مطالعه تطبیقی شاخص های کیفیت مسکن در کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته منتخب

نوع مقاله : مقالات مروری

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: مسکن به‌عنوان نیاز اصلی انسان‌ها، ویژگی‌هایی دارد که بر عملکرد آن و همچنین رضایت ساکنان تأثیر می‌گذارد. بحث کیفیت مسکن یکی از مباحث مهم و قابل‌توجه در میان کشورهای جهان به‌ویژه کشورهای درحال‌توسعه است.
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی پیشینه، اقدامات انجام شده و فرآیند در پیش‌گرفته شده کشورهای منتخب جهان درباره موضوع کیفیت مسکن تدوین شده و برنامه‌ها، سیاست‌گذاری‌ها، معضلات و راهبردهای پیشروی نظام‌های اقتصادی مختلف را جهت ایجاد یک نظام مناسب سکونتی مورد بررسی قرار داده است. در ادامه شاخص‌های کیفیت مسکن در کشورهای درحال‌توسعه و توسعه‌یافته به تفکیک مورد تحلیل قرار گرفتند.
روش شناسی: روش پژوهش توصیفی و روش گردآوری اطلاعات اسنادی- کتابخانه ای است. سیاست  های اجرایی در حوزه مسکن در کشورهای موردمطالعه دارای رویکردهای متفاوتی است و براساس نظام های اقتصادی، مشکلات کلان ملی و قوانین راهبردی در حوزه برنامه ریزی شهری اولویت بندی شده است و مورد توجه قرار می گیرند.
یافته ها: نتایج پژوهش نشان می‌دهد که در کشورهای درحال‌توسعه؛ کنترل رشد بی‌رویه جمعیت کلان‌شهرها، گسترش ساختمان‌های پایدار، ایجاد سیاست‌های حمایتی، آموزش ساخت مساکن مناسب، و نظارت بر اجرای صنعت ساخت‌وساز و در کشورهای توسعه‌یافته؛ تدوین قوانین مناسب و سیاست‌های کلیدی، تغییر فرهنگ در مفهوم‌سازی سکونت، ایجاد مساکن ارزان‌قیمت عادلانه، بهبود پروژه‌های بازسازی و نوسازی شهری از طریق سرمایه‌گذاری خصوصی، از مهم‌ترین راهبردهای مطرح شده در زمینه سیاست‌های مسکن در نظام‌های مختلف می‌باشد.
نتیجه گیری: سیاست‌های اجرایی در حوزه مسکن در کشورهای موردمطالعه دارای رویکردهای متفاوتی است و براساس نظام‌های اقتصادی، مشکلات کلان ملی و قوانین راهبردی در حوزه برنامه‌ریزی شهری اولویت‌بندی شده است و مورد توجه قرار می‌گیرند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


احدنژاد روشتی. محسن. ابراهیم‌زاده. عیسی. غلامی. یونس و حسینی. احمد (1394). ارزیابی کیفیت مسکن در سطح نواحی شهر زنجان. نشریه مطالعات نواحی شهری. 2(4): 1-23.
پورمحمدی. محمدرضا. صدر موسوی. میر ستار و عابدینی. اصغر (1391). تحلیلی بر سیاست‌های تأمین مسکن دولت با تأکید بر برنامه‌های توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی. فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات شهری. 3: ۱۱۷- ۱۲۵.
پورمحمدی. محمدرضا. نعیمی. کیومرث و درویشی. فرزانه (1395). تحلیل کیفیت مسکن در محلات ۲۰ گانه شهر بیجار با روش آنتروپی و SAW . جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای. ۱۹: ۱۲2- ۱۰۷.
ذبیحی. حسین و مرادی مهدی (1392) سنجش کیفیت محیط سکونت در محله نارمک تهران. پژوهش‌های شهری هفت حصار. 6(2): 5-16.
رضایی راد. هادی و رفیعیان. مجتبی (1390). سنجش فضائی کیفیت مسکن در شهر سبزوار با استفاده از روش تحلیل عاملی. دو فصلنامه دانشگاه هنر. 8: 95-109.
رضایی. محمدرضا و کمائی زاده. یعقوب (1394). ارزیابی تناسب مکانی فضایی طرح مسکن مهرشهر یزد. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی. 30(3): ۲۷۵- ۲۹۶.
رفیعیان. مجتبی. مسعودی راد. ماندانا. رضایی. مریم و مسعودی راد. مونا (1393). سنجش میزان رضایتمندی ساکنان از کیفیت سکونتی مسکن مهر. مورد شناسی مهرشهر زاهدان. جغرافیا و آمایش شهری-منطقه‌ای. ۱۲: ۱۳۵- ۱۵۰.
زنجانی. حبیب‌الله. گل‌کار. زهرا و محمدی. حامد (1390). بررسی جنبه‌های اجتماعی مسکن مهر مطالعه موردی شهرستان کرج. فصلنامه تعاون. 22(7): ۸۹ - ۱۱۵.
زیاری. کرامت الله (1382). تأثیر فرهنگ در ساخت شهر با تأکید بر فرهنگ اسلامی. جغرافیا و توسعه. ۲:  ۲۹۵- ۱۰۸.
زیاری. کرامت الله. منصوریان. حسین و ستاری. محمدحسین (1394). توزیع مکانی شاخص‌های کیفیت مسکن در شهر تهران با رویکرد تحلیل اکتشافی دادهای مکانی. فصلنامه علمی- پژوهشی برنامه‌ریزی فضائی، 5(2): 75-92.
شکوهی. محمد اجزاء و ارفعی. جواد (1394). بررسی میزان رضایتمندی ساکنان از مسکن مهرشهر بجستان. نشریه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری. 6(22): 33-42.
کهزادی سیف‌آبادی. عمران و مشک ساز. پریسا (1396). ارزیابی شاخص‌های کمی و کیفی مسکن غیررسمی در کشورهای درحال‌توسعه و توسعه‌یافته (کنیا، مکزیک، یونان و یوگیاکارتا). پژوهش‌های نوین علوم جغرافیایی معماری و شهرسازی. 1(7): 1-22.
لطفی. صدیقه. خیرخواه. زلیخا و کوچک‌زاده. محبوبه (1394). تحلیل و اولویت‌بندی کیفیت مسکن محلات شهری نمونه محلات شهری نکا. فصلنامه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری چشم‌انداز زاگرس. 7(25): 71-51.
مالکی. محمد (1394). گزارش تحلیلی نقد طرح جامع مسکن ۱۳۹۵- ۱۴۰۵. مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه علم و صنعت ایران. فصل اول، دوم و سوم.
وزارت مسکن و شهرسازی (1393). قابل‌دسترسی در سایت: http:/www.mrud.ir/