بررسی تغییرات کاربری زمین در حوضه آبریز ابهر رود با استفاده از تصاویر ماهواره لندست بین سال‌های 1989 تا 2018

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه آموزشی جغرافیا- دانشگاه گلستان

2 دانشگاه گلستان

JGET-2007-1176

چکیده

بررسی تغییرات کاربری زمین یکی از موضوعات مهم به شمار می‌رود زیرا تغییرات کاربری اراضی می‌تواند منجر به از دست رفتن منابع طبیعی، افزایش رسوب‌دهی و حتی افزایش احتمال وقوع سیلاب‌ها گردد. در این تحقیق تغییرات کاربری زمین در این حوضه با استفاده از تصاویر لندست و تکنیک‌های سنجش‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی در بازه زمانی 1998 تا 2018 بررسی شد. نتایج نشان داد که در اثر گسترش منابع آبی بر وسعت زمین‌های کشاورزی و پوشش گیاهی افزوده ‌شده است. از طرف دیگر قسمت‌هایی از زمین‌های با ارزش کشاورزی نیز در اثر گسترش شهرها و روستاها ازدست‌رفته‌اند. با این ‌وجود گسترش نواحی ساخته ‌شده نیز سبب از دست رفتن بخشی از زمین‌های کشاورزی و پوشش گیاهی شده است. شناسایی و بررسی تغییرات کاربری اراضی در منطقه مورد مطالعه می تواند به مدیران و برنامه ریزان در شناخت عوامل موثر بر تغییر کاربری و اتخاذ تصمیمات صحیح مدیریتی سطوح مختلف کمک نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اسکندری دامنه، حامد؛ خسروی حسن، ابوالحسنی اعظم. (1398)، ارزیابی تاثیر تغییرات کاربری اراضی بر کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت زرند با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و زمین آمار، مجله مخاطرات محیط طبیعی ،8020) ، 67-82.
-حقی زاده‌، علی؛ نصرالهی‌، علی حیدر؛ ارشیا، آزاده. (1397)، اثر تغییرات کاربری اراضی و خشکسالی بر افت تراز آب زیرزمینی منطقه چغلوندی، مجله ترویج توسعه آبخیزداری ،6(23)، 1-8.
-زمانی، صغری؛ احدنژاد روشنی، اصغر؛ خداوندی، عبدالله. (1395)، ارزیابی تحلیلی گستردگی فضایی-کالبدی مناطق شهری و تأثیر آن بر تغییرات کاربری اراضی با استفاده از GIS و RS (مطالعه موردی: شیراز طی دوره زمانی 3166-3129)، فضای جغرافیایی، 16(53)، 76- 57.
-زائری امیرانی، آزاده؛ سفیانیان، علیرضا. (1391)، استفاده از روش­های فازی آرت­مپ و شبکه عصبی پرسپترون چندلایه برای تهیه نقشه پوشش اراضی (مطالعه موردی: شهر اصفهان)، پژوهش­های جغرافیای طبیعی، 44(79)، 143- 127.
-سفیانیان، علیرضا؛ خداکرمی، لقمان. (1395)، تهیه نقشه کاربری اراضی با استفاده از روش طبقه‌بندی فاری (سه زیر حوضه آبخیز کبودرآهنگ، رزن- قهاوند و خونجین، تلخاب در استان همدان)، مجله آمایش سرزمین،3(4)، 95- 114.
-عزیزیقلاتی، سارا؛ رنگزن، کاظم؛ تقی زاده، ایوب؛ احمدی، شهرام. (1393)، مدل‌سازی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از روش رگرسیون لجستیک در مدل LCM (پژوهش موردی: منطقه کوهمره سرخی استان فارس)، فصلنامه علمی - پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 22(4)، 596- 585.
-علی محمدی، عباس؛ متکان، علی اکبر؛ ضیائیان، پرویز؛ طباطبایی، هومن. (1388)،  مقایسه روش های طبقه‌بندی پیکسل پایه، شئ پایه و درخت تصمیم در تهیه نقشه تیپ های جنگل با استفاده از داده‌های سنجش‌ازدور (مطالعه موردی: جنگل آستارا)، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی ،9(13)، 7-26.
-نیکزاد، مینا؛ جلیلی، خلیل؛ مرادی، حمیدرضا. (1397)، برآورد تغییرات زمانی و مکانی سطح ایستابی آبخوان دشت بیستون کرمانشاه با روش های زمین آماری، مجله مهندسی آبیاری و آب، 8(4)، 79-99.
-Brauman, K., Freyberg, D., Daily, G. (2014), Impacts of Land-Use Change on Groundwater Supply: Ecosystem Services Assessment in Kona, Hawaii, Journal of Water Resources Planning and Management, pp.1-11.
-Chen, X. (2008), Using remote sensing and GIS to analyze land cover change and its impacts on regional sustainabledevelopment, International Journal of Remote Sensing, 23, pp. 107-124.
-Eastman, J.R. Van Fossen, M.E. and Solarzano, L.A. (2012). Transition potential modeling for land cover change. In: Maguire, D. Good Child, M. Batty, M. (Eds.), GIS, Spatial Analysis and Modeling. ESRI Press, Redlands, California.
-Gontier, M. Mörtberg, U. and Balfors, B. (2009). Comparing GIS-based habitat models for applications in EIA and SEA. Environmental Impact Assessment Review, 30(1):8-18.
-McConnel, W.J. Sweeney, S.P. and Mulley, B. (2004). Physical and social access to land: spatiotemporal patterns of agricultural expansion in Madagascar. Agriculture, Ecosystems & Environment, 101: 171-184.
-Liu, J., Zhang, C., kou, L., Zhou,Q. 2017, Effects of Climate and Land Use Changes on Water Resources in the Taoer River,Advances in Meteorology, Volume 2017, pp.1-13.
-Lu, D., Mausel, P., Brondi´zio, E., Moran, E. (2004), Change Detection Techniques, International Journal of Remote Sensing, Vol., 25, No (12), pp.2365–2407.
-Price,K.P., Egbert,S.L., Nellis,M.D., Lee,R.Y and Boyce,R. (1997). Mapping land cover in a high plains agro-ecosystem using a multidate landsat thematic mapper modeling approach. Transactions of the Kansas Academy of Science. 100.1-2:21-33.
-Singh, S K., Singh, Ch., Mukherjee, S.( 2010), Impact of land-use and land-cover change on groundwater quality in the Lower Shiwalik hills: remote sensing and GIS-based approach, Central European Journal of Geosciences, 124-131.
-Wang, J., Gao, Y., Wang, SH. (2016). Land Use/Cover Change Impacts on Water Table Change over 25 Years in a Desert- Oasis Transition Zone of the Heihe River Basin, China, Water, 8(1), 1-11.
-Václavík, T., Rogan, J. (2009). Identifying trends in land use/land cover changes in the context of post-socialist transformation in central Europe. GIS Science and Remote Sensing, 49(1),1-32.