بررسی امنیت غذایی و تحلیل چالش های آن در مناطق روستایی (مطالعه موردی: روستاهای دهستان بکشلوچای، شهرستان ارومیه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیارگروه جغرافیا برنامه ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور

10.22034/jget.2024.178354

چکیده

دسترسی به غذای کافی،مطلوب و سلامت تغذیه ای ازمحورهای اصلی توسعه وزیربنای پرورش نسل آیندة کشور قلمداد میشود جوامع روستایی باتأمین بیش ازدوسوم مواد غذایی،نقش قابل توجهی درتأمین امنیت غذایی کشور ایفا می‌کنند.بااین وجود شواهد نشان می‌دهد وضعیت تأمین کنندگان اصلی امنیت غذایی کشوردراثرعللی که تاکنون به آن توجه نشده است،حداقل درمقایسه باجوامع شهری،دروضعیت نامساعدی قراردارد.پژوهش حاضر باهدف کلی تحلیل وضعیت امنیت غذایی وعوامل مؤثربر آن درجامعة روستایی دهستان بکشلوچای انجام شده است.جامعۀ آماری پژوهش را کلیه سرپرستان خانوارهای51 روستای واقع دردهستان بکشلوچای تشکیل می‌دهد که با استفاده از فرمول کوکران،180نفراز سرپرستان خانوار به عنوان نمونۀ موردمطالعه انتخاب شده‌اند.دربخش کمی پژوهش حاضر برای سنجش امنیت غذایی ازپرسشنامه استانداردوجهانی وزارت کشاورزی آمریکا که روایی و پایایی آن درمطالعات متعددی تأیید شده است،استفاده شد.در بخش کیفی، گردآوری داده‌ها از طریق نمونه‌گیری هدفمند وبا روش گلوله برفی، تا رسیدن به مرحله اشباع تئوریک ادامه داشت وداده‌های گردآوری شده با استفاده از روش نظریه داده بنیاد(GTM) تحلیل شده-اند.نتایج بخش کمی پژوهش نشان دادامنیت غذایی محدوده موردمطالعه در شرایط نامساعدی قرار دارد.به این صورت که 7.8درصد افرادموردمطالعه دارای امنیت غذایی، 10 درصددرشرایط ناامنی غذایی بدون گرسنگی، 25 درصددرشرایط ناامنی غذایی باگرسنگی متوسط و 57.2 درصد در شرایط ناامنی غذایی با گرسنگی شدید قرار گرفته‌اند و بین روستاهای مورد مطالعه به لحاظ امنیت غذایی تفاوت معناداری وجودندارد.همچنین، نتایج بخش کیفی پژوهش درارتباط با چالش‌های امنیت غذایی درمحدوده موردمطالعه نشان دادپنج چالش اساسی امنیت غذایی که به صورت سلسله‌ای با همدیگردرارتباط هستند، عبارتنداز: ضعف سیاست-گذاری‌ها، ضعف شرایط اقتصادی،نارسایی‌ها و مخاطره‌های محیطی،موانع فرهنگی و تغییرات اجتماعی وناپایداری کشاورزی.

کلیدواژه‌ها

موضوعات