سنجش دمای روی زمین در ارتباط با مدل رقومی ارتفاعی با استفاده از زمین آمار در محیط(GIS) (مورد مطالعه: استان یزد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو علمی گروه جغرافیا ، دانشگاه پیام نور ،ایران.

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی،دانشگاه تربیت مدرس،تهران،ایران.

3 دانشجوی‌ارشد هیدورژئومورفولوژی- برنامه‌ریزی محیطی، دانشگاه مازندران، ایران.

JGET-2002-1148(R1)

چکیده

    دمای سـطح زمین برای انواع وسیعی از مطالعات علمی از اقلیم­شناسـی و هواشناسـی تا هیدرولوژی، بوم­شناسی، زمین­شناسی، علوم پزشکی، طراحی و بهسازی شبکه حمل و نقل و مکانیابی آتش‌سوزی‌ها مورد نیاز است پژوهش حاضر باهدف بررسی سنجش دمای سطح زمین  با استفاده از زمین‌آمار و تکنیک سیستم اطلاعات جغرافیایی در  استان یزد می­باشد،روش­کار در این پژوهش به این شیوه می­باشد که  ابتدا داده­های هواشناسی (8 ایستگاه) با دوره زمانی20 ساله(1377 تا 1397) به صورت ماهانه دریافت و در ادامه برای ارزیابی دمای سطح­زمین معادله رگرسیون برای هر ماه تهیه شد سپس از ابزار Rastercalculator  برای تجزیه تحلیل داده­ها استفاده گردید در پایان برای اختلاف نوسانات تمام ماه ها از ابزار Cellstatistics بهره گرفته شد نرم افزارهای استفاده شده در این تحقیق عبارتند از: ArcGis و  Excelمی­باشند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که در بین ماه های سال ماه(ژوئن-ژوئیه_اوت) نسبت به سایر ماه ها از نوسان دمایی بالایی برخوردار است این نوسانات مریوط به شهرستان­های طبس، بهاباد، اردکان، بافق، میبد و یزد است.

کلیدواژه‌ها


اکبری، مهدی؛ سیف، زهرا و زارع ابیانه، حمید (1390)، برآورد میزان تبخیر و تعرق واقعی و پتانسیل در شرایط اقلیمی مختلف با استفاده از سنجش‌ازدور، فصلنامه آب‌وخاک (علوم و صنایع کشاورزی)، مهر و آبان، دوره 25، شماره چهار، صص 844-835.
امینی­بازیابی، سمیرا؛ زارع­ابیانه، حمید و اکبری، مهدی، (1393)، برآورد دما و شاخص پوشش گیاهی سطح زمین با استفاده از داده­های ­سنجش‌ازدور (مطالعه­موردی: استان همدان)، پژوهش­های جغرافیای طبیعی، شماره سه، ص 348-333.
جهانبخش، سعید، زاهدی، مجید و ولیزاده­کامران، خلیل (1390)، محاسبه دمای سطح زمین با استفاده از روش سبال و درخت تصمیم در محیط GIS RS, در بخش مرکزی منطقه مراغه، جغرافیا و برنامه­ریزی، سال 16 ، شماره 38 ، صص 19.
دانش­کار آراسته، پیمان، تجریشی، مسعود و بهرام ثقفیان(1390)، تعیین دمای سطح با استفاده از فن آوری سنجش‌ازدور در منطقه سیستان، مجله مهندسی و مدیریت آبخیز، جلد 3، شماره 2، صص67.
حمزیی یزد گل­کار ، حمیدرضا، کاوه، فریدون، قهرمان، بیژن و صدقی، حسین (1391)، بررسی روند تغییرات سری زمانی تبخیر- تعرق ماهیانه گیاه مرجع با استفاده از روش پیشنهادی فائو پنمن- مانتیس، مجله علمی-پژوهشی علوم کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران (واحد علوم و تحقیقات)، دوره 13 ، شـماره دو، صص 433-417.
حمزه، سعید، میجانی، نعیم، کریمی فیروزجائی، محمد (1397). مدل‏سازی ارتباط دمای سطح زمین، شرایط توپوگرافی، و پوشش گیاهی با استفاده از تصاویر ماهواره ‏ای لندست 8، پژوهش­های جغرافیای طبیعی، 50(1)، 35-55.
صادقی­نیا، علیرضا علیجانی، بهلول ضیائیان، پرویز و شهریار خالدی (1392)، کاربرد تکنیک­های خودهمبستگی فضایی در تحلیل جزیره حرارتی شهر تهران، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال سیزدهم، شماره 30،صص67.
علیزاده، امین (1385)، رابطه آب و خاک و گیاه، دانشگاه امام رضا(ع). انتشارات آستان قدس رضوی6. 319 -325.
ملکپور، پیمان و محمد طالعی (1390)، مدلسازی ارتباط کاربری- پوشش اراضی و حرارت سطح زمین، با استفاده از داده­های سنجنده ASTER ، محیط شناسی، سال سی و هفتم، شماره 29،58.
 
Agam, N., Kustas, W. P., Anderson, M. C., Li, F., Neale, C. M. U. (2009), A vegetation index based technique for spatial sharpening of thermal imagery. Remote Sens. Environ., 107, 545-558.
 
Andrew Farina (2012), Exploring the relationship between land surface temperature and vegetation abundance for urban heat island mitigation in Seville, Spain‘ , LUMA-GIS Thesis nr 15.
 
Bandyopadhyay A., Bhadra A., Raghuwanshi N.S, and Singh R. (2010), Temporal trends in estimates of reference evapotranspiration over India, Journal of Hydrologic Engineering, 14(5):508-515.
 
Bastiaanssen, W. G. M., Noordman, E. J., Pelgrum, M. H., Davids, G., Thoreson, B. P. and R. G. Allen. (2005), SEBAL model with remotely sensed data to improve water-resources management under actual field conditions. J of Irrig and Drain, (ASCE):85(1): 85-93.
 
Garbrecht J., Van Liew M., and et al. (2013), Trends in precipitation, streamflow, and evapotranspiration in the Great Plains of the United States, Journal of Hydrological Engineering, 9 (5):360-367.
 
Kustas, W. P., Norman, J. M., Anderson, M. C., French, A. N. (2012), Estimating subpixel surface temperatures and energy fluxes from the vegetation index-radiometric temperatures relationship. Remote Sens. Environ., 85, 429-440.
 
Merlin, O., Jacob, F., Wigneron, J., Walker, J., Chehbouni, G. (2010), Multidimensional disaggregation of land surface temperature using high-resolution red, near-infrared, shortwave-infrared and microwave L-band. IEEE Trans. Geosci. Remote Sens., 1-16.
 
Offer,R, Qin,Zh ,Derimian,Y, and Karnieli,A, (2014), Derivation of Land Surface Temperature for Landsat-8 TIRS Using a Split Window Algorithm,sensor, 14(4): 5768–5780.
 
Papadavid, G., Hadjimitsis, D.G., Toulios, L., and S. Michaelides. (2013), A modified SEBAL modeling approach for estimating crop evapotranspiration in semi-arid conditions. Water resources management. 27(9): 3493-3506.
 
RajeshwariA , Mani N D, (2014), Estimationof  Land  Surface Temperature ofDindigul District Using Landsat 8 Data, Ijret: International Journal of Research in Engineering and Technology, Volume: 03 Issue: 05, May-2014, Available @ http://www.ijret.org.
 
Steele, D., Thoreson, B., Hopkins, D., Clark, B., Tuscherer, S., and R. Gautam. (2014), Spatial mapping of evapotranspiration over Devils Lake basin with SEBAL: application to flood mitigation via irrigation of agricultural crops. Irrigation Science. DOI: 10.1007/s00271-014-0445-1.
 
Tabari H., Marofi S., Aeini A., Hosseinzadeh Talaeea P., and Mohammadi K. (2011), Trend analysis of reference evapotranspiration in the western half of Iran, Agr. Forest Meteorol, 151 (2): 128-136.
 
Tucker, C.J. and B.Y. Choudhury. (1987), Satellite remote sensing of drought conditions. Remote Sens. Environ. 23:243-251.