تبیین نقش اعتبارات مالی در اقتصاد نواحی روستایی شهرستان ماسال

عاشوری مریدانی, سمیه; قریشی, محمد باسط; پوررمضان, عیسی

تبیین نقش اعتبارات مالی در اقتصاد نواحی روستایی شهرستان ماسال

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری تخصصی، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.

² استادیار گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.

³ استادیار گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

چکیده

مقـدمه: محدود بودن سرمایه‌ی مالی در روستاها از یک طرف و عدم انطباق شرایط واحدهای بهره‌بردار روستایی با قوانین و مقررات نهادهای مالی سبب شده تا منابع مالی مورد نیاز روستاییان فراهم نشود. در این میان، پایین بودن بازده‌ی «کار» و «سرمایه»، انگیزه‌ی نهادهای مالی را برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های کشاورزی، صنعت و خدمات کمتر نموده است. یکی از راه حل‌های رفع مشکل مالی روستاییان در چارچوب سیاست‌های توسعه‌ی روستایی و برون‌رفت از این وضع، اعطای اعتبارات مالی است.
هـدف پـژوهش: هدف پژوهش حاضر، تبیین نقش اعتبارات مالی در اقتصاد نواحی روستایی شهرستان ماسال است.
روش‌شناسی: با استفاده از روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی، وضعیت وام‌های دریافتی 331 خانوار نمونه‌ی روستایی در20 روستای منتخب طی سال‌های 1385 تا 1395 مورد بررسی قرار گرفت.
قلمـرو جغرافیـایی: جامعه‌ی آماری شامل روستاییان ساکن در نقاط روستایی شهرستان ماسال است. ماسال بر اساس نتایج سرشماری‌ها در سال 1395، دارای 94 آبادی دارای سکنه با 9380 خانوار و 29019 نفر جمعیت است که 1/55 درصد از کل جمعیت شهرستان ماسال را شامل می‌شود. پس از انتخاب 20 روستای نمونه، تعداد خانوارهای روستایی آنها از نتایج سرشماری‌های مرکز آمار ایران استخراج شد.
یـافته‌هـا: طبق نتایج نظرسنجی‌ها بیشتر پاسخگویان با فراوانی 2/45 درصد بر این عقیده‌‌اند که اعتبارات مالی بین 11 تا 20 درصد سبب افزایش درآمد روستاییان شده است. 48 درصد بر این باورند که فرصت‌های اشتغال‌زایی به دلیل تخصیص اعتبارات مالی به صنایع سبک روستایی افزایش پیدا کرده است. 4/83 درصد بر این عقیده‌‌اند که وام و اعتبارات مالی دریافت شده تأثیرات مطلوبی در توانمندسازی روستاییان داشته است. 1/86 درصد از پاسخگویان بر این عقیده‌‌اند که وام و اعتبارات مالی دریافت شده تأثیرات مطلوبی در بهبود وضع زندگی روستاییان داشته است. 1/38 درصد بر این عقیده‌‌اند که دریافت اعتبارات مالی تأثیرات متوسطی در توانمندسازی روستاییان داشته است. 44 درصد پاسخگویان بر این باورند که اعتبارات مالی تخصیص یافته به صنایع کارگاهی تأثیر متوسط بر وضع مهاجرتی روستاییان داشته است.
نتیجه‌گیـری: عتبارات مالی تا حدی موجب رونق فعالیت‌های خدماتی، رونق صنایع کارگاهی و موجب افزایش درآمد روستاییان شهرستان ماسال شده است. بر این اساس با تأمین منابع مالی و تخصیص اعتبارات به روستاییان از طریق اقدامات بخش دولتی و حمایت از بخش خصوصی و همچنین توجه به تعاونی‌های روستایی، می‌توان برای رونق فعالیت‌های خدماتی، رونق صنایع کارگاهی و افزایش درآمد در روستاییان شهرستان ماسال اقدامات مؤثرتری انجام داد و شاهد آثار مثبت آن بود.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.25381490.1401.6.11.5.2

موضوعات

مهندسی جغرافیایی فضاهای روستایی و عشایری

عنوان مقاله [English]

Explain the Role of Financial Credits in The Economy of Rural Areas of Masal County

نویسندگان [English]

Somayeh Ashouri Moridani ¹
Mohammadbaset Ghoreshi ²
eisa pourramzan ³

¹ Ph.D Student, Department of Geography and Rural Planning, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran

² Assistant Professor, Department of Geography, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran

³ Assistant Professor, Department of Geography, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran

چکیده [English]

The purpose of this study is to explain the role of financial credits in the economy of rural areas of Masal city. For this purpose, using descriptive-analytical research method, the status of loans received by 331 rural sample households in 20 selected villages during the years 2006 to 2016 was examined. According to the results of the polls, most of the respondents with a frequency of 45.2 percent believe that financial credits have increased the income of the villagers by 11 to 20 percent. 48% believe that employment opportunities have increased due to the allocation of financial credits to rural light industries. 83.4% believe that the loans and financial credits received have had a positive effect on the empowerment of the villagers. 86.1% of the respondents believe that the loans and financial credits received have had a positive effect on improving the living conditions of the villagers. 38.1% believe that receiving financial credits has had a moderate effect on rural empowerment. 44% of the respondents believe that the financial credits allocated to the workshop industries have had a moderate effect on the migration situation of the villagers. In general, it can be said that financial credit has to some extent led to the prosperity of service activities, the prosperity of workshop industries and increased the income of the villagers of Masal city. Accordingly, by providing financial resources and allocating funds to the villagers through public sector measures and supporting the private sector, as well as paying attention to rural cooperatives

کلیدواژه‌ها [English]

Financial Credits
Rural Loans
Economic Developments
Rural Areas of Masal

مراجع

آمار، تیمور. (1392). تحولات کالبدی سکونتگاه‌های روستایی استان گیلان به منظور تدوین الگوی توسعه کالبدی. برنامه‌ریزی کالبدی ـ فضایی، 2(4)، 60-72.

آهنی، طاهره؛ رضایی، احمد علی و بخشوده، محمد. (1393). تحلیل اقتصادی رابطه بین اعتبارات کشاورزی و فقر روستایی در ایران: رهیافت بیزی. پژوهش‌های اقتصاد روستا، 1(1)، 43-56.

اسماعیل‌زاده، سیامک و حسینی، سیدمحمود. (1395). نقش اعتبارات بخش کشاورزی در توسعه‌ی روستایی، مطالعه موردی: اعتبارات اعطایی بانک کشاورزی در استان تهران. سومین کنفرانس بین‌المللی توسعه پایدار، راهکارها و چالش‌ها با محوریت کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.

افتخاری، عبدالرضا رکن الدین؛ بدری، سیدعلی و سجاسی‌قیداری، حمداله. (1390). بنیان‌‌های نظریه‌ای برنامه‌ریزی کالبدی مناطق روستایی. تهران: انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.

افتخاری، عبدالرضا رکن الدین؛ عینالی، جمشید و سجاسی قیداری، حمدالله. (۱۳۸۵). ارزیابی آثار اعتبارات خرد بانکی در توسعه کشاورزی، مطالعه موردی: تعاونی‌های خودجوش روستایی شهرستان خدابنده. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 14(۵۶)، 45-76.

بختیاری، صادق. (1389). مالیه خرد راهکاری برای افزایش تولید بخش کشاورزی و کاهش فقر روستایی. دانش و توسعه، 17(13)، 1-21.

بختیاری، صادق و پاسبان، فاطمه. (1383). نقش اعتبارات بانکی در توسعه فرصت‌های شغلی، مطالعه موردی: بانک کشاورزی ایران. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 12(46)، 73-105.

بریمانی، فرامرز؛ نیک منش، زهرا و خداوردی لو، سهیلا. (1391). بررسی نقش اعتبارات خرد در توانمندسازی زنان روستایی، نمونه موردی: دهستان لکستان شهرستان سلماس. اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 1(1)، 69-82.

جوانشیری، مهدی؛ بوزرجمهری، خدیجه؛ هراتی، ام‌البنین و محمودی، حمیده. (1396). بررسی تطبیقی نقش اعتبارات خرد در توسعه‌ی روستایی نواحی کوهستانی و دشتی، مورد مطالعه: دهستان‌های کارده و میان ولایت شهرستان مشهد. راهبردهای توسعه‌ی روستایی، 4(2)، 157-180.

حسن زاده، علی و ارشدی، علی. (1382). نقش اعتبارات خرد در توسعه‌ی روستایی. مجموعه مقالات سیزدهمین کنفرانس سیاست‌‌های پولی و ارزی، تهران، پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی ج.ا.ایران، جلد اول، پاییز.

دارابی، حسن. (1384). تبیین پیامدهای فضایی فعالیت‌های عمرانی در پرتو مشارکت مردمی، مورد: سکونتگاه‌های روستایی ناحیه کاشان. رساله منتشر نشده دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی، گروه جغرافیا.

رابط، علیرضا؛ سعیدی، عباس؛ طالشی، مصطفی و نظری، عبدالحمید. (1396). نقش آفرینی تسهیلات مالی مسکن در نوسازی و مقاوم‌سازی مساکن روستایی، مطالعه موردی: مساکن روستایی شهرستان ابجرود. فضای جغرافیایی، 17 (58)، 1-24.

ساعی، مهدیه و ضیایی، سامان. (1395). بررسی اثر صندوق‌های اعتباری خرد بر کاهش فقر، ایجاد درآمد و اشتغال در استان کرمان. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 47 (2)، 227-235.

شاطریان، محسن و گنجی پور، محمود. (1389). تأثیرات‌‌ سرمایه‌گذاری‌های عمرانی در توانمندسازی روستاها (مطالعه موردی: روستاهای بخش ابوزیدآباد ـ شهرستان کاشان). پژوهش‌‌های روستایی، 1(3)، 131-152.

صیدالی، محسن؛ رحمانی، بیژن؛ سعیدی، عباس و توکلی نیا، جمیله. (1393). تحولات ساختاری ـ کالبدی فضاهای روستایی در ایران و اثرات آن بر توسعه بافت در نواحی روستایی، مورد پژوهی: روستاهای جوانمردی و باغبهزاد، شهرستان لردگان. مدیریت شهری، 13(35)، 201-217.

طالب، مهدی و نجفی اصل، زهره. (1386). پیامد اعتبارات خرد روستایی بر توانمندسازی اقتصادی زنان سرپرست خانوار: نگاهی به نتایج طرح حضرت زینب کبری (س) در روستاهای بویین زهرا. روستا و توسعه، 10(3)، 1-26.

عزیزپور، فرهاد و خداکرمی، زهرا. (1394). اثرات اجتماعی ـ اقتصادی اعتبارات خرد کشاورزی در نواحی روستایی، مطالعه موردی: دهستان کرسف. اقتصاد فضا و توسعه‌ی روستایی، 3(13)، 57-69.

عنابستانی، علی اکبر و اکبری، محمدحسن. (1391). ارزیابی طرح‌های هادی و نقش آن در توسعه‌ی کالبدی روستا از دیدگاه روستاییان، مطالعه موردی: شهرستان جهرم. پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 44(4)، 93-110.

فلاحتکار، الهام. (1396). تبیین عملکرد تعاونی‌های تولید کشاورزی در توسعه‌ی روستایی با رویکرد آمایش محیطی (مطالعه‌ی موردی: روستاهای شهرستان ساوجبلاغ ـ استان البرز). رساله منتشر نشده دکتری در رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، دانشکده علوم انسانی، گروه جغرافیا.

قربانی، مهدی؛ سالاری، فاطمه و خراسانی، محمدامین. (1395). تحلیل سرمایه اجتماعی اعضای صندوق‌های اعتبارات خرد روستایی، مورد: روستای بسطاق در شهرستان سرایان. اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 5(1)، 125-146.

مرکز آمار ایران. (1395). نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهرستان ماسال.

مشیری، سیدرحیم؛ مهدوی حاجیلویی، مسعود و آمار، تیمور. (1383). ضرورت تحول در کارکرد اقتصادی نواحی روستایی (مطالعه موردی: بخش خورگام شهرستان رودبار). پژوهشهای جغرافیایی، 36(50)، 143-159.

معظمی، میترا. (۱۳۷۷). بررسی مبانی نظری و تجربی اعتبارات روستایی. تهران: انتشارات وزارت جهاد کشاورزی، مرکز تحقیقات و بررسی مسائل روستایی.

مولایی، محمد و رحیمی راد، زهره. (1395). بررسی وضعیت فقر در خانوارهای روستایی ایران طی پنج برنامه توسعه اقتصادی ایران: 92-1368، راهبردهای توسعه روستایی، 3(2)، 215-335.

نجفی، بهاءالدین و یعقوبی، وحید. (1384). تأمین مالی خرد: راهکاری نوین برای کاهش فقر در جوامع روستایی. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 13(49)، 1-26.

نوری نائینی، سیدمحمدسعید. (1384). اهداف هزاره، اعتبارات خرد و توسعه روستایی در ایران. مجموعه مقالات سمینار اعتبارات خرد توسعه روستایی و فقرزدایی، آذر ماه، تهران.