شکاف های توسعه ای، مانعی در تحقق امنیت پایدار در نواحی مرزی (نمونه موردی شهرستان مرزی تایباد)

قاسمی, مریم; گلثومیان, حمیدرضا; مینایی, حسین

شکاف های توسعه ای، مانعی در تحقق امنیت پایدار در نواحی مرزی (نمونه موردی شهرستان مرزی تایباد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

² دانشجوی کارشناسی ارشد ژئوپلیتیک، گروه جغرافیا، دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا، تهران، ایران

³ استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا، تهران، ایران

چکیده

امنیت با توسعه یافتگی رابطه مستقیمی دارد. نواحی مرزی اهمیتی کلیدی در برقراری امنیت پایدار کشور دارند. لذا شناسایی اختلافات فضایی-جغرافیایی، توسعه در نواحی مرزی که موجب بی عدالتی در این مناطق و ایجاد چالشهای امنیتی شده اندضروری است. از این رو هدف پژوهش شناسایی شکاف توسعه مناطق مرزی شهرستان تایباد به عنوان مانعی در دستیابی به امنیت پایدار در شهرستان های مرزی می باشد. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی است و اطلاعات مورد نیاز به روش اسنادی گردآوری گردیده است. محدوده جغرافیایی مورد مطالعه شهرستان تایباد و واحد تحلیل دهستان های این شهرستان است. به منظور شناسایی درجه توسعه از تکنیک تاپسیس و تکنیک وایکور و به منظور کمی نمودن شکاف‌های توسعه‌ای از شاخص Cv استفاده شد. در این مطالعه درجه توسعه به کمک 51 شاخص به تفکیک 9 بعد کمی گردید. نرم افزارهای مورد استفاده Excel و Arc Gis بوده است.یافته‌های تحقیق نشان داد دهستان کرات در تکنیک تاپسیس با di=0.23 و وایکور با di=0.23 برخوردارترین دهستان شهرستان می‌باشد. همچنین ضریب تغییرات سطح توسعه در مدل تاپسیس 0.4 و در مدل ویکور 0.5 است که بیانگر وجود شکاف توسعه‌ای در سطح دهستان‌های شهرستان است. از این رو سازمان فضایی در این شهرستان نابسامان بوده و یافته های پژوهش حاکی از عدم تعادل فضایی در سطح دهستان های شهرستان تایباد به لحاظ سطح توسعه است و این نکته می تواند امنیت پایدار را در این منطقه را با مشکل مواجه نماید زیرا مناطق دارای شاخص های بالای توسعه از ضرایب امنیتی بالاتری نسبت به مناطق توسعه نیافته تر برخوردارند.

کلیدواژه‌ها