واکاوی عملکرد دهیاری‌ها در راستای بهبود کیفیت محیطی روستاییان (مطالعه موردی: دهستان سررود جنوبی، استان کهکیلویه و بویر احمد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

JGET-2001-1145(R1)

چکیده

فضای سبز یکی از شاخص‌های توسعه یافتگی جوامع و دارای ابعاد زیست‌محیطی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و کالبدی است. اتصال جامعه به اکوسیستم برای انعطاف‌پذیری سیستم‌های اجتماعی ‌محیطزیستی بسیار مهم است. هدف از این مطالعه تحلیل عملکرد دهیاران روستایی در راستای فضای سبز روستایی و شناسایی چالش‌های پیش‌روی آنها است. این پژوهش از نوع کاربردی-توسعه‌ای و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و اکتشافی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، شامل روستاهای دارای دهیاری در دهستان سررود جنوبی شهرستان بویراحمد است. در این تحقیق برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز از پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده مستقیم استفاده شده است. برای این منظور با استفاده از فرمول کوکران تعداد 380 نفر به عنوان جامعه نمونه انتخاب شدند. در نهایت اطلاعات گردآوری شده با استفاده از روش کدگذاری در نرم‌افزار مورد ارزیابی قرار گرفتند. با توجه به نتایج به دست آمده، از نظر ساکنین عملکرد دهیاران در زمینه پارک‌ها و بوستان‌های روستایی با میانگین 36/1 در سطح پایینی قرار دارد و وضعیت موجود سکونتگاه‌ها نسبت به استانداردهای موجود پارک‌های روستایی از جایگاه بسیار ضعیفی برخوردار است. همچنین نتایج به دست آمده نشان داد وضعیت موجود سکونتگاه‌ها از نظر پارک‌های روستایی نسبت به استاندارد موجود در وضعیت ناپایداری قرار دارند. به طور کلی از نظر ساکنین مهمترین عواملی که باعث عدم موفقیت دهیاران در زمینه مدیریت فضای سبز روستایی شد می‌توان به پایین بودن سطح سواد دهیاران، عدم آشنایی روستاییان با وظایف خود و دهیاران، نبود سیستم نظارتی و ارزشیابی و طایفه‌ای بودن انتخاب دهیار اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analysis of rural performance in order to improve the environmental quality of villagers (Case study: South Sarrud village)

نویسندگان [English]

  • Enaiat Moshfeghnejadi
  • Afshin Hekmatiasl
  • Moohamad Sadegh baharloie
Department of Human Geography, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Green space is one of the indicators of the development of societies with environmental, social, cultural, economic and physical dimensions. Connecting the community to the ecosystem is crucial for the flexibility of social and environmental systems. The purpose of this study was to analyze the performance of rural assistants in rural green space and identify the challenges they face. This is an applied-developmental research using descriptive-analytical and exploratory method. The statistical population of the study consists of villages with village support in Sarrood South of Boyer Ahmad County. Questionnaires, interviews and direct observation were used to collect the required information. For this purpose 380 people were selected as sample population using Cochran formula. Finally, the collected information was evaluated using coding software. According to the results, the villagers' performance in rural parks and gardens is at an average low of 1.36, and the current status of the settlements is very poor compared to the existing standards of rural parks. The results also showed that the existing status of the settlements in terms of rural parks is unstable compared to the existing standard. In general, the most important factors that led villagers to fail in the field of rural green space management were the low level of villagers' literacy, lack of familiarity with their duties and the villagers, lack of monitoring and evaluation system and clan selection.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Green Space
  • Rural Park
  • Rural Development
  • Rural Managers Performance
  • Quality of Life
 ‌آهنگری کیاسری، حیدر و چرمچیان لنگرودی، مهدی. (1397). بررسی عوامل موثر بر میزان مشارکت دهیاران در حفظ و نگهداری از محیط‌زیست روستایی شهرستان ساری. فصلنامه انسان و محیط زیست. 16(44)، 12-1.
 ابراهیم‌زاده، عیسی و عبادی جوکندان، اسماعیل. (1387). تحلیلی بر توزیع فضایی مکانی کاربری فضای سبز در منطقۀ سه شهری زاهدان. مجلۀ جغرافیا و توسعه. 11، 58-39.
 ادیب، سمیرا و عزیزیان، محمد. (1389). مدیریت پسماندهای روستایی و نقش آن در حفظ محیط زیست. اولین کنگره چالش‌های کود در ایران، نیم قرن مصرف کود. هتل المپیک، تهران.
 ایمانی جاجرمی، حسین و عبداللهی، مجید. (1388). بررسی تحولات مدیریت روستایی در ایران از مشروطیت تا زمان حاضر. نشریه راهبرد. 52، 244-221.
 ایمانی، بهرام؛ محمدی، علیرضا و نادری، محدثه. (1398). ارزیابی مدیریت نوین روستایی مبتنی بر دیدگاه توسعه پایدار (مورد مطالعه: روستاهای بخش مرکزی شهرستان سمیرم). مهندسی جغرافیای سرزمین. 2(3)، 80-67.
بهرام سلطانی، کامبیز. (1384). مبانی معماری فضای سبز شهری. چاپ دوم. مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، تهران.
جاهدی، سمیه. (1389). ضرورت پایداری فضای سبز در مناطق روستایی. مجله دهیاری. 29، 25-19.
جعفری‌نژاد، مسعود؛ کلانتری، صمد و منتظری، مسعود. (1389). بررسی جایگاه دهیاری‌ها به عنوان نهادهای میانجیگری بین دولت و مردم، مورد مطالعه روستاهای شهرستان نجف آباد. فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین المللی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا. 5، 114-85.
خانی، فضیله و سوری، فرشاد. (1391). رویکرد جنسیتی در تحلیل رضایت‌مندی روستاییان از عملکرد دهیاران بخش کونانی شهرستان کوهدشت. فصلنامه انجمن جغرافیای ایران. 10(32)، 126-101.
خراسانی، محمدامین؛ مشفق‌نژادی، عنایت‌اله و حکمتی‌اصل، افشین. (1398). تحلیل مدیریت زباله در فضاهای پیراشهری یاسوج. مجله توسعه فضاهای پیراشهری. 2، 57-65.
دربان آستانه، علیرضا. (1388). نقش دهیاری‌ها در مدیریت و فضای سبز روستایی. ماهنامه دهیاری‌ها. 29، 18-13.
دربان آستانه، علیرضا؛ قدیری معصوم، مجتبی؛ فیروزی، محمدعلی. (1391). بررسی ارتباط بین عملکرد سازمانی و مهارت‌های کارآفرینی مدیران محلی روستایی. پژوهش‌های روستایی. 3 (1)، 59-27.
رضوانی، محمدرضا؛ محمدی، سمیه و پیری، صدیقه. (1392). ارزیابی عملکرد دهیاری‌ها با استفاده از مدل چارچوب عمومی ارزیابی (CAF) مطالعه موردی: شهرستان دهلران. پژوهش‌های جغرافیای انسانی. 45(1)، 216-199.
رکن الدین افتخاری، عبدالرضا؛ فتاحی، احداله و حاجی‌پور، مجتبی. (1390).  ارزیابی توزیع فضایی کیفیت زندگی در مناطق روستایی مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان دلفان. پژوهش‌های روستایی. 2(3)، 94-69.
رکنی، فرشاد و سلیمانی، حسین. (1398). بررسی روابط شهر-روستا مورد مطالعه: دهستان سررود جنوبی، بخش مرکزی شهرستان بویراحمد و شهر یاسوج. فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی. 8(29)، 58-47.
سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور. (1390). شیوه‌نامه ایجاد پارک‌های روستایی، معاونت امور دهیاری‌ها و دفتر هماهنگی عمرانی و خدمات روستایی.
صیدالی، محسن؛ صادقی، غلام و میرزایی، زهرا (1390). جایگاه مدیریت در پیشبرد اهداف توسعه روستایی. فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای. 1(2): 91-79.
عنابستانی، علی‌اکبر؛ شایان، حمید؛ جلالیان، حمید؛ تقی‌لو، علی‌اکبر و خسروبیگی، رضا. (1391). تحلیل عوامل ساختاری موثر بر مشارکت روستاییان در توسعه نواحی روستایی مطالعه موردی شهرستان ایجرود زنجان. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. 12(24): 45-25.
عیسی‌لو، علی اصغر؛ بیات، مصطفی و بهرامی، عبدالعلی. (1393). انگاره زیست‌پذیری رهیافتی نوین جهت ارتقای کیفیت زندگی در جوامع روستایی مطالعه موردی: شهرستان قم، بخش کهک. مسکن و محیط روستا. 146، 120-107.
فال سلیمان، محمود؛ صادقی، حجت‌اله؛ مرادی، محمود و کاووسی، غلامرضا. (1391)، بررسی و ارزیابی عملکرد دهیاران در فرایند مدیریت و توسعه روستایی. مجله پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی. اول، 95-73.
قنبری، سیروس و نادریان‌فر، مهدی. (1397). ارزیابی عملکرد دهیاران در پایداری محیطی روستاها. جغرافیا و پایداری محیط. 2(2)، 45-31.
محمدی، مهدی و پرهیزگار، علی‌اکبر. (1388) .تحلیل توزیع فضایی و مکان‌گزینی پارک‌های شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی مطالعه موردی منطقه 2 شهر زاهدان. فصلنامه مدیریت شهری. 7(23)، 27-17.
مرکزآمار ایران. (1395-1390). سرشماری عمومی نفوس و مسکن.
- Balram, S., Dragicevic, S., (2005). Attitudes toward urban green space: Integrating questionnaire survey and collaborative GIS techniques to improve attitude measurements. landscape and urban planning, 34, 102-131.
- Bertolini, M., Braglia, M., Carmignani, G., (2006). Application of the AHP methodology in making a proposal for a public work contract. International Journal of Project Management, 24(5), 422-430.
- ClaudiaFongar, T., Randrupb, B., (2019). Public urban green space management in Norwegian municipalities: A managers’ perspective on place keeping. Urban Forestry & Urban Greening, 44, 1-10.
- Eigsti Gerber, D., (1999). Teaching Students about Nursing and Environment: part2-Legislation and Resources. J of Community Health Nurse, 16, 81-94.
- Gorbani, R. Pourmohamdi, M.R. Beheshtirouy, M. 2011. An analysis on urban park thypology in the cities of East Azerbaijan province , with using the ( Galen Cranz ) model. Urban – Regional Studies and Research Journal 2nd Year. 8: 3 -6.
- Haiwei. Y., Xu. J., (2009). Measuring the accessibility of parks: A case study in Shangai, China. 2009 Sixth International Conference on Fuzzy System and Knowledge Discovery, 14(8),  232 – 236.
- Jim. C.Y., Chen. W.Y., (2008). Pattern and divergence of tree communities in Taipei's main urban green spaces. Landscape and Urban Planning, 84(3), 312-323.
- Richardson. E., Mitchell. R., KinghamRole. S., (2013). of physical activity in the relationship between urban green space and health Public Health, 127, 318-324.
- Thaiutsa. B., Puangchit. L., Kjelgren. R., Arunpraparut, W., (2008). Urban green space, street tree and heritage large tree assessment in Bangkok, Thailand. Urban Forestry & Urban Greening. 7(3), 219-229.
- Zhang. X., Lu. H., James. B., (2011). Modeling spatial accessibility to parks: a national study. International Journal of Health Geographics, 10(31), 1-1.
, Quality of Life.