سنجش تحولات فضایی پسکرانه جنوب غرب کلان شهر تهران (مطالعه موردی: شهرستان اسلامشهر)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جغرافیا دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر تهران ایران

2 استاد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر، ایران.

4 استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

5 دانشیار گروه جغرافیای انسانی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

با گذشت زمان مؤلفه های مختلف در شهر با تغییر مواجهند و جمعیت آن نیز در حال افزایش است. رشد و تحولات فضایی و کالبدی در آن ها نیز اجتناب ناپذیر است ولی آنچه مد نظر است، چگونگی مدیریت این تحولات در جهتی است که هزینه ها کاهش و سودهای مترتب بر جامعه در آینده بهینه باشد. در این بین تحولات متعادل فضایی در پهنه های سکونتگاهی شهری ضرورتی اجتناب ناپذیر است. در این راستا، این مقاله کوشیده است تحولات فضایی پسکرانه جنوب غرب کلان شهر تهران (شهرستان اسلامشهر) طی سال‌های 75-1399 مورد بررسی و سنجش قرار دهد. روش گردآوری داده ها و اطلاعات به صورت میدانی و با بهره‌گیری از سایت‌های مرجع تصاویر ماهواره‌ای می باشد. در مطالعه حاضر از تصاویر ماهواره‌ای لندست 5، لندست 7 و لندست 8 و برای بررسی تغییرات و تحولات فضایی (کاربری اراضی) ایجاد شده از مدل کراس تب، ضریب کاپا از نرم‌افزارهای Arc/Gis و Goole Map استفاده گردید. نتایج یافته های پژوهش برای بررسی تغییرات فضایی ایجاد شده در شهرهای اسلامشهر، چهاردانگه و احمدآباد مستوفی نشانگر این بود که بیشترین رشد و تحولات گسترش شهری ایجاد شده برای کاربری اراضی ساخته شده برای بازه زمانی سال 1380-1375 با افزایش 27/51 درصد می باشد. دلیل این رشد شهری افزایش جمعیت منطقه مورد مطالعه می‌باشد که در این دوره بالغ بر 50 هزار نفر بر جمعیت منطقه مورد مطالعه افزایش یافته است و کمترین رشد مربوط به بازه زمانی سال 95-1399 با افزایش 35/1 درصدی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Assessing Post-Spatial Developments in the Southwest of Tehran (Case Study: Eslamshahr)

نویسندگان [English]

  • Siamak Khezli Vizhnani 1
  • e a 2
  • f a 3
  • h j 4
  • j t 5
1 Geography group of Azad islamic university Eslamshahr Tehran Iran
2 p
3 a
4 a
5 a
چکیده [English]

Over time, various components of the city are changing and its population is increasing. Spatial and physical growth and development in them is also inevitable, but what is considered is how to manage these developments in a way that costs are reduced and the benefits to society in the future are optimal. In the meantime, balanced spatial developments in urban residential areas are an inevitable necessity. In this regard, this article has tried to study and measure the spatial developments of the southwest of the metropolis of Tehran (Eslamshahr city) during the years 2020-1996. The method of collecting data and information is field and using satellite image reference sites. In the present study, satellite images of Landsat 5, Landsat 7 and Landsat 8 were used to study the spatial changes (land use) created by the cross-tab model, kappa coefficient, Arc/Gis and Goole Map software. The results of the study to investigate the spatial changes in the cities of Eslamshahr, Chahardangeh and Ahmadabad Mostofi showed that the highest growth and development of urban development created for land use for the period 1996-2001 with an increase of 51.27% in May Be. The reason for this urban growth is the increase in the population of the study area, which in this period has increased by 50,000 people over the population of the study area and the lowest growth is related to the period 2016-2017 with an increase of 1.35 percent.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Space
  • Spatial Developments
  • Land Use
  • Tehran Metropolis
  • Eslamshahr
ذکاوت، کامران. (1390). جایگاه سازمان فضایی در طراحی شهری، فصلنامه صفه، شماره 54، صص 118-105.
زینی، سید منوره، مجتبی زاده خانقاهی، حسین، مشکینی، ابوالفضل. (1398). تحلیلی بر توسعه فضایی- کالبدی برمبنای اصول شهر زیست­پذیر (مطالعه موردی: مناطق 6 گانه اسلامشهر)، فصلنامه جغرافیا (برنامه­ریزی منطقه­ای)، 37، 476-465.
شکویی، حسین. (1375). اندیشه‌های نو در فلسفۀ جغرافیا، تهران: انتشارات گیتاشناسی.
علی آبادی، زینب، محمدی، محمود. (1398). بررسی تحولات ساختار فضایی در مورفولوژی شهر طی ادوار تاریخی. نمونه موردی: شهر زنجان، مجله آمایش جغرافیایی فضا، 32، 70-51.
محمدی، زهرا، نجفی کانی، علی اکبر، قانقرمه، عبدالعظیم. (1395). بررسی توسعه کالبدی ـ فضایی شهرهای ساحلی با تأکید بر توسعه پایدار مطالعه موردی: شهر بندرترکمن، آمایش جغرافیایی فضا، 19، 166-151.
مدیری، مهدی، حیاتی، سلمان، مقدم، علی رضایی. (1396). تحلیل و بررسی الگوی توسعه فضایی کلانشهر مشهد، فصلنامه مدیریت شهری، 46، 22-7.
مرکز آمار ایران. (1395). نتایج سرشماری نفوس و مسکن شهرستان اسلامشهر، 1395.
منتظری، مرجان، جهانشاهلو لعلا، ماجدی، حمید. (1396). تحولات ساختار کالبدی- فضایی شهر یزد و عوامل مؤثر بر آن، مطالعات محیطی هفت حصار، 21، 42-27.
نژاد ابراهیمی، احد، فرشچیان، امیرحسین، خوشرخ، پیمان. (1396). بررسی چارچوب نظری فضای شهری و تأثیرات نیروهای موجود در شکل گیری شهر (دیدگاه زیبایی شناسی)، فصلنامه معماری سبز، 9، 71- 61.