نقش پارامترهای محیط طبیعی در میزان فرسایش و تولید رسوب به دو روش MPSIAC و EPM (مطالعه موردی: حوضه آبخیز سد برنجستانک)

رمضانی, بهمن; ابراهیمی, هدی; حق پرست مژردهی, لیلا

نقش پارامترهای محیط طبیعی در میزان فرسایش و تولید رسوب به دو روش MPSIAC و EPM (مطالعه موردی: حوضه آبخیز سد برنجستانک)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استاد گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

² دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیای طبیعی، واحدرشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

³ دانشجوی دکتری اقلیم شناسی، واحدرشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

چکیده

امروزه فرسایش خاک به عنوان خطری برای رفاه انسان و حیات او بشمار میآید درمناطقی که فرسایش کنترل نمی شود خاکها به تدریج فرسایش یافته وحاصل خیزی خود را از دست میدهند لذا بررسی موضوع فرسایش ضرورت مییابد و هدف این تحقیق شناخت وضعیت فرسایش و تولید رسوب حوضه با روش تجربی MPSIAC و EPM است تا به توان، راهکارهایی یافت که از فرسایش خاک و هدر رفتن آب جلوگیری کند و یا آن را به حداقل برساند. حوضه آبخیز سد برنجستانک در قسمت مرکزی استان مازندران و در سیزده کیلومتری جنوب شرقی شهرستان قائم شهرقرار دارد و زهکش اصلی این حوضه یکی از زیرحوضههای رودخانه تالار میباشد که به نام رودخانه توجی نامگذاری شده است و پس از تعیین حدود حوضه پارامترهای مورد نیاز جمعآوری شده و در قالب موضوع فرسایش تجزیه و تحلیل شدهاند از بین روشهای متعدد تعیین میزان رسوب دو روش MPSIAC و EPM انتخاب گردید. مقایسه مقادیر به دست آمده بین این دو روش نشان داد که میزان رسوب دهی سالانه در حوضه با روش MPSIAC برابر با m3/km2 221/99بوده و میزان فرسایش ویژه m3/year 426/9میباشد. با روش EPM میزان فرسایش ویژه71/ 363متر مکعب در کیلومتر در سال و میزان دبی رسوب کل حوضه نیز m3/year 6459/54برآورد شده است و از نظر شدت فرسایش حوضه مورد مطالعه با توجه به هر دو روش در کلاس فرسایش کم قرار دارد. مدل تجربیMPSIAC به دلیل اینکه از پارامترهای بیشتری در آن استفاده شده است دقیق تر از مدل تجربی EPM میباشد.

کلیدواژه‌ها