسئولیت پذیری اجتماعی مدیران اقامتگاه های بوم گردی ایران، مطالعات اجتماعی گردشگری، دوره8، شماره 16، 168-145.
مرکز آمار ایران.1395، سرشماری نفوس و مسکن، https://www.amar.org.ir
منظم اسماعیل پور، علی؛ رمضانی، الهام؛ نعمتی، نونا.۱۳۹۵، نگاهی بر معماری پایدار در سکونتگاه های بومی (نمونه موردی:روستای ریاب)، پنجمین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم جغرافیا و برنامه ریزی، معماری و شهرسازی، تهران، مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار -موسسه آموزش عالی مهر اروند.
موحد، علی؛ کهزادی، سالار.1389، تحلیل عوامل موثر بر توسعه گردشگری استان کردستان با استفاده از مدل SWOT ، مجله پژوهشی وبرنامه ریزی شهری، دوره1، شماره2، 102-85.
الوانی، سیدمهدی؛ پیروزبخت، معصومه.1385، فرآیند مدیریت جهانگردی، چاپ اول، چاپ غزال، دفتر پژوهش های فرهنگی.
همایون، محمد هادی؛ راموز، ادریس، دعایی، مهدی.1396، ارزیابی تأثیرات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی اقامتگاههای بوم گردی استان کرمان، اتاق بازرگانی، صنایع و معادن استان کرمان
Bardolet, E., Sheldon, P. J.2008. Tourism in Archipelagos Hawai’i and the Balearics. Annals of Tourism Research, Vol. 35, No. 4, pp. 900–923.
Bardolet, E., Sheldon, P. J. 2008. Tourism in Archipelagos Hawai’i and the Balearics. Annals of Tourism Research, Vol. 35, No. 4, pp. 900–923.
Fatimah, Titin.1991, The impacts of rural tourism initiatives on cultural landscape sustainability in Borobudur area, Procedia Environmental Sciences, vol 28, pp. 567 - 577.
Friedel, M. Chewings, V.2008. Refining regional - development strategies - using a systems approach. Central Australian Tourism. working paper 29. Desert knowledge crc.
Friedel, M. Chewings, V. 2008. Refining regional - development strategies - using a systems approach. Central Australian Tourism. working paper 29. Desert knowledge crc.
Hawkins, D. E., 2004. A protected areas ecotourism competitive cluster approach to catalyse biodiversity conservation and economic growth in Bulgaria, Journal of Sustainable Tourism, Vol 12, No 3, pp. 219-244.
Jafari, J. 2017. Encyclopedia of Tourism. USA: Routledge.
Lane, B. 2001, Rural Tourism: Global overviews; Rural Tourism Management, Sustainable Management and Sustainable Practice, Tilburg: Tilburge University Press.
Sugiarti , R. Ernawati , D. Birtles , A.2015. The potential for developing ecologically sustainable rural tourism in Surakarta, Indonesia: a case study, ASEAN Journal on Hospitality and Tourism, vol2, no2. pp. 78-90.
Wood,Megan Epler.2002, Ecotourism, principles, practices & policies for sustainability. UNEP
 Daldrup, Ulrich,2017, Business Plan for an Eco Resort in Vietnam, technology art science.
Taghvai, M. Hosseinekhah, H. (2018), Tourism Development Planning Based on Futures Studies and Scenario Case Study: Yasouj, Journal of Tourism Planning and Development Vol.6, No.23,4-6