راهبردهای جذب گردشگر برای اقامتگاه های بوم گردی روستایی با استفاده از ابزارهای برنامه ریزی استراتژیک (مطالعه موردی رادکان-شهرستان چناران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی- دانشگاه فردوسی مشهد

2 جغرافیا- ادبیات- فردوسی- مشهد- ایران

JGET-1909-1116(R1)

چکیده

اقامتگاه‌های گردشگری (خدمات مهمان پذیری) مهم‌ترین بخش خدمات و تسهیلات گردشگری محسوب می‌شوند که طیف متنوعی را شامل می شود، در این بین اقامتگاه بوم گردی نوعی محل‌ اسکان گردشگر است که دارای ویژگی محیطی و بومی- فرهنگی خاص است، از آنجا که جذب گردشگر برای درآمدزایی و بقای اقامت‌گاه های پراکنده موجود در نواحی روستایی از اهمیت زیادی برخوردار است، مطالعه حاضر به شناسایی راهبردهای تقویت جذب گردشگر در اقامتگاه بوم گردی رادکان واقع در شهرستان چناران می پردازد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و تجزیه و تحلیل داده ها به کمک ابزارهای برنامه ریزی استراتژیک (ماتریس ترکیبی SWOT-QSPM) صورت پذیرفت. براساس مطالعات میدانی و اسنادی، تعداد 15 نقطه قوت و فرصت به عنوان مزیت و 13 نقطه ضعف و تهدید به عنوان محدودیت و تنگنا پیش روی جذب گردشگر به اقامتگاه بوم گردی رادکان شناسایی گردید و نظرات 60 نفر گردشگر استفاده کننده از این اقامت گاه، در قالب پرسشنامه تحقیق سوال شد. با توجه به امتیاز نهایی 2.65=IFE و 2.46=EFE در ماتریس SWOT به منظور جذب گردشگر در اقامت گاه بوم گردی، راهبردهای رقابتی (حداکثر-حداقل) بهینه تشخیص داده شد. در ادامه راهبردهای مطلوب به کمک ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی QSPM اولویت بندی گردید. در این ماتریس مهمترین راهبرد در راستای افزایش جذب گردشگر «تدوین برنامه جامع مدیریت گردشگری در روستای رادکان»، با امتیاز 1.44 شناسایی گردید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Optimal Strategies for Attracting Tourists to Rural Homesteads Using Strategic Planning Tools (Case study: Radkan-Chenaran County)

نویسندگان [English]

  • maryam Ghasemi 1
  • Shadi Khoob 2
1 Assistant Professor
2 Geography
چکیده [English]

Tourist Residences (Hospitality Services) are considered to be the most important part of tourism services and facilities, which include a wide range of activities, among which the aparthotel is a kind of tourist accommodation that has a specific local and cultural characteristics. Since tourist attraction is important for monetization and survival of scattered settlements in rural areas, the present study identifies strategies for boosting tourist attraction in the resort town of Radkan, located in the city of Chenaran. The research method was descriptive-analytic and data analysis was performed with the help of strategic planning tools (SWOT-QSPM matrix). Based on field studies and documents, 15 strengths and opportunities were identified as an advantage and 13 weaknesses and threats as a constraint and bottleneck for tourist attraction to the indigenous community of Radekans. The views of 60 tourists using this accommodation were found in Questionnaire questionnaire was questioned. According to the final score of 2.65 = IFE and 2.46 = EFE in the SWOT matrix, optimal (maximum-minimum) competitive strategies were identified for attracting tourists to the community. In the following, optimal strategies were prioritized by the QSPM Quantitative Strategic Planning Matrix. In this matrix, the most important strategy for increasing the attraction of tourists was "Development of a Comprehensive Tourism Management Program in Radkan Village" with a score of 1.44.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rural Tourism
  • Indigenous Resorts
  • Radkan
  • Strategic Planning
  • SWOT-QSPM
ابراهیم‌زاده، عیسی و یاری، منیر.(1390). «مطالعه تطبیقی کارکردهای تأثیرگذار بر الگوهای رفتاری گردشگران در برنامه ریزی بازاریابی گردشگری ایران و آمریکا با استفاده از مدل SWOT»، فصلنامه فضای گردشگری، سال اول، شماره1، 26-1.
آچاک، آرمین و حمیدی، ناصر و بابایی همتی، روشن.(1392). «ارائه الگوی آمیخته بازاریابی گردشگری شهرستان قزوین مبتنی بر مدل SWOT»، پایان نامه کارشناسی ارشد، به راهنمایی دکتر ناصر حمیدی، مؤسسه آموزش عالی غیر انتفاعی آبا.
امین بیدختی، علی اکبر و نظری، ماشاءا...(1388). «نقش بازاریابی در توسعه صنعت گردشگری»، چشم انداز مدیریت، شماره32، 68- 49.
بروج، اشکان و ضیایی، محمود و جمعه پور، محمود.(1391). «مطالعه تطبیقی اقامتگاه های بوم گردی مناطق بیابانی از منظر توسعه پایدار گردشگری»، پایان نامه کارشناسی ارشد، به راهنمایی محمود ضیایی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
بوزرجمهری، خدیجه. (1395). «اقامتگاه های بوم گردی، فرصت ها، چالش­ها»، انجمن علمی جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ایران، شعبه خراسان رضوی.
پیغمبردوست، سید یونس و اصغری زمانی، اکبر.(1395). «بررسی تاثیر آمیخته بازاریابی گردشگری برای جذب گردشگر طبیعی داخلی در منطقه آزاد ارس»، سومین کنفرانس علمی پژوهشی افق های نوین در علوم جغرافیا و برنامه ریزی معماری و شهرسازی ایران، تهران، انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین، 1-9.
دانشمند، سارا و فریده مصطفایی.(1394). «راهکارهای طراحی مجموعه های اقامتی گردشگر در بافت تاریخی»، کنفرانس ملی مهندسی معماری، عمران و توسعه شهری، مازندران، موسسه علمی تحقیقاتی کومه علم آوران دانش،1-10.
رجائیان، عباس.(1390). «رادکان در گذر زمان (با تاریخی چندین هزار ساله و دارای بزرگترین ساعت نجومی)»، انتشارات رادکان، چاپ اول.
رضوانی، محمد رضا و نظری، ولی ا... و خراسانی، محمد امین.(1389) . «فرهنگ مفاهیم و اصطلاحات برنامه ریزی و توسعه روستایی»، جهاد دانشگاهی مشهد. چاپ اول.
روزنامه دنیای اقتصاد، شماره 3672 به تاریخ19/10/1394، صفحه 17(گردشگری).
فال سلیمان، محمود و صادقی، حجت ا...(1392). «تحلیل توانمندی های بخش کشاورزی استان خراسان جنوبی در راستای توسعه پایدار با استفاده از مدل SWOT»، جغرافیا و توسعه، شماره 30، 139-156.
فرجی راد، عبدالرضا و احسانی، افسانه.(1390). «بررسی تأثیر اقامتگاه‌های محلی( خوشه سار بوم گردی) بر ارتقاء سطح زندگی جامعه محلی( با تأکید بر روستای گرمه و شیب دراز)»، فصلنامه جغرافیایی سرزمین علمی- پژوهشی، سال هشتم، شماره 30، 77-63.
فرجی سبکبار، حسنعلی و آزادی قطار، سعید و رضایی، عبدالعلی.(1391). «بررسی قابلیت های Google Maps API در بازاریابی گردشگری و برنامه ریزی سفر(مطالعه موردی: مناطق نمونه گردشگری حوزه رویان)»، فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری، شماره 2، 107-117.
فیاضی. 1394. همایش بوم گردی و توسعه پایدار در خراسان رضوی، 26دیماه.
گیلانی نیا، شهرام و میر خداوندی، آسیه.(1389). «بازارگرایی و برنامه ریزی بازاریابی گردشگری راهکاری اساسی در حذف موانع صنعت گردشگری»، 9-1.
مرکز آمار ایران.1395. سرشماری عمومی نفوس و مسکن استان خراسان رضوی.
هاشمی، سعید و خسروی، زهره.(1394). «بررسی تاثیر احداث اقامتگاه سازگار با محیط زیست بر مشارکت و توانمندسازی جامعه محلی (مطالعه موردی: منطقه سیمین دشت(»، فصلنامه میراث و گردشگری، دوره1، شماره1، 138-119.