احتمال تداوم و تواتر دوره‌های بارانی و فاقد باران مطالعه موردی: شهرستان کرج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد چالوس، گروه جغرافیا، چالوس، ایران

چکیده

در این پژوهش، احتمال تداوم و تواتر دوره‏های بارانی و فاقد باران شهرستان کرج با استفاده از مدل زنجیرة مارکوف مرتبة اول دو حالته مورد بررسی قرار گرفت. دادة بارندگی روزانه برای بازۀ‏ زمانی ۲۴ سال (2010- 1986) بوده و سپس بر اساس ماتریس شمارش تغییر وضعیت روزهای بارانی و فاقد باران مرتب شد و سرانجام با روش درست‏نمایی بیشینه محاسبه گردید. طبق نتایج پژوهش احتمال وقوع بارندگی در هر روز به طور متوسط 25/0 و عدم وقوع آن 79/0 تعیین شد. اما بیشترین احتمال وقوع بارندگی در شهرستان کرج برای ماه اکتبر است که با احتمال وقوع 53/0 مشخص شد. ماه مارس با کوتاه‏ترین دورة برگشت یعنی 5/4 روز برای بارندگی‏های 2 روزه و 5/13 روز برای بارندگی‏های 3 روزه و ماه سپتامبر با طولانی‌ترین دورة برگشت یعنی 08/27 روز برای بارندگی 2 روزه و 25/705 روز برای بارندگی 3 روزه شناسایی شده‏اند. بر اساس محاسبة احتمال رخداد روزهای بارندگی از طریق توزیع پواسون، ماه‏های ژانویه، فوریه، مارس، آوریل، مِی و دسامبر، حداکثر احتمال رخداد بارندگی در p(x=4) را دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


توان‏پور، نیما؛ قائمی، علی‏اصغر؛ هنر، تورج و شیروانی، امین. (1397). بررسی احتمال وقوع و تداوم روزهای بارانی با استفاده از مدل زنجیرة مارکوف (مطالعة موردی شهر لامرد). تحقیقات منابع آب ایران. 14(2)، 89-99.
جلالی، مسعود،؛ کارگر، حلیمه و سلطانی، صغری. (1389). بررسی احتمال وقوع روزهای بارانی در شهر ارومیه با استفاده از مدل زنجیرة مارکوف. فضای جغرافیایی. (35)، 235-257.
خورشید دوست، علی‏محمد و فخاری، مجتبی. (1395).  بررسی احتمال تواتر و  تداوم  روزهای بارانی در جنوب غرب ایران با استفاده از مدل زنجیرة مارکوف. جغرافیا و برنامه‏ریزی شهری. 26(56)، 87-104.
صادقی‏نیا، علی‏رضا. (1391). بررسی و مقایسة دوره‏های تر و خشک در بخش‏های مختلف اقلیمی ایران. جغرافیای طبیعی. 5(18)، 81-91.
عساکره، حسین و حسین‏جانی، لیلا. (1397). واکاوی احتمال تواتر و تداوم روزهای بارانی در استان مازندران. اندیشة جغرافیایی. 9(18)، 112-128.
عساکره، حسین و رزمی، رباب. (١۳90). اقلیم‏شناسی بارش شمال غرب ایران، جغرافیا و توسعه،  9(25)، 137-158.
عساکره، حسین و مازینی، فرشته. (١۳۸۹). بررسی احتمال وقوع روزهای خشک در استان گلستان با استفاده از مدل زنجیرة‏ مارکوف. جغرافیا و توسعه، (18)، 29-44.
علی‏جانی، بهلول؛ جعفرپور، زین‏العابدین و قـادری، حـیدر. (1384). تحلیل و پیش‏بینی بارش‏های منطقة لارستان با استفاده از مدل زنجیرة مارکوف. جغرافیایی سرزمین. 2(7)، 1-10.
علی‏زاده، امین و آشگرطوسی، شادی. (١۳۸۷). توسعة‏ یک مدل برای پایش و پیش‏بینی خشک‏سالی (مطالعة‏ موردی: خراسان)، فصلنامه علوم و صنایع کشاورزی. 22(1)، 223-234.
ماه‏آورپور، زهرا. (1393). احتمال وقوع بارش‏های روزانة ایران و پیش‏بینی آن با مدل زنجیرة مارکوف. تحقیقات جغرافیایی. 29(4)، 229-240.
محمدی، حسین؛ ماهوتچی، محمدحسن؛ خزائی، مهدی و عباسی، اسماعیل. (1394). واکاوی احتمال تواتر و تداوم روزهای بارانی شهر شیراز با استفاده از مدل زنجیرة مارکوف. اطلاعات جغرافیایی،  24(93)، 77-90.
محمودی، پیمان؛ پروین، نادر و رضایی، جبار. (1392). پهنه‏بندی ایران بر اساس طول دوره‏های خشک. مطالعات جغرافیایی مناطق خشک. 4(13)، 85-106.
مصطفوی، رویا؛ غلامی، شعبانعلی؛ عزیززاده، امید و حاتمی، لادن. (1395). تحلیل توزیع مکانی-زمانی بارش با استفاده از روش زمین آمار در شهرستان کرج. مقاله منتشر شده در پنجمین همایش سامانه‏های سطوح آبگیر باران (صص 1-11)، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، رشت.
یوسفی، نصرت الله؛ حجام، سهراب و ایران‏نژاد، پرویز. (1386). برآورد احتمالات خشک‏سالی و ترسالی با استفاده از زنجیرة مارکوف و توزیع نرمال (مطالعه موردی: قزوین). پژوهش‏های جغرافیایی. (60)، 128-121.