الگوی سیاست گذاری یکپارچه شهری و نقش آن در بازآفرینی بافت های ناکارامد: مورد پژوهی: شهر خرم آباد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدیر مرکز GIS معاونت پژوهشی جهاد دانشگاهی واحد لرستان

2 عضو هیات علمی دانشکده علوم زمین گروه ژئومورفولوژی دانشگاه دامغان

3 استادیار گروه جغرافیا دانشگاه پیام نور

چکیده

مقدمه: بازآفرینی شهری پایدار فرآیند توسعه‌ای همه جانبه در عرصه‌های  اجتماعی، اقتصادی، محیطی و کالبدی به منظور ارتقای کیفیت زندگی در محدوده‌ها و محله‌های هدف در پیوند با کل شهر است.
هدف: پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی سیاست گذاری یکپارچه شهری و نقش آن در بازآفرینی بافت‌های ناکارآمد شهر خرم‌آباد انجام شده است.
روش‌شناسی: این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی مبتنی بر منابع اسنادی- پیمایشی تدوین شده است. جامعه آماری شامل کارشناسان شش دستگاه سیاست‌گذار در حیطه بازآفرینی در شهر خرم آباد(شهرداری، راه و شهرسازی، میراث فرهنگی، سازمان بهسازی و نوسازی، اداره کل اوقاف و اداره کل مدیریت بحران) و برخی اساتید دانشگاه و شهروندان ساکن در بافت ناکارآمد در شهر خرم آباد بود، که جمعاً 30نفر( از هر دستگاه سیاست گذار شهری 5 نفر) به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه محقق ساخته 24 سؤالی در طیف پنج گزینه‌ای لیکرت بود.  پایایی داده‎ها، به وسیله روش آلفای کرونباخ مورد محاسبه قرار گرفت و با ضریب آلفای کرونباخ 843/0 پایایی آن نیز تأیید گردید. برای سنجش  داده‌ها، از روش مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد.
قلمرو جغرافیایی: شهر خرم آباد مرکز استان لرستان.
یافته‌ها: نتایج  حاصل از تحلیل‌های حاصل از تحلیل ضریب مسیر نشان داد که در بین دستگاه‌های سیاست گذار شهری و اثر گذار بر بازآفرینی شهر خرم آباد، بیشترین اثرگذاری مربوط به اقدامات اداره راه و شهرسازی و کمترین میزان اثرگذاری ناشی از اقدامات صورت گرفته توسط اداره کل اوقاف و امور خیریه است به عبارت دیگر می‌توان بیان داشت که بعد از اداره راه و شهرسازی، سازمان بهسازی و نوسازی، شهرداری، میراث فرهنگی و گردشگری،  اداره کل مدیریت بحران و اداره اوقاف و امور خیریه در مرتبه‌های بعدی اثرگذاری قرار دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Urban Integrated Policies and its Role in Recovering Inefficient Tissues: Case Study: Khorram Abad City

نویسندگان [English]

  • Maryam Beyranvandzadeh 1
  • Esmaeil Najafi 2
  • Mostafa Shahinifar 3
1 Director of Geographic Information System Center, Research Assistant
2 culty Member of the Faculty of Earth Sciences, Department of Geomorphology, Damghan University
3 Assistant Professor, Department of Geography and Urban Planning, Payame Noor University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The present study aims to provide an integrated urban policy model and its role in the reconstruction of dysfunctional contexts by descriptive-analytical method based on documentary-survey sources. The statistical population includes experts of six policy-making bodies in the field of regeneration in Khorramabad (Municipality, Roads and Urban Development, Cultural Heritage, Improvement and Renovation Organization, General Directorate of Endowments and General Directorate of Crisis Management) and some university professors and citizens living in dysfunctional context in the city. Khorramabad, where a total of 30 people (5 from each urban policymaker) were selected as the sample size. The instrument used was a researcher-made questionnaire of 24 questions in a range of five Likert options. The reliability of the data was calculated by Cronbach's alpha method and its reliability was confirmed by Cronbach's alpha coefficient of 0.843. Structural equation modeling was used to measure the data. The results of the analysis of the path coefficient showed that among the urban policy-making bodies and the effect on the re-creation of Khorramabad, the most impact is related to the actions of the Road and Urban Development Administration and the least impact is due to the actions taken by the General Administration. In other words, it can be said that after the Road and Urban Development Administration, the Improvement and Renovation Organization, the Municipality, Cultural Heritage and Tourism, the General Directorate of Crisis Management and the Endowment and Charity Administration are in the next ranks of influence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urban Policies
  • Recreational
  • Inefficient Texture
  • Khorramabad
امیدوار، کمال و بیرانوندزاده، مریم .(1390). امکان ‌سنجی تجدید حیات و ساماندهی بافت‌های قدیم شهری با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی نمونۀ مطالعه­شده: محلۀ زید بن علی در شهر خرم‌آباد. فصلنامه علمی- پژوهشی صفه،21(4)، 94-110.
ایزدی، پگاه، هادیانی، زهره، حاجی نژاد، علی و قادری، جعفر .(1396)، بازآفرینی شهری با تأکید بر شناسایی و تحلیل خوشه‎های خلاق فرهنگی (مطالعه موردی: بافت تاریخی- فرهنگی شیراز). فصلنامه علمی-پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری، 5(18)، 21-40.
بحرینی، سید حسین، ایزدی، محمد سعید و مفیدی، مهرانوش.(1392). رویکردها وسیاست های نوسازی شهری (از بازسازی تا بازآفرینی شهری پایدار)،. فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهری، 3(9)پیاپی9، 17-30.
بیرانوندزاده، مریم.(1397). بازآفرینی بافت‌های ناکارآمد شهری  برای کاهش اثرات ناشی از مخاطرات طبیعی(با تاکید بر اثرات زلزله در شهر خرم آباد). رساله جهت دریافت درجه دکتری تخصصی در رشته جغرافیای انسانی- برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی، استادان راهنما:  زهره فنی و جمیله توکلی نیا.
پژوتن، الهه.(1394). تبیین فرآیند ارزیابی و داوری تجربه‌های بازآفرینی شهری دردوره اول جایزه ملی بهترین تجربه بهسازی و نوسازی شهری. نشریه شهرسازی و معماری هفت شهر، 4( شماره 51 و 52)، 1-5.
حق پناه، یعقوب، ادیبی سعدی نژاد، فاطمه، ابوذری، پانته آ و کریمی، ببراز.(1390)، ،بررسی نقش مدیریت شهری و شهرداریها در احیاء بافت‌های فرسوده شهری، نخستین همایش ملی آرمان شهر ایران، نور.
حکیم، مدیا .(1393). بررسی نقش ظرفیت سازی در بازآفرینی شهری پایدار (نمونة موردی: خانة کتابدار محله منیریه تهران)، نشریه هفت شهر،  4(شماره 47 و 48) ، 122-130.
حناچی، پیروز و فدائی نژاد، سمیه.(1390). تدوین چارچوب مفهومی حفاظت و بازآفرینی یکپارچه در بافت‌های فرهنگی -تاریخی. نشریه هنرهای زیبا، 46، 15-26.
خداوردی، پوریا و معززی، امیر محمد .(1395). بازآفرینی شهری مدل برنامه ریزی و مدیریت جریان زندگی: انتشارات آزاد پیما.
رابرتز، پیتر و هیوسایک(1393)، بازآفرینی شهری، ترجمه سعید ایزدی و  پیروزحناچی، چاپ اول،  انتشارات دانشگاه تهران.
رهنما، محمد رحیم، حیاتی، سلمان، شیرزاد، زهرا، کاظمی بی نیاز، مهدی و  قنبری، محمد.(1396).تعیین اولویت احیاء بافت‌های فرسوده شهری با استفاده از روش‌های تصمیم گیری چند معیاره، محله سرشور مشهد. مجله جغرافیا و توسعه فضای شهری. 4(1)،23-39.
سید اسماعیل سیدقادری کانی، سهراب .(1392). بازآفرینی بافت فرسوده شهری نمونه موردی: محله رودکی شهر سقز، پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد رشته­ی جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی گروه جغرافیا دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران.
سیدبرنجی، سیده کهربا.(1392). بازآفرینی فضاهای عمومی شهری با تکیه بر هویت و خاطره جمعی (میدان شهرداری رشت)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین.
شفیعی دستجردی، مسعود و  صادقی، نگین.(1396). بررسی تحقق پذیری طرح های بازآفرینی بافت فرسوده شهری به روش تلفیقی تحلیل شبکه ای- کارت امتیازی متوازن، بافت فرسوده زینبیه اصفهان. فصلنامه باغ نظر، 14(46)، 5-14.
صفایی پور، مسعود و زارعی، جواد.(1396). برنامه‌ریزی محله محور و بازآفرینی پایدار بافت‌های فرسوده شهری با تاکید بر سرمایه اجتماعی،  نمونه موردی: محله جولان شهر همدان. مجله آمایش جغرافیایی فضا. 7(23)، 135-150.
عبدی، کمیل، ارغان، عباس و سید علیان، انیسه.(1394). نقش بازآفرینی شهری در توسعه پایدار شهری، سومین کنفرانس بین المللی پژوهش های کاربردی در مهندسی عمران، معماری و مدیریت شهری، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی،21-20اسفند،  1-14.
عظیمی آملی، جلال و  جمع دار، اکبر.(1395). بازآفرینی بافت‌های فرسوده شهری باتاکید بر الگوی حکمروایی خوب (نمونه موردی: محله ده ونک، منطقه 3 تهران)، فصلنامه جغرافیا(برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 7(1) پیاپی25، 99-85.
 فنی، زهره، توکلی نیا، جمیله و بیرانوندزاده، مریم.(1399)، کاربست تحلیلی- ساختاری بازآفرینی پایدار شهری (مطالعۀ موردی: شهر خرم‏ آباد). پژوهش های جغرافیای انسانی، 52(1)، 181-197.
معینی، سید مهدی.(1394). شهرهای پیاده مدار: انتشارات آذرخش.
ملک محمدی، حمیدرضا.(1389). مقدمه‌ای بر شناخت مثلث بهینه‌گی در سیاست گذاری جدید شهری. فصلنامه سیاست، 40 (4)پیاپی4، 289-298.
مهندسان مشاور بهاوند مهراز.(1389). طرح بهسازی و نوسازی محدوده بافت فرسوده شهر خرم آباد، اداره راه و شهرسازی استان لرستان.
وحید، مجید .(1387). تهران در آیینه سیاست گذاری شهری، فصلنامه سیاست، 38(4)، 279-297.
هادوی، فرامرز، پوراحمد، احمد، کشاورز، مهناز و علی اکبری، اسماعیل.(1396). بازآفرینی پایدار بافت‌های ناکارآمدی شهری مورد مطالعه، منطقه 10شهر تهران. فصل نامه آمایش محیط، 10( 37)، 167-194.