بررسی عملکرد زنان روستایی در تولید محصول سالم (مطالعه موردی شهرستان های شفت و صومعه سرا)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی، استادیار پ‍ژوهشی. بخش تحقیقات جنگلها، مراتع و آبخیزداری (بخش تحقیقات منابع طبیعی)، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران

چکیده

مقدمه: تولید محصول سالم در عصر حاضر یکی از دغدغه­های اصلی حوزه کشاورزی و صنعت غذایی است. روستاها بستر اصلی تولید محصولات غذایی هستند و زنان روستا یکی از مهمترین گروه­های تأثیرگذار بر این مقوله هستند.
هدف: با توجه به ضرورت تولید محصول سالم و نقش پررنگی که زنان روستایی در این مهم دارند در این پژوهش به بررسی عملکرد زنان در روستاهای شهرستان­های شفت و صومعه­سرا در تولید محصول سالم پرداخته شد.
روش‌شناسی: روش تحقیق از نوع توصیفی–تحلیلی است و در گردآوری داده‌ها از دو روش کتابخانه‌ای و میدانی استفاده شده است. اطلاعات مأخوذه از طریق آزمون­های همبستگی پیرسون و اسپیرمن در بستر نرم افزار SPSS مورد ارزیابی قرار گرفت.
قلمرو جغرافیایی: شهرستان­های شفت و صومعه­سرا در غرب استان گیلان.
یافته‌ها: ویژگی­های فردی پاسخگویان همچون سن، تعداد اعضای خانواده و میزان درآمد تاثیر معنی­داری بر متغیر نقش زنان درتولید محصول نداشت. در مقابل زنان روستایی در میزان آگاهی از مضرات سموم و کودهای شیمیایی، ایجاد انگیزه برای شرکت در کلاس­های ترویجی، افزایش انگیزه تولید محصول سالم به‌واسطه برگزاری دوره‌های آموزشی-ترویجی، افزایش آگاهی در زمینه تولید محصول سالم به‌واسطه استفاده از نشریات آموزشی-ترویجی و میزان انتقال تجربیات درزمینه تولید محصول سالم به سایرکشاورزان نقش مؤثری را در جهت تولید سالم ایفا می نمایند.
نتیجه‌گیری: با توجه به یافته های پژوهش می توان نقش زنان روستایی را در حصول محصول سالم تر مؤثر و اساسی دانست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Role of Rural Women in Producing a Healthy Product (Case study Shaft and Somehsara Counties)

نویسنده [English]

  • Prisa Mohammadpour
Faculty Member, Forests and Rangeland Research and Watershed Management Department, Gilan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO (Agricultural Research, Education and Extension Organization), Rasht, Iran
چکیده [English]

Introduction: Production of healthy products in the present age is one of the main concerns in the field of agriculture and the food industry. Villages are the main platform for food production and rural women are one of the most important groups influencing this issue.
Objectives: Due to the demand to produce a healthy product and the important role of rural women in it, in this study, the role of women in villages of Shaft and Soomehsara counties in producing healthy product was studied.
Methodology: The research method is descriptive-analytical, in data collection, both library and field methods have been used. The obtained data were evaluated by Pearson and Spearman correlation tests in SPSS software.
Geographical Context: Shaft and Soomehsara Counties, Guilan Province.
Result and Discussion: Some Characteristics such as age, number of family members, and income did not significantly affect the role of women in product production. In contrast, rural women are aware of the dangers of pesticides and chemical fertilizers, motivate them to participate in extension classes, increase the motivation to produce a healthy product by holding training courses, increase awareness of producing a healthy product through the use of training publications. And the amount of transfer of experiences in the field of healthy product production to other farmers plays an effective role in healthy production.
Conclusion:According to the research findings, the role of rural women in achieving a healthier product can be considered effective and fundamental.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rural women
  • extension classes
  • healthy product
  • West of Giulan
افشارزاده، نشیمل. پاپ زن، عبدالحمید. (1390). دانش بومی زنان در فرآیند توسعه پایدار کشاورزی. نشریه علوم اجتماعی زن در توسعه و سیاست، 9(4)، 115-133.
بابایی‌بازکیایی، زهرا. دهدار درگاهی، محمد. عبدزاده‌گوهری، علی. (1389). میزان آگاهی و مشارکت زنان روستایی از مسائل زیست محیطی و تأثیر آن در تولید محصول سالم (مطالعه موردی در روستای بازکیاگوراب استان گیلان). اولین همایش ملی کشاورزی پایدار و تولید محصول سالم، اصفهان، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان.
تقی‌بیگی، معصومه، خسروی‌پور، بهمن و شرفی، لیلا. (۱۳۹۳). بررسی عوامل مؤثر بر تمایل باغداران شهرستان قصرشیرین به استفاده از کودهای آلی و تولید محصول سالم. کنفرانس بین المللی اقتصاد، حسابداری، مدیریت و علوم اجتماعی، کشور لهستان.
حجازی، یوسف. میرترابی، مهدیه السادات. حسینی، سیدمحمود. (1390). مشارکت زنان روستایی درفعالیت‌های پس از برداشت محصولات کشاورزی مطالعه موردی بخش آسارا شهرستان کرج. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران (علوم کشاورزی ایران). 42(1)، 117-128.
خیاطی، مهرناز، علی‌آبادی، وحید. صدیقی، حسن. (1395). نقش متغیرهای اجتماعی و اقتصادی بر دانش کشاورزی پایدار گندم-کاران استان تهران. فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 38، 112-121.
رفیع، افتخار. (1394). توسعه پایدار و نقش محوری زیست محیطی زنان روستایی. ماهنامه پیام زن، 79، 44.
شادی‌طلب، ژاله. خانجانی‌نژاد، لیلا. (1391). نگرش روستاییان به توانایی‌های زنان در مدیریت اجرایی روستا (مطالعه موردی روستاهای پلت‌کله و بالاپاپکیاده شهرستان لنگرود). پژوهش­های روستائی، 3(4)، 154-129.
علی‌بیگی، امیرحسین، بابایی، محمدحسین و غلامی، مصیب. (1391). تحلیل انگیزه‌های زنان روستایی برای مشارکت در برنامه‌های آموزشی و ترویجی. جامعه‌شناسی زنان (زن و جامعه)، 12، 160-139.
فخرالدین، ر. (1373). میزان مشارکت زنان در فعالیت‌های کشاورزی و بررسی وضعیت آموزشی آنان در شهرستان شوشتر. پایان نامه کارشناسی ارشد، ترویج کشاورزی، دانشگاه تهران.
فیض‌اربابی، سمیرا، میردامادی، سیدمهدی، امیدی نجف‌آبادی، مریم. (1391). بررسی عوامل ترویجی و آموزشی مؤثر در برنامه‌ریزی مدیریت تلفیقی محصول توسط کشاورزان شهر کرج. مجله پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 17، 14-1.
کولایی، الهه. طاهری، ابراهیم. (1390). تأثیر توانمندسازی زنان بر توسعه روستایی در ایران. مجله تحقیقات زنان (مجله مطالعات زنان)، 5(1)، 65-50.
کوهی، کمال. (1393). ناامنی غذایی و سرمایه اجتماعی. مجله اخلاق زیستی، 11، 165-196.
محمد پور، پریسا. (1397). نقش زنان روستایی درتوسعه پایدار کشاورزی با تأکید براثربخشی فعالیت های آموزشی - ترویجی در ترویج تولید محصول سالم (مطالعه موردی: نواحی روستایی شهرستان های لنگرود و رودسر). مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی، 45، 989-1002.
مریدالسادات، پگاه و اسدی، علی و صادقی، فتح اله. 1386. بررسی اثر بخشی طرح تسهیلگران زن روستایی در شهرستان دماوند. علوم کشاورزی ایران، 38(2) (ویژه اقتصاد و توسعه کشاورزی), 301-309. 
ملک سعیدی، حمید، آجیلی، عبدالعظیم و رضائی مقدم، کورش. (1388). عوامل مؤثر بر دانش کارشناسان کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان نسبت به کشاورزی ارگانیک. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، (علوم کشاورزی ایران سابق)، 40(2)، 91-81.
نجفیان، محسن. نامداری، روح انگیز. (1391). بررسی عوامل اجتماعی- اقتصادی مؤثر بر عملکرد زنان در حفظ محیط زیست. نشریه زن و فرهنگ، 11، 98-89.
نیک‌نامی، مهرداد. تقی‌زاده، مهدیه و امیدی نجف‌آبادی، مریم. (1391). نقش آموزش‌های ترویجی بر کاهش ضایعات خرما در شهرستان بم. پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 20، 91-81.
همتی، بهنام و آجیلی، عبدالعظیم. (1392). نقش زنان روستایی در امنیت غذایی. اولین همایش سراسری کشاورزی و منابع طبیعی پایدار، تهران.
Kotrlik, J. W. K. J. W. & Higgins, C. C. H. C. C. (2001). Organizational research: Determining appropriate sample size in survey research appropriate sample size in survey research. Information technology, learning, and performance journal, 19(1), 43.
Gobayan, I. & Hakobian, L. 2005. Rural Women Participation in Decision Making in America.
Coleman, E. A. & Mwangi, E. (2013). Women's participation in forest management: A cross-country analysis. Global Environmental Change, 23(1), 193-205.
Rasul, G. & Thapa, G. B. (2004). Sustainability of ecological and conventional agricultural systems in Bangladesh: an assessment based on environmental, economic and social perspectives. Agricultural systems, 79(3), 327-351.
Sharma, R. & Kaushik, B. (2011). Role of women in environmental conservation. EXCEL International Journal of Multidisciplinary Management Studies, 1(2), 162-167.