تحلیل عوامل موثر بر زیست‌پذیری سکونتگاه‌های غیر‌رسمی (نمونه موردی: محله حکیم نظامی ارومیه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری

2 دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری

3 کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه گیلان، رشت. ایران.

4 گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

مقدمه: امروزه نزدیک یک سوم جمعیت جهان در مناطق حاشیه‌ای و سکونتگاه‌های غیررسمی زندگی می‌کنند این محله-ها از نمودهای بارز فقر شهری هستند که در درون یا مجاورت شهرها به‌ویژه شهرهای بزرگ به شکلی خودرو، فاقد مجوز ساختمان و برنامه‌ریزی رسمی شهرسازی، با تجمعی از اقشار کم‌درآمد و سطح نازلی از کیفیت شرایط زیست شهری شکل می‌گیرد. پایین بودن زیست‌پذیری و ‌سطح نازل مسکن در اسکان‌های غیررسمی ناشی از عوامل بسیاری همانند پایین بودن میزان درآمد، فقدان مالکیت قانونی، عدم حمایت‌های دولتی و سیاسی از محله و غیره می‌تواند باشد.
هدف: پژوهش حاضر، با هدف تحلیل عوامل موثر بر زیست‌پذیری محله حکیم نظامی ارومیه است.
روش‌شناسی تحقیق: پژوهش از نظر هدف‌گذاری کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی است. روش نمونه‌گیری به‌صورت تصادفی ساده و حجم جامعه آماری با مدل کوکران با سطح خطای 5 درصد 379 نفر بر اساس جمعیت سال 1397 می‌باشد. برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای و میدانی (پرسشنامه محقق ساخته) استفاده شده است.
یافته‌ها و بحث: یافته‌های این پژوهش نشان داد از بین ابعاد هفت گانه فرهنگ و پایداری اجتماعی، آموزش، زیست محیط، سلامت و بهداشت، امنیت و پایداری، کالبدی و حمل نقل، اقتصاد مربوط به محله حکیم نظامی ارومیه به ترتیب با بارهای عاملی 99/0، 67/0، 57/0، 24/0، 16/0، 14/0 و 14/0 بر زیست پذیری این محدوده تأثیر می‌گذارند.
نتایج: نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان‌دهنده این بود که زیست‌پذیری در سطح محله حکیم نظامی ارومیه در سطح پایینی قرار دارد و همچنین با توجه به نتایج خروجی از مدل‌سازی معادلات ساختاری شاخص فرهنگ و پایداری اجتماعی با میزان بار عاملی 99/0 بیشترین تاثیر را در راستای ارتقای زیست‌پذیری محله حکیم نظامی ارومیه دارد. در نکته مقابل با توجه با بار عاملی منفی شاخص اقتصادی14/0- این عامل یکی از مهمترین مشکلات و دغدغه‌های ساکنان این محله بشمار می‌آید که منشا و ریشه بسیاری از مشکلات است از آنجایی که مهمترین علت مهاجرت افراد به محله ریشه در مسائل اقتصادی دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات