تحلیل تاثیرعوامل طبیعی در اجزاء مسکن روستایی (مطالعه موردی: روستای کنگ، شهرستان شاندیز استان خراسان رضوی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استادیار،گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 دانشیار، گروه معماری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

JGET-2011-1216(R2)

چکیده

مسکن با سابقه‌ای چندین هزار ساله، که با آغاز یکجانشینی همواره مورد توجه بشر، برای مقابله با عوامل جوی، طبیعت و سازگاری با آن شکل گرفته است. روستا، حاصل تعامل میان عناصر طبیعی و انسانی است که به صورتی خاص جهت پایداری و آسایش مسکن همواره مورد توجه بوده است.
مسکن روستایی از گذشته تا به امروز تحت تاثیر عوامل طبیعی بوده، نیاکان ما درصدد آن بوده‌اند تا به زمین کمترین آسیب وارد شود، ولی امروزه با توجه به کاهش کیفیت سکونتگاه‌ها، بیشترین آسیب به محیط طبیعی وارد می‌شود.
تاثیر عوامل طبیعی در مسکن روستایی و ایجاد تعامل بین این عوامل و مسکن، جهت ایجاد آسایش ساکنین می‌باشد.
به منظور دستیابی به یافته‌ها، از روش برداشت‌های میدانی، کتابخانه‌ای، مصاحبه و جمع‌آوری اطلاعات از متخصصین فن استفاده نموده و از روش تحلیل توصیفی به اهمیت و جایگاه عوامل طبیعی در مسکن کنگ می‌پردازیم تا به هدف مورد نظر با تحلیل یافته‌ها دست یافت.
تاثیر عوامل طبیعی در مسکن روستایی،موضوع جدید قابل مطرح نبوده اما نباید مسکن روستایی به دلیل سادگی و بی‌آلایشی اهمیت خود را از دست دهد و به یک موضوع فراموش شده تبدیل گردد، امروزه با پیشرفت فناوری و توجه پیشینیان اهمیت و تاثیر این موضوع را آشکار نموده و درصورت عدم توجه، کاهش کیفیت فضاهای فیزیکی مسکونی و آسیب‌های جبران ناپذیر به محیط طبیعی در مسکن روستایی خواهیم بود. تاثیر عوامل طبیعی بر شکل‌گیری اجزاء، آسایش و پایداری مسکن روستایی می‌باشد. مسکن چشم‌انداز مطلوبی بر معماری مسکن روستایی پایدار داشته که آسایش ساکنین را به ارمغان خواهد آورد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analysis of the impact of natural factors on the components of rural housing (Case study: Kong village, Shandiz city, Khorasan Razavi province)

نویسندگان [English]

  • romina majidi 1
  • shohreh taj 2
  • saiid mirriahi 3
1 PhD Student in the Department of Geography and Rural Planning. Science and Research Branch, Islamic Azad University. Tehran,
2 Assistant Professor in the Department of Geography and Rural Planning. Central Tehran Branch, Islamic Azad University. Tehran. Iran
3 Associate Professor in the Department of Architecture Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Housing has a history of several thousand years, which has always been considered by humans to deal with atmospheric factors, nature and adaptation to it, and villages are the result of reflection between natural and human factors.
Rural housing has been affected by natural factors from the past to the present, our ancestors have tried to cause the least damage to the land, but today, due to the decrease in the quality of settlements, the most damage is done to the natural environment. The purpose of this study is the effect of these natural factors on rural housing and to create an interaction between these factors and housing, to create comfort for residents.
importance and place of natural factors such as humidity, temperature, wind and housing is not a new issue and rural housing should not lose its importance due to its simplicity, and become a forgotten issue, today with the advancement of technology and the attention of its predecessors, the importance and impact of this We will reveal the issue and if we do not pay attention, we will witness anonymity, reduction of the quality of physical physical spaces and irreparable damage to the natural environment in rural housing.
The effect of natural factors on the formation of components, comfort and stability of rural housing is the aim of this study. Indigenous housing and construction conditions have a favorable perspective on the choice of form and architecture of sustainable rural housing that will bring comfort to residents.

کلیدواژه‌ها [English]

  • rural
  • Natural factors
  • comfort
  • housing
احمدیان، رضا، محمدی، حمید، 1391، بافت‌شناسی روستایی کشور معیارهای عام شکل‌گیری عناصر کالبدی روستایی، انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
اکرمی، غلامرضا، 1389، رازهای معماری روستایی، فصلنامه مسکن و محیط روستا، انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، تهران، شماره 131.
امینیان، سعید، خدادای، محمدرضا، 1387، مفاهیم و تعاریف عناصر و فضاهای عملکردی در مسکن روستایی حاشیه خلیج فارس، انتشارات ‌آبادی، شماره 60، تهران.
ایزارد والتر،1359، روش‌های تحلیل منطقه‌ای، ترجمه کاظم زاده صمیمی داریوش ،‌ انتشارات دانشگاه تهران،‌ جلد سوم.
بییر، آن،1393، برنامه‌ریزی محیطی برای توسعه زمین، ترجمه حسین بحرینی، انتشارات دانشگاه تهران.
پیرنیا، محمد کریم، 1393، سبک‌شناسی معماری ایرانی، پژوهنده، معمار، انتشارات تهران.
جعفرپور، ابراهیم، 1388، اقلیم‌شناسی، چاپ ششم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
حاج ابراهیم زرگر، اکبر، 1390، درآمدی بر شناخت معماری روستایی ایران، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
حناچی، پیروز، کوششگران، علی اکبر، 1390، حفاظت و توسعه در بافت‌های با ارزش روستایی، انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، تهران.
دی کی چینگ، فرانسیس، 1388، سازه در معماری، ترجمه محمدرضا افضلی، انتشارات یزد.
راهب، غزال، 1393، درنگی در مفهوم روستا، فصلنامه محیط شناسی، انتشارات دانشگاه تهران، شماره 41.
رئوفی راد، مجید،1386، نگرشی بر سیستم‌های استفاده از انرژی خورشید، انتشارات تدوین.
زرفروشان، احد، 1385، جامعه‌شناسی روستایی، شناخت تیپ‌های روستا، آذرآبادگان، انتشارات تبریز
زمرشیدی، حسین، 1395، معماری ایران، اجرای ساختمان با مصالح سنتی، انتشارات شکیب، تهران.
سرتیپی پور، محسن،1388، آسیب شناسی معماری روستاری به سوی سکونتگاه مطلوب، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
سعیدی، عباس، 1387، بافت‌شناسی روستایی کشور، انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، تهران.
سرتیپی‌پور محسن، 1385، مسکن روستایی در برنامه‌های توسعه، نشریه هنرهای زیبا انتشارات ‌دانشگاه تهران، شماره 27، پاییز.
سعیدی،‌ عباس،1376، گونه‌شناسی معماری مسکن روستایی استان سمنان، تهران، انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
سعیدی، عباس، 1390، ارزیابی مکانی ـ فضایی رویکردهای توسعه و تحول سکونتگاه روستایی، بنیاد مسکن، تهران.
سلطان زاده، حسین،1390، نقش جغرافیا در شکل‌گیری انواع حیاط در خانه‌های سنتی ایران، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره 75، بهار.
عمادی، محمد حسین، اسفندیار عباسی، 1378، دانش بومی و توسعه پایدار روستاها، انتشارات جهادسازندگی، تهران.
فلامکی منصور، 1350، اولین سمینار مرمت بناها و شهرهای تاریخی وجود آینده مراکز مسکونی تاریخی، دانشکده هنرهای زیبا انتشارات دانشگاه تهران، آذرماه.
قبادیان، وحید، 1384، بررسی اقلیمی ساختمان‌های سنتی ایران، انتشارات دانشگاه تهران.
کسمایی مرتضی،1395، اقلیم و معماری، شرکت خانه‌سازی ایران، انتشارات تهران.
کیوانی نژاد، ملیکا، 1398، تببین انطباق زبان الگو با معماری بومی روستایی ایران، رساله دکترا، دانشگاه آزاد تهران مرکز.
مجیدی، رومینا، 1392، نقش عوامل محیطی ـ اکولوژیک در پایداری کالبدی سکونتگاه‌های کوهستانی (نمونه موردی مجموعه سکونتگاه‌های سنگان)، رساله کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور، تهران.
مرتضوی سید محمدحسین، 1385، نکات مهم در طراحی بافت و واحدها، صفه، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، شماره 42، بهار و تابستان.
میرریاحی، سعید، 1387، روش مکان یابی در مجموعه زیستی، مجله علوم محیطی، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، سال ششم شماره2.
موحد، خسرو، فتاحی، کاوه، 1392، بررسی نقش اقلیم و محیط در شکل‌دهی فرم سازه مسکن روستایی استان فارس، فصلنامه مسکن و محیط روستا، شماره 141، صفحه 37
مهندسین مشاور DHV هلند، 1381، رهنمودهایی برای برنامه‌ریزی مراکز روستایی، مترجم سیدجواد میر، ناصر اوکتابی، مهدی روستایی، انتشارات مرکز تحقیقات و بررسی مسائل روستایی.
نوروزیان ملکی، سعید و رضایی، محمود، (1390)، تنوع فضای باز در بافت روستایی کشور، صفه، دانشگاه شهید بهشتی، تابستان، دوره بیست و یکم - شماره 2
هاشم‌نژاد، هاشم و مولانایی، صلاح الدین، 1388، معماری با نگاهی به آسمان، نشریه هنرهای زیبا انتشارات دانشگاه تهران، شماره 36، تهران.
. - Denial .E.W .Faia. 2007.Sustainable design (Ecology. Architecture. Abd planning). Wiley publisher.
. - Moeini.A.1966. Geography and Historical Geography of gorgan and plain. Tehran book printing corporation