تحلیل الگوی مکانی- فضایی توسعه کشاورزی در سکونتگاه‌های روستایی(مطالعه موردی: دهستان گیل دولاب شهرستان رضوانشهر)

ریاحی, وحید; جوان, فرهاد; حجت شمامی, سیروس

تحلیل الگوی مکانی- فضایی توسعه کشاورزی در سکونتگاه‌های روستایی(مطالعه موردی: دهستان گیل دولاب شهرستان رضوانشهر)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشیار گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

² دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

³ دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

افزایش جمعیت، همه کشورها از جمله ایران را در حوزه امنیت ملی با بحث تعیین‌کننده امنیت غذایی روبه رو می‌کند. سیاست‌های مذکور با روستا، کشاورزی و توسعه روستایی در ارتباط است. عدم توجه به کشاورزی علاوه بر تمام زیان‌های آن، ناپایداری نواحی روستایی را به دنبال خواهد داشت. بنابراین برای رسیدن به توسعه پایدار لزوم توجه به مکان‌های مستعد و سکونتگاه‌های روستایی کمتر توسعه‌یافته ضروری است. از این رو تحقیق حاضر باهدف تحلیل مکانی-فضایی توسعه کشاورزی در سکونتگاه‌های روستایی دهستان گیل دولاب شهرستان رضوانشهر تدوین شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام، توصیفی- تحلیلی است. در این تحقیق جامعه آماری، روستاهای دهستان گیل دولاب (20 روستا) در شهرستان رضوانشهر است. در این مطالعه توسعه کشاورزی سکونتگاه‌های روستایی با 6 شاخص کلی در 20 شاخص جزیی با بهره‌گیری از مدل ویکور و تحلیل خوشه‌ای مورد تحلیل قرار گرفت. برای وزن دهی شاخص‌ها از روش آنتروپی شانون استفاده گردید. جهت تحلیل داده‌ها از Excel و SPSS استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که نخست، درجه پایداری توسعه کشاورزی در روستاهای مورد مطالعه متفاوت است به طوری که روستای گیل چالان (0.048) توسعه‌یافته ترین و روستای بالا محله سیاه بلاش (0.988) توسعه ‌نیافتهترین روستای دهستان به لحاظ شاخص‌های توسعه کشاورزی محسوب شد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل خوشه‌ای نشان داد که 3 روستا (15درصد) در وضعیت توسعه‌یافته، 13 روستا (65 درصد) در وضعیت در حال توسعه و 4 روستا (20 درصد) در وضعیت توسعه‌نیافته از لحاظ شاخص‌های توسعه کشاورزی قرار دارند. بنابراین با توجه به وضعیت فعلی، مدیران و برنامه‌ریزان باید سیاست‌گذاری‌های خود را در راستای بهبود شاخص‌های توسعه کشاورزی منطقه، معطوف کنند.

کلیدواژه‌ها