ارزیابی و تحلیل تأثیر مؤلفه های سرمایه اجتماعی در توسعه شهری (مطالعه موردی: شهر زابل)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

JGET-2007-1178

چکیده

    لازمه پیشبرد توسعه در هر جامعه، به داشتن پشتوانه­های اجتماعی بستگی دارد که سرمایه اجتماعی یکی از آن‌ها است که دارای عناصری چون اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی، مشارکت اجتماعی و آگاهی اجتماعی می‌باشد. هدف مقاله حاضر ارزیابی و تحلیل تأثیر مؤلفه­های سرمایه اجتماعی در توسعه شهری در شهر زابل می باشد. مقاله حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش توصیفی - تحلیلی می­باشد. نحوه جمع­آوری اطلاعات «پیمایشی» است، نمونه آماری این پژوهش با استفاده از فرمول کوکران 384  نفر از شهروندان بالای 15 سال شهر زابل می­باشد که به روش نمونه­گیری طبقه­ای و تصادفی ساده انتخاب‌شده‌اند. تجزیه‌وتحلیل داده­ها نیز در نرم‌افزارSpss، با استفاده از ضریب همبستگی رگرسیون برای آزمون فرضیه­ها و آزمونt-test  برای سنجش گویه­ها انجام‌شده است. یافته‌های حاصل نشان داد که رابطه بین مؤلفه­های سرمایه اجتماعی و توسعه شهری تأیید می­شود. همچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون گام‌به‌گام، حاکی از آن است که دو متغیر انسجام اجتماعی و اعتماد اجتماعی در معادله باقی‌مانده‌اند و بالاترین تأثیر را در تبیین متغیر وابسته )توسعه شهری) داشته اند. درنهایت بر اساس نتایج حاصله از این پژوهش می­توان بیان کرد که سرمایه اجتماعی می­تواند نیروی معنوی بسیار قوی برای توسعه شهری است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessment and Analysis of the Effect of Social Capital Components on Urban Development (Case Study: Zabol City)

نویسندگان [English]

  • Hamid Reza Rakhshaninasab 1
  • SeiedAli Hosseiny 2
1 Assistant Professor of Geography and Urban Planning
2
چکیده [English]

The prerequisite for the development of development in any society depends on having social support, of which social capital is one that has elements such as social trust, social cohesion, social participation, and social awareness. The purpose of this paper is to evaluate and analyze the impact of social capital components on urban development in Zabol. The present article is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of method. How to collect information is "survey". The statistical sample of this study using Cochran's formula is 384 citizens over 15 years of age in Zabol who were selected by simple stratified and random sampling. Data analysis and analysis were also performed in Spss software using regression correlation coefficient to test the hypotheses and t-test to measure the items. The findings showed that the relationship between the components of social capital and urban development is confirmed. Also, the results of step-by-step regression analysis indicate that the two variables of social cohesion and social trust remain in the equation and have the highest effect on explaining the dependent variable (urban development). Finally, based on the results of this study, it can be stated that social capital can be a very strong spiritual force for urban development.
Keywords: Social capital, Social awareness

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social capital
  • Social awareness
  • Social participation
  • urban development
  • Zabol City

مراجع

احمدی، حسن، رمضان نژاد، یاسر، خلیفه، ابراهیم، فتاحی، احد الله، (1394)، سنجش و ارزیابی سرمایه اجتماعی در سکونت­گاه­های روستایی با استفاده از تکنیک رتبه­بندی فازی (مطالعه موردی: روستاهای دهستان اسالم)، مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال 5، شماره 15، صص 104-91.
افشانی، علیرضا، نوریان، مرتضی، پهلوان شریف، سعید. (1395). تحلیل معادلات آماری با SPSS & AMOS. تهران: انتشارات اندیشه فاضل.
جهانی، نژاد، حسن­پناه، حسین، قادر زاده، هیرش، (1392)، بررسی وضعیت سرمایه اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن(مطالعه موردی: شهرستان بانه)، پنجمین کنفرانس برنامه­ریزی و مدیریت شهری، صص 20-1.
خمّر، غلامعلی، اسماعیل‌زاده کواکی، علی، براتپور، علی، (1390)، ارزیابی توزیع فضایی سرمایه اجتماعی در سطح مناطق شهری با استفاده از تکنیک topsis و  gis(موردمطالعه:  نواحی شهر قوچان(، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، سال اول، شماره 4 ، صص 112-95.
زیاری، کرامت الله، طاوسیان، علی، سلمانی، محمدعلی، رضایی، حجت، (1393)، برآورد و سطح­بندی توسعه محله­ای با تأکید بر مؤلفه­های سرمایه اجتماعی(مطالعه موردی: محلات شهر ابرکوه)، مجله پژوهش و برنامه­ریزی شهری، سال 5، شماره 18، صص 76-59.
ساروخانی، باقر، (1387)، سرمایه اجتماعی: ابعاد، و شاخص­ها و دیدگاه­ها، فصلنامه روستا و توسعه، شماره 32، صص 51-41.
سرگلزایی­جوان، طیبه، (1395)، امکان­سنجی توانمندسازی محله­های اسکان غیررسمی از طریق افزایش سرمایه اجتماعی (مطالعه موردی: محله­های اسکان غیررسمی شهر زاهدان)، پایان­نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه­ریزی شهری، استاد راهنما: زهره هادیانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
صالحی، رضا، نعمتی، مرتضی، امان­پور، سعید، (1393)، بررسی سازوکار تأثیرگذاری شاخص­های سرمایه اجتماعی در حکمروایی مطلوب شهری با استفاده از Amos. مطالعه موردی: شهر نسیم شهر، مجله پژوهشی برنامه­ریزی فضایی، سال 4، شماره 1، پیاپی 12، صص 24-1.
طیفی، غلامرضا، عظیمی، میترا، (1389)، سرمایه اجتماعی و نقش آن در برنامه­ریزی و مدیریت شهری، مجله علوم اجتماعی، دوره جدید،  شماره 32، صص 119-108.
عینالی، جمشید،  رومینانی، احمد، (1392)، ارزیابی توزیع سرمایه اجتماعی در محلات شهری مطالعه موردی: شهر زنجان، فصلنامه مطالعات برنامه‌ریزی شهری، سال اول، شماره چهارم، زمستان 1392، صص 136-119.
فرجی سبکبار، حسنعلی، رضایی، حجت، غلامی، علی، (1394)، سطح­بندی سکونتگاه­های روستایی با تأکید بر مؤلفه­های سرمایه اجتماعی(مطالعه موردی: دهستان تیرجرد شهرستان ابرکوه)، فصلنامه برنامه­ریزی منطقه­ای، سال 5، شماره 18، صص 116-101.
فنی، زهره، دویران، اسماعیل، (1388)، برنامه­ریزی مردم محور(مشارکتی) در مقیاس خرد شهری (محله) نمونه موردی؛ محله اسلام‌آباد زنجان، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 98، صفحات 101-79.
کماسی، حسین، حسینی، سید علی، (1393)، تبیین رابطه عملکرد مدیریت شهری و سرمایه اجتماعی شهروندان (مطالعه موردی: محله ولیعصر شمالی)، مجله برنامه­ریزی فضایی(جغرافیا)، سال 4، شماره 3، صص 156-135.
مرکز ملی آمایش سرزمین ( 1385). راهنمای انجام مطالعات برنامه آمایش استان تهران، بی‌جا.
منصور فر، کریم. (1387). روش‌های پیشرفته آماری. انتشارات دانشگاه تهران.
میرزاابوطالبی، عباس، (1385)، مؤلفه­های اجتماعی و توسعه شهری، روزنامه اعتمادملی، شماره253، صفحه 9.
 
Allik, J., & Realo, A. (2004). Individualism-collectivism and social capital. Journal of cross-cultural psychology, 35(1), 29-49.
Coleman, J. S. (1988). Social capital in the creation of human capital. American journal of sociology, 94, S95-S120.
Coleman, J. S. (2019). Equality and achievement in education. Routledge.
Ferlander, S., & Timms, D. (2001). Local nets and social capital. Telematics and Informatics, 18(1), 51-65.
GAO, L., Durnota, B., Ding, Y., & Dai, H. (2012). An agent-based simulation system for evaluating gridding urban management strategies. Knowledge-Based Systems, 26, 174-184.
Garip, F. (2007). From migrant social capital to community development: A relational account of migration, remittances and inequality (Doctoral dissertation, Princeton University).
Islam, M. R., & Morgan, W. J. (2012). Non-governmental organizations in Bangladesh: their contribution to social capital development and community empowerment. Community Development Journal, 47(3), 369-385.
Lei, G., Bohdan, D., Yongsheng, D., & Hua, D. (2012). An agent-based Simulation system for evaluating gridding urban management strategies Knowledge-Based Systems. Volume, 26, 174-184.
López-Gunn, E. (2012). Groundwater governance and social capital. Geoforum, 43(6), 1140-1151.
Rice, T. W., & Ling, J. (2002). Democracy, economic wealth and social capital: Sorting out the causal connections. Space and Polity, 6(3), 307-325.
Serageldin (2000). Defining Social Capital: an Integrating View, In Social Capital, and A. multifaceted Perspective. The World Bank Washington.
Serageldin, I., & Dasgupta, P. (2001). Social capital: a multifaceted perspective. The World Bank.
  Sharon, K. & Orlando, P. (2013). Panel Paper: Citizen Participation and Satisfaction With Municipal Government Services: The Mediating Roles of Trust and the Econom, Washington, DC November 8, 2013.
van Poll, H. F. P. M. (1997). The perceived quality of the urban residential environment: a multi-attribute evaluation.
Walters, W. (2002). Social capital and political sociology: re-imagining politics?. Sociology, 36(2), 377-397.
Weil, F., Lee, M. R., & Shihadeh, E. S. (2012). The burdens of social capital: How socially-involved people dealt with stress after Hurricane Katrina. Social science research, 41(1), 110-119.
Yokoyama, S., & Sakurai, T. (2006). Potential of social capital for community development. Report of the APO survey and symposium on redesigning integrated community development 2003-2005. In Potential of social capital for community development. Report of the APO survey and symposium on redesigning integrated community development 2003-2005.. Asian Productivity Organization (APO).

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 08 آبان 1399
  • تاریخ پذیرش: 08 آبان 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار