نقش عامل فشردگی شهری در تحقق سرمایه فرهنگی (مطالعه موردی شهر نکا)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، ساری، ایران

2 استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: سرمایه فرهنگی را می توان یک دارایی تلقی کرد که مجسم کننده و ذخیره کننده ارزش های فرهنگی است. توسعه فرهنگی و افزایش سطح سرمایه فرهنگی از مهم ترین ابعاد توسعه شهری پایدار است که با تأکید بر مفاهیم کیفی به دنبال تحقق فضاهای شهری پایدار اجتماعی-فرهنگی است.
هدف: این تحقیق با هدف ارزیابی نقش عامل فشردگی شهری در تحقق سرمایه فرهنگی در شهر نکا تدوین شده است.
روش‌شناسی: جامعه مورد مطالعه شهروندان ساکن در شهر نکا می باشد. بر اساس فرمول کوکران 381 نفر از افراد ساکن این شهر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. روش نمونه گیری به صورت خوشه ای و تصادفی ساده است. روایی صوری پرسشنامه ها با نظر استاد راهنما مورد تائید قرار گرفت و به منظور بررسی پایایی سوالات پرسشنامه ها، از آزمون آلفای کرونباخ بهره برده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS با نسخه 20 استفاده گردید و داده ها در دو قسمت آمار توصیفی و آمار استنباطی تحلیل شدند. در بخش استنباطی از آزمون K-S، آزمون همبستگی پیرسون، آزمون t تک نمونه ای و آنالیز واریانس یک طرفه استفاده شد.
قلمرو جغرافیایی پژوهش: شهرستان نکا در استان مازندران و ما بین شهرستان ساری و بهشهر در عرض جغرافیایی 39 و 36 شمالی و طول جغرافیایی 19 و 53 شرقی نصف النهار گرینویچ قرار دارد.
یافته­ ها: نتایج نشان داد که ساکنین شهر نکا وضعیت پایداری فرهنگی در شهر و سطح سرمایه فرهنگی شهروندان را مطلوب ارزیابی نکردند اما تراکم شهری را عامل موثری بر افزایش سطح سرمایه فرهنگی می دانند. در واقع بین سرمایه فرهنگی و فشردگی شهری رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. از سوی دیگر سطح سرمایه فرهنگی در نواحی با تراکم بالا، متوسط و پایین مقایسه گردید.
نتیجه ­گیری: نتایج بیانگر این بوده است که سطح سرمایه فرهنگی در نواحی با تراکم بالا با نواحی با تراکم پایین اختلاف معنادار دارد به طوری که سطح این سرمایه در نواحی با تراکم بالا بیشتر است. بنابراین سطح سرمایه فرهنگی با میزان فشردگی شهری در ارتباط است و نواحی با تراکم بیشتر دارای سطح سرمایه فرهنگی بالاتری هستند.

کلیدواژه‌ها


بخشی، امیر؛ حاجیان، همت؛ کاویانی، حمیدرضا. (1397). ارزیابی نقش عامل تراکم و فشردگی بر پایداری اقتصادی شهرهای ساحلی (مطالعه موردی: بابلسر)، سومین کنفرانس ملی رویکردهای نوین در علوم انسانی، چالشها و راه حل ها، تهران، دانشگاه پیام نور
بوردیو، پی یر. (1380). نظریه کنش: دلایل عملی و انتخاب عقلانی. ترجمه مرتضی مردیها، تهران: نشر پارسه.
بوردیو، پی یر. (1384). شکل های سرمایه در سرمایه اجتماعی: اعتماد، دموکراسی و توسعه. گردآوری کیان تاجبخش، ترجمه افشین خاکباز و حسن پویان، تهران: نشر شیرازه.
تراسبی، دیوید. (1382). اقتصاد و فرهنگ، ترجمه کاظم فرهادی، تهران: نشر نی.
حسینی، سید هادی. (1396). شهر فشرده و توسعه پایدار شهری سبزوار. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 17(45)، 93-116.
ریتزر، جورج (1374). نظریه های جامعه شناسی در دوران معاصر، ترجمه: محسن ثلاثی، تهران: نشر علمی.
سیف اللهی، فرانک؛ زیاری،کرامت ا...؛ پور احمد، احمد؛ نیک پور، عامر. (1391). تبیین پراکنش و فشردگی فرم شهری در آمل با رویکرد فرم شهری پایدار. پژوهش های جغرافیای انسانی، 80، 155-176.
شارع پور، محمود؛ خوش فر، غلامرضا. (1380). رابطه سرمایه فرهنگی با هویت اجتماعی جوانان (مطالعه موردی شهر تهران). علوم اجتماعی، 20، 147-133.
کوزر، لوئیس. (1384). نظریه های جامعه شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
مثنوی، محمد رضا (1382). توسعه پایدار و پارادیم های جدید توسعه شهری؛ شهر فشرده و شهر گسترده. فصلنامه محیط شناسی، 31، 90-104.
ملاحسنی، حسین. (1381). بررسی رابطه بین میزان سرمایه اجتماعی و نوع دینداری در بین دانش آموزان سال سوم دبیرستان در استان گیلان (علی آباد کتول-گنبد). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
Agren, P.O. (2014).Vertical Community Life: a Disappeance to Third Placial Capital, American Journal of Sociology, 13(3), 66-33.
Andersson, E., & Colding, J. (2014). Understanding how built urban form influences biodiversity. Urban Forestry & Urban Greening13(2), 221-226.
Dieleman, F., & Wegener, M. (2004). Compact city and urban sprawl. Built environment30(4), 308-323.
Holden, E., & Norland, I. T. (2005). Three challenges for the compact city as a sustainable urban form: household consumption of energy and transport in eight residential areas in the greater Oslo region. Urban studies42(12), 2145-2166.
Jenks, M. & Colin, J. (2016). Dimensions of the Sustainable City, Springer Science + Business Media B.V.