تحلیل توسعه اقتصادی مناطق شهری از طریق مبادلات ترانزیت جادهای (مطالعه موردی: سیستان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

چکیده

مقدمه: جهت کاهش آسیب­پذیری سکونتگاه­ها، شناسایی مهمترین مخاطرات منطقه از جمله مخاطرات محیطی ضرورت دارد تا با تاب­آور نمودن شهرها و کاهش خطرات و پیش­گیری از وقوع آنها اقدامات لازم انجام شود.
هدف: هدف پژوهش حاضر تحلیل توسعه اقتصادی مناطق شهری از طریق مبادلات ترانزیت جاده‌ای (مطالعه موردی: سیستان) می­باشد.
روش‌شناسی: پژوهش حاضر، تحقیقی تحلیلی-کاربردی است. روش مورد استفاده در مرحله جمع‌آوری داده‌ها، مبتنی بر مرور منابع معتبر خارجی و داخلی و میدانی (پرسشنامه) می‌باشد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، توصیفی و استنباطی از نرم افزار (SPSS) استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل ساکنین منطقه سیستان می­باشد که با استفاده از فرمول کوکران (383) نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شد. که به نسبت جمعیت بین شهرهای منطقه سیستان توزیع شد.
قلمرو جغرافیایی: شامل 5 شهرستان منطقه سیستان (زابل، زهک، هیرمند، نیمروز  و هامون)، در شمال استان سیستان و بلوچستان می­باشد.
یافته‌ها: نتایج اولویت‌بندی متغیر‌های توسعه اقتصادی منطقه سیستان (درآمدزایی و اشتغال) از طریق مبادلات ترانزیت جاده‌ای با استفاده از ضریب تغییر نشان داد که متغیرهای (رونق فعالیت‌های تجاری موثر) و (ایجاد تقاضا برای محصولات منطقه (کشاورزی و غیر کشاورزی) و دیگر محصولات حاصل از فرآوری) به ترتیب قوی‌ترین و ضعیف‌ترین مقیاس‌ها به خود اختصاص داده‌اند. در مطالعه همبستگی بین مولفه‌های اقتصادی منطقه سیستان و افزایش مبادلات ترانزیت، بررسی مقادیر ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین تمامی متغیر‌های مستقل (مولفه‌ها) با مبادلات ترانزیت رابطه مثبت و معنی‌داری در سطح اطمینان ۹۹ درصد وجود دارد. در نهایت نتایج تحلیل رگرسیون، نشان داد که متغیر افزایش مبادلات ترانزیت به عنوان متغیر وابسته با ۲۰ مولفه اقتصادی منطقه سیستان به عنوان متغیر‌های مستقل رابطه مستقیمی دارد.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد مبادلات ترانزیتی باعث رونق فعالیت‌های تجاری موثر، جذب و اشتغال بومیان محلی و ایجاد واحد‌های تولیدی و گسترش مبادلات مرزی، در شهرهای منطقه سیستان شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of Economic Development of Urban Areas Through Road Transit Exchanges (Case Study: Sistan)

نویسندگان [English]

  • Hamed Shahraki Moghadam
  • Maryam Karimian Bostani
  • Mahmoud Reza Anvari
Department of Geography and Urban Planning, Zahedan Branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran
چکیده [English]

Introduction: Transit is an important part of the underlying economy and the various aspects of political, cultural, social and economic interest of most countries. Today, this industry is one of the most profitable business is the world's resources. Full income from the industry, competition in facilitating countries to increase their contribution in these areas has increased.
Objectives: The purpose of this study is to analyze the economic development of urban areas through road transit exchanges (Case study: Sistan).
Methodology: The present study is an analytical-applied research. The method used in the data collection stage is based on a review of valid external and internal and field sources (questionnaire). Software (SPSS) was used to analyze descriptive and inferential information. The statistical population of the present study includes the residents of Sistan region, which was determined as the sample size using the Cochran's formula (383), which was distributed to the population of any city in the Sistan region
Geographical Context: Includes 5 township of Sistan region (Zabol, Zahak, Hirmand, Nimroz and Hamoon), in the north of Sistan and Baluchestan province.
Result and Discussion: The results of prioritizing the variables of economic development of Sistan region (income generation and employment) through road transit exchanges using the coefficient of change showed that the variables (prosperity of effective business activities) and (creating demand for regional products (agricultural and non-agricultural) and others Processing products) have the strongest and weakest scales, respectively. In this study, the correlation between economic factors Sistan and increase transit exchanges, the Pearson correlation coefficient showed that, between all independent variables (factors) with a positive and significant relationship between the transit exchanges at the level of %99. Finally, regression analysis, showed that increased transit trade as the dependent variable 20 economic components Sistan region as independent variables has a direct relationship.
Conclusion: The results showed that transit exchanges have led to the prosperity of effective trade activities, the attraction and employment of local natives and the establishment of production units and the expansion of border exchanges in the cities of Sistan region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic development
  • Urban areas
  • Exchanges
  • Road transit
  • Sistan

مراجع

احمدی، بهمن، دادگر، محمد، ربیعی، سجاد. (1394). سطح بندی میزان توسعه یافتگی استان‌های کشور بر مبنای شاخص‌های حمل و نقل جاده‌ای با استفاده از تلفیق تکنیک‌های AHP  وTOPSIS. نشریه آمایش محیط، 8 (29)، صص 97-75.
استانداری سیستان و بلوچستان. (1395). سالنامه آماری استانداری سیستان و بلوچستان، معاونت آمار و اطلاعات.
پرند، فرهاد. (1392). نقش ترانزیت خارجی در توسعه روابط بازرگانی ایران با کشورهای آسیای مرکزی، فرصت­ها و چالش­ها. فصلنامه بررسی­های بازرگانی، شماره 60، صص 1-15.
ترکان، اکبر، شهبازی، میثم. (1389). حمل و نقل جاده‌ای؛ مسائل و راهکارها، فصلنامه راهبرد. 19 (57)، صص 245-276.
دل انگیزان، سهراب، همتی، امید. (1391). بررسی تأثیر رشد بخش حمل و نقل بر رشد اقتصادی در ایران 87- ۱۳۵۵، دومین همایش ملی راهکارهای توسعه اقتصادی با محوریت برنامه ریزی منطقه‌ای (صص 1-12)،  سنندج.
دوست­خواه واجاری، رضا، قلی­زاده، محمدحسن. (1394). شناسایی و رتبه­بندی عوامل موثر بر ترانزیت جاده‌ای کالا از کشور، دومین کنفرانس ملی تحقیقات بازاریابی(صص 1-12)، تهران.
رضایی ارجرودی، عبدالرضا، تسبیحی، آمنه، موسوی، سیدرضا. (1394). مدل تأثیر توسعه حمل و نقل جاده‌ای بر رشد ارزش افزوده کشور با استفاده از الگوی خود رگرسیون­برداری، دهمین کنگره بین المللی مهندسی عمران (صص 1-15)، تبریز.
زیاری، یوسفعلی، بندرآبادی، علیرضا، خیبری، مرضیه. (1395). نقش زیرساخت حمل و نقل جاده‌ای بر توسعه اقتصادی منطقه نمونه موردی، استان اصفهان، کنفرانس بین المللی مهندسی معماری و شهرسازی (صص 1-11)، تهران.
سیاره، مرتضی، محمد نژادی مودی، مجتبی. (1395). بررسی رونق حمل و نقل جاده‌ای محور چابهار میلک و تاثیر آن بر توسعه اقتصادی چابهار، همایش ملی فرصت‌های کارآفرینی و سرمایه گذاری (صص 1-15)، دانشگاه بین المللی چابهار، چابهار.
شریفی، نورالدین. (1385). ارزیابی اقتصادی وسایل حمل و نقل جاده‌ای بار در مازندران. نشریه تحقیقات اقتصادی، شماره ۷۵، صص 170-151.
شهرکی مقدم، حامد، کریمیان بستانی، مریم، انوری، محمودرضا. (1399). ترانزیت جاده­ای و اثرات آن بر توسعه اقتصاد روستایی منطقه سیستان، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 9 (31)، صص 113-130.
محبی، محمد. (1392). اهمیت حمل کالا جاده‌ای در توسعه اقتصادی حمل و نقل پایدار نمونه موردی استان قزوین، همایش ملی معماری، شهرسازی و توسعه پایدار با محوریت از معماری بومی تا شهر پایدار (صص 1-13)، مشهد.
مرکز آمار ایران. (1395). نتایج سرشماری سال 95، تهران: مرکز آمار ایران.
Aysegul, E. Muhtesem, K. Merter, M., (2012). Transportation-Communication Capital and Economic Growth: A VECM Analysis for Turkey. European Planning Studies, 20(2), 341-363.
Braun, C., Peric, A., (2017). Integrated Spatial and Transport Development along European Corridors: A Look through the Lens of Stakeholder Cooperation. In REAL CORP 2017–PANTA RHEI–A World in Constant Motion. Proceedings of 22nd International Conference on Urban Planning, Regional Development and Information Society (pp. 291-299). REAL CORP 2017.
Elisabetta, V., (2011). Transport Investments: are they Crucial for the Economic System?. International Journal of Engineering Management and Economics, 2(4), 351-368.
Hernandez, D. O., Dávila, J.D., (2016). Transport, urban development and the peripheral poor in Colombia placing splintering urbanism in the context of transport networks, Journal of Transport Geography, Vol 51, 180-192.
Laird, J. J., Venables, A. J., (2017). Transport investment and economic performance: A framework for project appraisal. Journal of Transport Geography, 56 (12), 1-11.
Li, T., Yang, W., Zhang, H., Cao, X., (2016). Evaluating the impact of transport investment on the efficiency of regional integrated transport systems in China. Journal of Transport Geography, 45 (9), 66-76.
Mak, B. Arvin, A, Rudra, P. Pradhan, B, Neville, R., (2015). Transportation intensity, urbanization, economic growth, and CO2 emissions in the G-20 countries. Journal: Utilities Policy, Vol 35, 50–66
Miller, H.I., (2013). Developing Context. Sensitive Livability Indicators for Transportation Planning: A Measurement Framework. Journal of Transport Geography, 26(5), 51-64.
Pradhan, R.P., (2010). Modelling the Nexus between Transport Infrastructure and Economic Growth in India. International Journal of Management and Decision Making, 11(2), pp. 182-196.
Prandhan, R.P., Baghchi, T.P., (2013). Effect of Transportation Infrastructure on Economy Growth in India, Research in Transportation Economics, Volume 38(4), 137-148.
Rodrigue, J. P., Comtois, C., Slack, B., (2016). The geography of transport systems. Taylor & Francis.
Tumlin, J., (2011), Sustainable transportation planning: Tools for creating vibrant, healthy, resilient communities. (Vol. 16). John Wiley & Sons.
Vickerman, R., (2008), Transit Investment and Economic Development, Research in Transportation Economics, 23(4): 107-115.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 22 دی 1399
  • تاریخ بازنگری: 01 تیر 1400
  • تاریخ پذیرش: 01 تیر 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار