مدل پیشنهادی راهبرد مهندسی جغرافیایی فضا در برنامه ریزی های منطقه ای ایران

مولائی هشجین, نصراله; صالحی بابامیری, چیا

مدل پیشنهادی راهبرد مهندسی جغرافیایی فضا در برنامه ریزی های منطقه ای ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استاد گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

² دانش آموخته دکتری جغرافیای انسانی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

چکیده

با عنایت به ابلاغ سیاست های کلی برنامه ششم توسعه و تدوین برنامه مذکور جهت تصویب، ابلاغ و اجرا در طی پنج سال آینده (1400-1396 هـ . ش) و نیز تجربه ده برنامه عمرانی و توسعه قبل و بعد از انقلاب اسلامی، توجه و تاکید بر ابعاد توسعه پایدار منطقهای ودرون منطقه ای مبتنی بر" راهبرد مهندسی جغرافیایی فضا(SGES)"، یعنی اتکا بر ظرفیتها و استعدادهای طبیعی و انسانی آنها و اولویت توسعه درون زا و توجه به توسعه برون زا در مرحله بعد و در صورت نیاز می تواند به توسعه پایدار منجر شود. در صورت لحاظ راهبرد مهندسی جغرافیایی فضا با در نظر گرفتن تمامی ابعاد توسعه پایدار اعم از محیطی- اکولوژیک، اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، نهادی- مدیریتی و کالبدی- فضایی میتواند ضمن تحقق توسعه و اهداف آن در مناطق و درون آن، موجبات توزیع بهینه جمعیت و فعالیت در سطوح ملی، منطقهای، ناحیهای و محلی فراهم شود. راهبرد مهندسی جغرافیایی فضا با تکیه بر توانهای طبیعی و انسانی و در سطوح مختلف ملی تا محلی و با رعایت اصول عدالت فضایی، دسترسی به جای برخورداری، برنامهریزی محدودهای به جای برنامهریزی نقطهای و پراکندگی و تمرکززدایی به جای تمرکزگرایی می نماید و با تاکید بر توسعه درون زا همراه با بهرهگیری از توسعه برون زا بصورت مکمل در راستای توسعه پایدار و در ابعاد مختلف آن را تضمین می کند. در راهبرد مهندسی جغرافیایی فضا بهره برداری مطلوب و بهینه از محیط جغرافیایی برای تأمین رفاه و آسایش نسل موجود به گونه ای که ضمن رعایت پایداری تمامی ابعاد آن زمینه بهرهمندی از آن برای نسلهای آتی نیز تضمین گردد و نیز شناخت دقیق و کامل محیط جغرافیایی در تمامی ابعاد آن و برنامهریزی توسعه براساس این شناخت با بهره گیری از مدل ها و روشهای ترکیبی(کمی- کیفی) با تاکید بر مدلها و روشهای کمی و قانونمند مورد توجه و تاکید می باشد. بنابراین مدل پیشنهادی راهبرد مهندسی جغرافیایی فضا در برنامهریزی منطقهای به دنبال توزیع بهینه جغرافیایی و سازماندهی فضایی جمعیت و فعالیتها با رویکرد توسعه پایدار و تحقق بهترین شکل توزیع فعالیتها همزمان با روند توسعه است و از طرفی سازماندهی اکولوژیک، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، نهادی- مدیریتی و کالبدی در سطوح ملی، منطقهای، ناحیهای و محلی به منظور تحقق آیندهای مطلوب و مبتنی بر توسعه پایدار میباشد. بر این اساس برنامهریزیهای بلندمدت، میان مدت و کوتاهمدت و در سطوح مختلف باید به همراه برنامهریزی فضایی با هدف کاهش و از بین بردن عدم تعادل فضایی یا نابرابریهای فضایی صورت گیرد و در یک کلام لحاظ راهبرد مهندسی جغرافیایی فضا به برنامهریزی فضایی به عنوان مکمل برنامهریزی منطقهای منجر خواهد شد.

کلیدواژه‌ها