مکان‏یابی مساجد شهرستان رشت با بهره‎گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) به روش AHP (مطالعه موردی: منطقه دو رشت)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران

2 دانش آموخته کارشناسی‏ارشد معماری، مؤسسه آموزش عالی غیردولتی- غیرانتفاعی دیلمان، لاهیجان، ایران

چکیده

مسجد به‏عنوان عنصری مهم و مؤثر در شهرهای اسلامی، همواره به‏عنوان فضایی عمومی و مردمی کارکردهای مختلف و همه جانبه‏ای به‏خود گرفته و نقش پررنگی در حیات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، کالبدی و... شهر دارد. برای آن‏که مسجد بتواند نقش چند بُعدی خود را در توسعه‏ی زندگی اجتماعی و فرهنگی مسلمانان ایفا نماید، باید به نحوه‏ی استقرار آن در بافت شهری توجه ویژه‏ای نمود و تمامی ضوابط و اصول مکانی‏یابی را در ساخت آن به‏کار بست.
این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر مطالعات اسنادی و میدانی می‎کوشد، معیارهای مکان‏گزینی مساجد را سنجیده و بر اساس معیارهای اصلی و فرعی دریافت شده، مکان مناسب برای احداث مساجد جدید در منطقه‏ی دو شهر رشت را مشخص نماید. این مقاله به منظور انجام محاسبات کمّی و کیفی، از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) و فرآیند تحلیل سلسله‎مراتبی(AHP) سود‏جسته است. برای این منظور این مقاله ابتدا پس از مطالعات اولیه و بازشناسی معیارها و زیرمعیارهای مؤثر در مکان‏یابی مسجد، با بهره‏گیری از نرم‏افزار به اولویت‏بندی و وزن‏دهی آن‏ها پرداخته‏است. نتیجه‏ی حاصل این‏که در میان معیارهای اصلی، معیارهای مذهبی نقش مهم‏تری نسبت به معیارهای شهرسازی و جمعیت بر عهده دارند و نیز در میان 10 زیرمجموعه، دسترسی آسان و همجواری با سایر کاربری‏ها از اهمیت بیشتری برخوردارند. در ادامه نتایجی نیز از بررسی نقشه‏های GIS به‎دست آمد، که مکان‏های مناسب برای احداث مسجد را پیشنهاد می‏دهد.

کلیدواژه‌ها


دوره 2، شماره 4
اسفند 1397
صفحه 27-38
  • تاریخ دریافت: 14 بهمن 1396
  • تاریخ بازنگری: 29 فروردین 1398
  • تاریخ پذیرش: 08 اسفند 1397
  • تاریخ اولین انتشار: 29 فروردین 1398