تحلیل راهبردهای مطلوب دستیابی به توسعه پایدار روستایی با تکیه بر گردشگری تجاری (مطالعه موردی: منطقه تجاری دهشیخ- سیگار در استان فارس)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 استاد گروه جغرافیا و آمایش انسانی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

3 دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

4 استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

10.22034/jget.2024.140544

چکیده

مقدمه:  صنعت گردشگری در حال حاضر، در حال تبدیل شدن به یکی از ارکان اصلی اقتصاد تجاری است، به طوری که بسیاری از برنامه‌ریزان و سیاست‌گزاران توسعه از آن به عنوان رکن اصلی توسعه‌پایدار یاد می‌کنند. در این راستا گردشگری تجاری نیز جزئی از صنعت گردشگری به‌حساب می‌آید که می‌تواند با برنامه‌ریزی اصولی و مناسب و شناسایی مزئیت‌ها و محدودیت‌های آن، نقش موثری در توسعه مناطق روستایی مرزی داشته باشد.
هدف:  مطالعه حاضر در چارچوب برنامه‌ریزی استراتژیک ضمن شناخت عوامل درونی و بیرونی اثرگذار بر شکل‌گیری و توسعه گردشگری تجاری، به ارائه راهبردهای مناسب در زمینه توسعه­پایدار روستایی تحت تاثیر شاخص‌های گردشگری تجاری می‌پردازد.
روش شناسی: روش تحقیق توصیفی–تحلیلی است. در راستای پیشبرد اهداف تحقیق 16 قوت، 9 ضعف، 16 فرصت‌ و 8 تهدید فراروی گردشگری تجاری از طریق واکاوی سیاست‌های دولت، مصاحبه با فعالان حوزه گردشگری تجاری و تعدادی از نخبگان محلی، شناسایی گردید. واحد تحلیل 25 نفر از اساتید، نخبگان و صاحب‌نظران حوزه گردشگری تجاری و 235خانوار از روستاها در منطقه مورد مطالعه بوده است. در این مطالعه از ابزارهای برنامه‌ریزی استراتژیک SWOT و QSPM استفاده‌ شد.
قلمرو جغرافیایی پژوهش:  قلمرو جغرافیایی در پژوهش حاضر شامل 13 روستای قرار گرفته در محدوده تجاری دهشیخ- سیگار در دهستان سیگار از توابع بخش مرکزی شهرستان لامرد قرار گرفته است.
یافته­ ها و بحث:  با توجه به امتیاز نهایی (33/3) IFE و (58/3) EFE در ماتریس SWOT، استراتژی تهاجمی SO به‌عنوان راهبرد مناسب برای رسیدن به توسعه گردشگری تجاری در منطقه تجاری دهشیخ-سیگار در افق 1410 یعنی دست یافتن به سناریوی طلایی تعیین گردید.
نتیجه ­گیری: نتایج حاصل از ماتریس برنامه‌ریزی استراتژیک کمی(QSPM) نشان داد که، راهبرد «دسترسی به امکانات و تسهیلات اضافی خرید با توجه به نزدیکی منطقه مورد مطالعه به دریا و بازارهای تجاری در کشورهای جنوب خلیج فارس»، با امتیاز 084/4 به عنوان راهبرد مطلوب پیش­روی توسعه پایدار سکونتگاه­های روستایی شناسایی گردید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analysis of Optimal Strategies to Achieve the Sustainable Rural Development Based on Commercial Tourism (Case study: Commercial Area of Dehshikh- Sigar in Fars Province)

نویسندگان [English]

  • Mahdi Masoumi 1
  • Aliakbar Anabestani 2
  • Gharib Fazelniya 3
  • Omid Ali Kharazmi 4
1 Ferdowsi University of Mashhad
2 Shahid Beheshti University
3 Zabol University
4 Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

Introduction: Commercial tourism is also considered a part of the tourism industry that can play an effective role in the development rural border areas by principled, appropriate planning and identification of its advantages and limitations.

Research goal: the present study in the framework of strategic planning, while recognizing the internal and external factors affecting formation and development of business tourism, provides appropriate strategies in the field of sustainable rural development under the influence of trade tourism indicators.

Research Methods: The research method is descriptive-analytical. In order to advance objectives of research, 16strengths, 9weaknesses, 16opportunities and 8threats to business tourism were identified through analysis of government policies, interviews with business activists and number of local elites. In this study, SWOT and QSPM strategic planning tools were used.

Results: In the SWOT matrix, according to the final score in IFE (3.33) and in EFE (3.58), the aggressive strategy of SO as suitable strategy to achieve the development of commercial tourism in the Dehshikh-Sigar commercial area at the horizon of 1410 means achieving the scenario Golden determined. Then, the best strategies were identified with the help of Quantitative Strategic Planning Matrix (QSPM), prioritization and the most important strategy "Access to additional facilities and purchasing facilities due to the proximity of study area to the sea and commercial markets in the southern Persian Gulf countries", with a score (4.084).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Strategy
  • Business Tourism
  • Sustainable Development
  • Strategic Planning
  • Dehshikh-Sigar commercial Area