تعیین تقویم زمانی آسایش اقلیمی به‌منظور برنامه‌ریزی گردشگری در شهرهای منتخب توریستی کشور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار اقلیم شناسی گروه جغرافیا دانشگاه امام علی (ع)

JGET-1711-1037(R2)

چکیده

عناصر اقلیمی بر آسایش انسان تأثیر فراوان دارد. پژوهش حاضر به تحلیل تقویم زمانی آسایش اقلیمی در چند شهر بزرگ کشور پرداخته است. در انتخاب شهرها سعی شده است که از همه مناطق اقلیمی کشور نماینده‌ای انتخاب گردد. هدف از انجام این تحقیق شناسایی فصول مناسب ازلحاظ شرایط اقلیمی برای انجام فعالیت‌های توریستی در 15 شهر توریستی کشور می‌باشد که نتایج آن می‌تواند مورداستفاده گردشگران هم قرار گیرد. مهم‌ترین عناصر اقلیمی تأثیرگذار در آسایش انسان، عناصر دما، رطوبت، سرعت باد و بارش می‌باشد. در این پژوهش ابتدا اطلاعات مربوط به پارامترهای اقلیمی در دوره آماری 30 سال (2010- 1981) از سازمان هواشناسی دریافت گردید. بعد از دریافت اطلاعات مربوط به پارامترهای اقلیمی نسبت به استخراج آستانه‌های اقلیمی تأثیرگذار بر فعالیت‌های گردشگری اقدام و سپس درصد فراوانی روزانه عناصر تأثیرگذار نیز محاسبه گردید. در مرحله بعد بر مبنای مدل تحلیل سلسله مراتبی به‌صورت وزن دهی و بر اساس درجه اهمیت طی یک جدول ماتریسی به عدد مطلوبیت هر عنصر اقلیمی دست‌یافته‌ایم. درنهایت به شناسایی مناطق مناسب آسایش اقلیمی در شهرهای موردمطالعه در فصول مختلف پرداخته‌ایم. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که طول دوره آسایش اقلیمی در شهرها و مناطق مختلف کشور متفاوت است و در همه فصول می‌توان منطقه‌ای را که دارای شرایط اقلیمی مطلوبی برای فعالیت‌های توریستی باشد را پیدا کرد. با توجه به شرایط اقلیم آسایشی، مناسب‌ترین شرایط آسایش اقلیمی در فصل بهار به ترتیب مربوط به شهرهای مشهد، رشت، تبریز، کرمانشاه و اصفهان، در فصل تابستان مربوط به شهرهای رشت، اردبیل، مشهد، همدان و تبریز، در فصل پاییز مربوط به شهرهای بوشهر، بندرعباس، اهواز، سمنان و تهران و در فصل زمستان مربوط به شهرهای بندرعباس، اهواز، بوشهر، سمنان و زاهدان می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Determination climate comfort calendar in order to planning tourism activities in selected tourist cities

نویسنده [English]

  • Ali Hanafi
Assistant Professor of Climatology, Department of Geography, Imam Ali University
چکیده [English]

Climate elements have a great impact on human comfort. This study analyzes the climate comfort in the selected large cities. In selecting cities was tried from all regions of the country is selected a representative. The purpose of this research is to identify suitable seasons from the perspective of climatic conditions for tourist activities in 15 tourist cities of the country, which can be used by tourists as well. The Most elements have caused in the human comfort is temperature, humidity, wind speed and rainfall. In this study, data on climatic parameters in the period of 30 years (1981- 2010) was received from the meteorological organization. After obtaining information about climate parameters, extraction of climatic zones affecting tourism activities was performed and then the percentage of daily frequency of effective elements was calculated. In the next step based on (AHP) model as a weighting the degree of importance elements we have achieved to the climate desirability of each element.  Finally, have identified suitable areas based on climatic comfort in the studied cities in different seasons. The results show that during the Comfort's climate is different in different areas and in all seasons can find the region that has a good climate. According to climatic comfort condition, the most suitable climatic conditions in the spring is respectively in the cities of Mashhad, Rasht, Tabriz, Kermanshah and Isfahan, in the summer the cities of Rasht, Ardabil, Mashhad, Hamadan, and Tabriz, in the autumn in The cities of Bushehr, Bandar Abbas, Ahvaz, Tehran and Semnan and in winter the cities of Bandar Abbas, Ahvaz, Bushehr, Semnan and Zahedan.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : climatic comfort
  • the AHP
  • Tourism
  1. احمدی، محمود (1390) تحلیل آسایش انسان ازنظر عوامل اقلیمی در استان تهران، فصلنامه جغرافیا انجمن جغرافیایی ایران، سال نهم، شماره 29، تابستان 1390.

    اسماعیلی، رضا. گندم‌کار، امیر. حبیبی نوخندان، مجید (1390) ارزیابی اقلیم آسایشی چند شهر اصلی گردشگری ایران با استفاده از شاخص دمای معادل فیزیولوژیک، پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، شماره 75، بهار 1390.

    جهانبخش، سعید (1377). ارزیابی زیست اقلیم انسانی تبریز و نیازهای حرارتی ساختمان، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 48: 80-67.

    ساری صراف، بهروز. محمدی، غلام حسن و حسینی صدر، عاطفه ( 1389) تعیین مناسب‌ترین شاخص Ray Man برای مطالعه اقلیم آسایش در شمال استان آذربایجان غربی، چهاردهمین کنفرانس ژئوفیزیک ایران، تهران اردیبهشت 89، صفحه 105-100.

    علیجانی، بهلول (1373). نگرشی نو در کاربرد آب و هواشناسی در مدیریت منابع و توسعه کشور ( نقش آب و هوا در طراحی مسکن). فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 35، صفحه 61-45.

    قبادیان، وحید ، محمد، فیض مهدوی (1380) طراحی اقلیمی- اصول نظری و اجرای کاربرد انرژی در ساختمان، انتشارات دانشگاه تهران.

    کاویانی، محمدرضا (1371). ارزیابی اقالیم حیاتی و آستانه‌های تحریک آن در سواحل جنوبی خزر و دامنه‌های شمالی البرز میانی، فصلنامه پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 29، ص 49.

    محمدی، حسین (1386)، آب و هواشناسی کاربردی، انتشارات دانشگاه تهران

    محمدی، حسین و سعیدی، علی (1387)، شاخص‌های زیست‌اقلیمی مؤثر بر ارزیابی آسایش انسان مطالعه موردی: شهر قم، مجله محیط‌شناسی، سال سی و چهارم، شماره 47 پاییز 87، صفحه 73-86.

    نظری، علی‌اصغر (1383) تاریخ علم جغرافیا، انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ هفتم، صفحه 159.

    1. Matzarakis and C.R. de Freitas. (2003) International Society of Biometeorology, Commission on Climate Tourism and Recreation. 3-20

    De Freitas, C. R. (2001) Theory, concepts and methods in climate tourism research. Proceedings of the first international workshop on climate, tourism and recreation.

    Fanger, P. O: Thermal Comfort, (1972) Analysis and Applications in Environmental Engineering, McGraw-Hill, pp 86- 102.

    Lauren, T. (2003) Climate and Architecture. Http: // www. Search, man, climate and architecture Londonmet .ac. uk.

    Matzarakis, A. (2007) Climate Thermal Comfort and Tourism. Proceedings of the 2st International workshop on Climate Change and Tourism Assessment and Coping Strategies Ed.

    Mieczkowski Z., (1985) the tourism climatic index: a method of avaluating world climats for tourism, The Canadian Geografer, 29: 220-233.

    olgay, v. (1973) design with climate ,Princeton university press., p.185

    Perry, A., (2001) more heat and drought: can Mediterranean tourism survive and prosper? In proceedings of the first international workshop on climate, tourism and recreation,