تحلیل شاخص‌های پایداری فضای شهری در کلانشهر تهران با رویکرد عدالت فضایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی گروه جغرافیا،دانشگاه پیام نور،تهران، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری،دانشگاه کردستان،سنندج،ایران

10.22034/jget.2024.129963

چکیده

نابسامانی نظام توزیع مراکز امکانات و خدمات در فضاهای شهری زمینه‌ساز نابرابری اجتماعی شهروندان در برخورداری از این خدمات شده است. تحلیل نابرابری‌ها در سطح مناطق شهری، نقطه شروع خوبی برای شناخت وضعیت نامتوازن شهرها می‌باشد. هدف پژوهش حاضر تحلیل و سنجش میزان پایداری فضایی کیفیت محیط در مناطق 22 گانه کلانشهر تهران است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری داده‌ها اسنادی می‌باشد. همچنین از مدل‌های کمی و تصمیم‌گیری VIKOR ،ضریب همبستگی، آنتروپی شانون و سیستم اطلاعات جغرافیایی Arc Gisاستفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد شاخص‌های پایداری فضایی کیفیت محیط به صورت متوازن توزیع نشده و تفاوت چشمگیری بین مناطق کلانشهر تهران از نظر برخورداری از شاخص‌های پایداری ملاحظه می‌شود. نتایج مدل بیانگر این است که، منطقه 21 و منطقه 18 کلانشهر تهران با ضریب پایداری محیطی به ترتیب(118/0) و (177/0) در رتبه اول و دوم قرار گرفته اند. منطقه 10 کلانشهر تهران با ضریب(627/0 )در رتبه 20 قرار دارد، منطقه 8 کلانشهر تهران با ضریب(650/0) در مرتبه 21 و در نهایت منطقه 13 تهران با ضریب پایداری محیط(664/0) در مرتبه 22 قرار گرفته است. با توجه به نتایج این پژوهش مدیران و برنامه‌ریزان کلانشهر تهران می‌توانند با تغییر سیاست و اصلاح بودجه‌بندی فضایی- مکانی، نابرابری‌های فضایی و ناپایداری محیطی را تقلیل دهند و در نتیجه محیط شهری پایدارتری را در ابعاد مختلف برای شهروندان کلانشهر تضمین کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات