شناسایی و تحلیل مؤلفه های کلیدی مؤثر بر تحقق عدالت فضایی از منظر شهرهای خلاق (مطالعه موردی: شهر بناب)

نادری, بابک; پناهی, علی; تیموری, ایرج; ولیزاده, رضا

doi:10.22034/jget.2023.154401

شناسایی و تحلیل مؤلفه های کلیدی مؤثر بر تحقق عدالت فضایی از منظر شهرهای خلاق (مطالعه موردی: شهر بناب)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه ازاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران

² استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه ازاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران

³ استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

10.22034/jget.2023.154401

چکیده

امروزه شهر به عنوان مکان و بستری جهت انجام فعالیت‌های انسانی باید بتواند پاسخگوی نیازهای حقیقی ساکنانش و نیز تمایلات آنان باشد و در عین حال بتواند زمینه را برای بروز خلاقیت شهروندان فراهم کنند، اما در عمل شهرها توانایی لازم جهت توزیع بهینه و عدالت محور زیرساخت‌ها را ندارند که این امر ریشه در روش‌های سنتی و غلط مدیریت شهری دارد. عدم توزیع بهینه زیرساخت‌های شهر، منابع از بروز خلاقیت و در نهایت تحقق شهر خلاق می‌شود و از طرفی بین شهر خلاق و شهر عدالت محور نیز ارتباط متقابلی وجود دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی و سنجش عدالت فضایی در برخورداری از زیرساخت‌های شهری از منظر شهر خلاق در شهر بناب صورت گرفته است. روش پژوهش، بر اساس هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت، توصیفی –تحلیلی است. در این راستا هشت شاخص گردشگری، ارتباطی، صنعتی، دانشگاهی و آموزشی، اجتماعی، فرهنگ و هنر، معماری و شهرسازی، مدیریتی جهت شناخت وضعیت نواحی 12گانه شهر بناب از لحاظ برخورداری از خدمات و امکانات از منظر شهر خلاق، با استفاده از روش آینده‌پژوهی مبتنی بر نرم‌افزار میک مک و مدل‌های تصمیم‌گیری چند معیاره (فرایند تحلیل شبکه وزن دهی و مدل تصمیم گیری چند معیاره الکتر) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل‌های به عمل آمده با استفاده از میک مک نشان داد که به ترتیب مؤلفه‌های کباب بناب، موقعیت ارتباطی و فعالیت صنایع سنگین به عنوان سه مؤلفه‌ای هستند که بیشترین میزان اثرگذاری در را تحقق عدالت فضایی از منظر شهر خلاق در شهر میانه‌اندام بناب دارند. همچنین نتایج یافته‌ها با استفاده از روش الکتر نشان داد که توزیع زیرساخت در سطح نواحی متعادل نیست. در این میان بیشترین امتیاز مربوط به نواحی 11و6 است. در نهایت با توجه به یافته‌های پژوهش پیشنهادهای کاربردی در زمینه دسترسی به شهر خلاق و بهبود وضعیت شاخص‌های عدالت فضایی در شهرها ارائه گردیده است.

کلیدواژه‌ها