بررسی تغییرات کاربری زمین در حوضه آبریز ابهر رود با استفاده از تصاویر ماهواره لندست بین سال‌های 1989 تا 2018

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیای دانشگاه گلستان

2 کارشناس ارشد مخاطرات محیطی دانشگاه گلستان

JGET-2002-1176

چکیده

بررسی تغییرات کاربری زمین یکی از موضوعات مهم به شمار می‌رود زیرا تغییرات کاربری اراضی  می­تواند منجر به از دست رفتن منابع طبیعی، افزایش رسوب‌دهی و حتی افزایش احتمال وقوع سیلاب‌ها گردد. در این تحقیق تغییرات کاربری زمین در این حوضه با استفاده از تصاویر لندست و تکنیک­های سنجش‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی در بازه زمانی 1998 تا 2018 بررسی شد. نتایج نشان داد که در اثر گسترش منابع آبی بر وسعت زمین­های کشاورزی و پوشش گیاهی افزوده ‌شده است. از طرف دیگر قسمت‌هایی از زمین­های با ارزش کشاورزی نیز در اثر گسترش شهرها و روستاها از دست ‌رفته‌اند.با این ‌وجود گسترش نواحی ساخته ‌شده نیز سبب از دست رفتن بخشی از زمین­های کشاورزی و پوشش گیاهی شده است. شناسایی و بررسی تغییرات کاربری اراضی در منطقه مورد مطالعه می تواند به مدیران و برنامه ریزان در شناخت عوامل موثر بر تغییر کاربری و اتخاذ تصمیمات صحیح مدیریتی سطوح مختلف کمک نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


-اسکندری دامنه، حامد، خسروی حسن، ابوالحسنی اعظم، (1398)، ارزیابی تاثیر تغییرات کاربری اراضی بر کیفیتمنابع آب زیرزمینی دشت زرندبا استفاده از تصاویر ماهواره ای و زمین آمار، مجله مخاطرات محیط طبیعی دوره 8 شماره 20،صص 67-82.
حقی زاده ،علی، نصرالهی ،علی حیدر، ارشیا، آزاده (1397) اثر تغییرات کاربری اراضی و خشکسالی بر افت تراز آب زیرزمینی منطقه چغلوندی، مجله ترویج توسعه آبخیزداری سال ششم شماره 23 صص 1-8.
زمانی، صغری، احدنژاد روشنی، اصغر، خداوندی، عبدالله، (1395)، ارزیابی تحلیلی گستردگی فضایی-کالبدی مناطق شهری و تأثیر آن بر تغییرات کاربری اراضی با استفاده از GIS و RS (مطالعه موردی: شیراز طی دوره زمانی 3166-3129)، فضای جغرافیایی، شماره 53، ص 76- 57.
زائری امیرانی، آزاده، سفیانیان، علیرضا، (1391)، استفاده از روش­های فازی آرت­مپ و شبکه عصبی پرسپترون چندلایه برای تهیه نقشه پوشش اراضی (مطالعه موردی: شهر اصفهان)، پژوهش­های جغرافیای طبیعی، شماره 79، ص 143- 127.
سفیانیان، علیرضا، خداکرمی، لقمان، (1395)، تهیه نقشه کاربری اراضی با استفاده از روش طبقه‌بندی فاری (سه زیر حوضه آبخیز کبودرآهنگ، رزن- قهاوند و خونجین، تلخاب در استان همدان)، ص 95- 114.
عزیزیقلاتی، سارا، رنگزن، کاظم، تقی زاده، ایوب، احمدی، شهرام، (1393)، مدل‌سازی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از روش رگرسیون لجستیک در مدل LCM (پژوهش موردی: منطقه کوهمره سرخی استان فارس فصلنامه علمی - پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، شماره 4، ص 596- 585.
علی محمدی، عباس، متکان، علی اکبر، ضیائیان، پرویز، طباطبایی، هومن، (1388)،  مقایسه روش های طبقه‌بندی پیکسل پایه، شئ پایه و درخت تصمیم در تهیه نقشه تیپ های جنگل با استفاده از داده‌های سنجش‌ازدور (مطالعه موردی: جنگل آستارا)، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال نهم، شماره 13.
یکزاد، مینا، جلیلی، خلیل، مرادی، حمیدرضا (1397) براورد تغییرات زمانی و مکانی سطح ایستابی آبخوان دشت بیستون کرمانشاه با روش های زمین آماری، مجله مهندسی آبیاری و آب دوره 8 شماره 4 صص 79-99.
-Brauman, K., Freyberg, D., Daily, G. (2014), Impacts of Land-Use Change on Groundwater Supply: Ecosystem Services Assessment in Kona, Hawaii, Journal of Water Resources Planning and Management, pp.1-11.
-Chen, X. (2008), Using remote sensing and GIS to analyze land cover change and its impacts on regional sustainabledevelopment, International Journal of Remote Sensing, 23, pp. 107-124.
-Eastman, J.R. Van Fossen, M.E. and Solarzano, L.A. (2012). Transition potential modeling for land cover change. In: Maguire, D. Good Child, M. Batty, M. (Eds.), GIS, Spatial Analysis and Modeling. ESRI Press, Redlands, California.
-Gontier, M. Mörtberg, U. and Balfors, B. (2009). Comparing GIS-based habitat models for applications in EIA and SEA. Environmental Impact Assessment Review, 30(1):8-18.
-McConnel, W.J. Sweeney, S.P. and Mulley, B. (2004). Physical and social access to land: spatiotemporal patterns of agricultural expansion in Madagascar. Agriculture, Ecosystems & Environment, 101: 171-184.
-Liu, J., Zhang, C., kou, L., Zhou,Q. 2017, Effects of Climate and Land Use Changes on Water Resources in the Taoer River,Advances in Meteorology, Volume 2017, pp.1-13.
-Lu, D., Mausel, P., Brondi´zio, E., Moran, E. (2004), Change Detection Techniques, International Journal of Remote Sensing, Vol., 25, No (12), pp.2365–2407.
-Price,K.P., Egbert,S.L., Nellis,M.D., Lee,R.Y and Boyce,R. (1997). Mapping land cover in a high plains agro-ecosystem using a multidate landsat thematic mapper modeling approach. Transactions of the Kansas Academy of Science. 100.1-2:21-33.
-Singh, S K., Singh, Ch., Mukherjee, S.( 2010), Impact of land-use and land-cover change on groundwater quality in the Lower Shiwalik hills: remote sensing and GIS-based approach, Central European Journal of Geosciences, pp. 124-131.
-Wang, J., Gao, Y., Wang, SH., (2016), Land Use/Cover Change Impacts on Water Table Change over 25 Years in a Desert- Oasis Transition Zone of the Heihe River Basin, China, Water, 8(1), pp.1-11.
-Václavík, T. and Rogan, J. (2009). Identifying trends in land use/land cover changes in the context of post-socialist transformation in central Europe. GIS Science and Remote Sensing, 49(1):1-32.