بررسی روابط متقابل شهر و روستا و اثرات آن بر توسعه پایدار گردشگری در روستاهای شهرستان اسفراین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد جغرافیا و مدیریت پایدار، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.

2 استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه کوثر، بجنورد، ایران.

3 کارشناسی ارشد جغرافیا، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

10.22034/jget.2023.160262

چکیده

مقدمه: روابط متقابل میان شهر و روستا اثرات زیادی بر رشد و توسعه سکونتگاه‌های روستایی می‌گذارد. گردشگری روستایی یکی از این روابط میان شهر و روستا که می‌تواند موجب رشد و شکوفایی و توسعه پایدار روستایی گردد.
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی روابط متقابل میان شهر و روستا و اثرات آن بر توسعه پایدار گردشگری در روستاهای شهرستان اسفراین است.
روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش را روستاییان شهرستان اسفراین تشکیل می‌دهند. شهرستان اسفراین براساس سرشماری سال 1395 تعداد 120513 نفر برابر با 36519 خانوار جمعیت داشته است. با استفاده از فرمول کوکران و با ضریب خطای 95 درصد تعداد 382 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است.
قلمرو جغرافیایی پژوهش:  قلمرو جغرافیایی مورد مطالعه در این پژوهش شهرستان اسفراین می باشد.
یافته ­ها و بحث:  جهت تجزیه و تحلیل یافته‌های پژوهش از آزمون تی تک نمونه‌ای و تحلیل رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. نتایج آزمون تی تک‌ نمونه‌ای نشان داد که اثرات مراودات میان شهر و روستا بر شاخص اقتصادی با میانگین 134/3، شاخص اجتماعی با میانگین 170/3 و شاخص کالبدی با میانگین 144/3 مثبت و مطلوب است و تنها بر شاخص زیست محیطی با میانگین 894/2 منفی و نامطلوب است. همچنین نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داد که مراودات میان شهر و روستا بیشترین تاثیر را بر بعد اقتصادی با مقدار ضریب بتای 398/0 و بعد کالبدی با ضریب بتای 322/0 داشته است؛ و کم‌ترین تاثیر با ضریب بتای 154/0، بر بعد زیست محیطی و پس از آن بر بعد اجتماعی با مقدار ضریب بتای 265/0 داشته است.
نتیجه­ گیری: نتایج کلی پژوهش گویای این واقعیت است که افزایش مراودات میان شهر و روستا موجب توسعه پایدار روستایی می‌شود و مانع از خالی شدن روستاها از سکنه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the mutual relations between the city and the village and its effects on the sustainable development of tourism in the villages of Esfarayen county

نویسندگان [English]

  • Masoomeh Khaledi 1
  • Hassan Parsipoor 2
  • jaaber khaledi 3
1 Master of Geography and Sustainable Management, Hakim Sabzevari University, Sabzevar, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Geography, Kausar University, Bojnord, Iran.
3 Master of Geography, Science and Research Unit, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The purpose of this study is to investigate the interaction between city and village and its effects on sustainable tourism development in the villages of Esfarayen.The present research is applied in terms of purpose and descriptive-survey in terms of implementation method.The statistical population of the study consists of the villagers of Esfarayen. According to the 2016 census, Esfarayen city had a population of 120513 people equal to 36519 households. Using Cochran's formula and with a 95% error coefficient, 382 people were selected as the sample size.One-sample t-test and multivariate regression analysis were used to analyze the research findings.The results of one-sample t-test showed that the effects of urban-rural relations on the economic index with an average of 3.134, social index with an average of 3.170 and physical index with an average of 3.144 are positive and desirable and only on the biological index.An environment with an average of 2.894 is negative and undesirable.Also,the results of multivariate regression showed that the relations between urban and rural areas had the greatest impact on the economic dimension with a beta coefficient of 0.398 and the physical dimension with a beta coefficient of 0.322; And had the least effect with a beta coefficient of 0.154,on the environmental dimension and then on the social dimension with a beta coefficient of 0.265.The general results of the study indicate the fact that increasing communication between urban and rural areas leads to sustainable rural development and prevents the depopulation of villages.

کلیدواژه‌ها [English]

  • City and village"
  • mutual relations"
  • tourism development"
  • sustainable rural development"
  • "
  • Esfarayen county"

مراجع

امانپور، سعید و نواسری، بدرالدین، (1396)، بررسی روابط متقابل شهر و روستا مطالعه موردی: (روستاهای دهستان موران و شهر اهواز)، مجله رویکردهای پژوهشی در علوم اجتماعی، شماره1، 49-61.
راستای­زاهدان، عبدالقادر، (1398)، ارزیابی اثرات گردشگری بر ابعاد مختلف جامعه میزبان مطالعه موردی روستای تمین، شهرستان میرجاوه، پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما دکتر زهره هادیانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانشکده جغرافیا و برنامه­ریزی محیطی، رشته برنامه­ریزی شهری، زاهدان.
رحیمی، حسن، (1396)، نقش مناسبات شهر و روستا در توسعه گردشگری روستایی مطالعه موردی بخش گلبهار- شهرستان چناران، مجله مطالعات مدیریت گردشگری، سال12، شماره38، 45-61.
رحیمی، حسین، (1398)، نقش مناسبات شهرو روستا در توسعه گردشگری روستایی  مطالعه موردی: بخش گلبهار - شهرستان چناران، مجله مدیریت گردشگری،سال12، شماره38، 45-61.
شجاعی­فرد، علی؛ علی شکور، علی؛ محمد امید؛ (1399)، تحلیل رابطه شهر و روستا در استان فارس جهت تعادل بخشی پایدار جمعیتی از طریق توسعه پایدار گردشگری، مجله مطالعات برنامه­ریزی سکونتگاههای انسانی، دوره15، شماره4، 1327-1344.
صائب­نیا، سمیه؛ فاطمه مقرب؛ (1399)، بررسی راه­های جذب توریسم روستایی براساس مدل سوات و اثرات گردشگری بر توسعه پایدار روستایی مطالعه موردی روستاهای داش دیبی و شوئون شهرستان گرمی، مجله جهان نوین، سال3، شماره9، 20-33.
طالبی، محمدعلی؛ جواد یوسفی؛ محمدبراتی؛ (1398)، بررسی اثرات تعاملات بین فرهنگی ساکنان و گردشگران مورد مطالعه روستاهای چنشت در خراسان جنوبی، مجلات مطالعات فرهنگی- اجتماعی خراسان، سال14، شماره1، 49-74.
فدایی، معصومه؛ بیژن رحمانی؛ جمیله توکلی­نیا؛ (1399)، تحلیل روابط اقتصادی و اجتماعی شهر فارسان با روستاهای پیرامون، مجله توسعه فضاهای پیراشهری، سال2، شماره2، 157-178.
قدیری معصوم، مجتبی؛ حمیدرضاباغبانی؛ حمیده نورانی؛ (1391)، نقش گردشگری روستایی در روابط شهر و روستا در شهرستان طالقان، مجله برنامه­ریزی فضایی، سال2، شماره1، 27-48.
مطیعی لنگرودی، سیدحسن؛ حمیده خسروی مهر؛ علی طورانی؛ (1393)، اثرات روابط اقتصادی شهر و روستا بر وضعیت اجتماعی و اقتصادی سکونتگاه­های روستایی مورد دهستان چهل چای در شهرستان مینودشت، مجله اقتصاد فا و توسعه روستایی، سال3، شماره4، 19-42.
نعیمی، امیر؛ روح اله رضائی؛ سیده کوثر موسیپور؛ (1397)، میراث کشاورزی راهبرد تحقق پایدار محیط زیستی در مناطق گردشگری روستایی مطالعه موردی روستاهای بخش مرکزی باغملک و ایذه استان خوزستان، مجله آموزش محیط زیست و توسعه پایدار، سال 6، شماره3، صص9-22.
نوروزی، اسرا، (1398)، شناخت نظریات مطرح در روابط متقابل شهر و روستا در جهان و ایران جهت دستیابی به توسعه پایدار، مجله معماری سبز، سال5، شماره1، صص47-62.
Fan, D. X.,  Liu,  A., and Qiu, R. T. (2019). Revisiting the relationship between host attitudes and tourism development: A utility maximization approach, Tourism Economics, Vol .25, No. 2, pp. 1-43.
Fotiadis, A.,   Nuryyev,  G., Achyldurdyyeva,  J., and Spyridou, A. (2019). The Impact of EU Sponsorship, Size, and Geographic Characteristics on Rural Tourism Development, Sustainability JournalVol. 11pp.1-15. doi:10.3390/su11082375.
Kevin Lo, Jie Li, Mark Wang, Cong Li, Shuzhuo Li & Ying Li .(2019). A Comparative Analysis of Participating and Non-Participating Households in Pro-Poor Tourism in Southern Shaanxi, China, Tourism Planning & Development, 16:3, 318-333, DOI: 10.1080/21568316.2018.1490340.
Lee, T. H., and Jan, F. H. (2019). Can community-based tourism contribute to sustainable development? Evidence from residents’ perceptions of the sustainability, Tourism Management Journal, Vol. 70, pp. 368-380. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2018.09.003.
Pramanik , P. D.,  and Ingkadijaya, R. (2017). The Impact of Tourism on Village Society and its Environmental, 1st UPI International Geography Seminar, IOP Conf. Series: Earth and Environmental Science, 145, pp. 1-10. doi :10.1088/1755-1315/145/1/012060.
Wang, L., and  Yotsumoto, Y. (2019). Conflict in tourism development in rural China, Tourism Management Journal, Vol. 70, pp. 188-200. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2018.08.012.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 خرداد 1400
  • تاریخ بازنگری: 07 آبان 1400
  • تاریخ پذیرش: 14 دی 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار