تبیین نقش گردشگری در توسعه روستایی (مطالعه موردی روستاهای جنوب غربی گیلان)

رجبی, پرویز; مولائی هشجین, نصرالله; معتمدی مهر, اکبر

تبیین نقش گردشگری در توسعه روستایی (مطالعه موردی روستاهای جنوب غربی گیلان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری تخصصی جغرافیای انسانی، گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

² استاد، گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

³ استادیار، گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

چکیده

گردشگری امتیازات اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و زیست محیطی قابل ملاحظه‌ای برای نواحی روستایی و کمتر توسعه‌یافته از طریق توسعه درآمدی و زیرساختی ایجاد می‌نماید که در نهایت به توسعه نواحی روستایی کمک می‌نماید. هدف اصلی این پژوهش تبیین نقش گردشگری در توسعه روستایی جنوب غربی گیلان می باشد. جامعه آماری این پژوهش کل خانوارهای ساکن در مناطق روستایی، که از آن میان 378 نفر از سرپرستان خانوار روستایی به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. تحقیق حاضر یک پژوهش کاربردی که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. نتایج تحقیق بیانگر این موضوع است که بین گردشگری و توسعه روستایی در سطح روستاهای ناحیه جنوب غربی گیلان یک نوع رابطه مستقیم وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل چند متغیره، متغیرهای مستقل (ابعاد توان گردشگری) را روی متغیر توسعه روستایی نشان می‌دهد. مهمترین متغیری که بیشترین واریانس توسعه روستایی منطقه را تبیین می کند بعد اقتصادی است. این متغیر به تنهایی 3/40 درصد تغییرات متغیر وابسته را تبیین و نشان می‌دهد مولفه‌های این بعد تاثیر قابل ملاحظه‌ای بر توسعه روستایی دارند. دومین متغیر بعد کالبدی-فضایی است که 2/20 درصد تغییرات واریانس را تبیین می کند. در مراحل سوم و چهارم ابعاد اجتماعی-فرهنگی و زیست محیطی وارد رگرسیون شد که درصد قابل توجهی از واریانس توسعه روستایی را تبیین نمود. با ورود این دو متغیر توان تبیین الگو در مرحله آخر به 4/75 درصد رسیده است. به بیان دیگر الگوی تحقیق با چهار متغیر(بعد) 4/75 درصد از تغییرات توسعه روستایی را تبیین کرده است.(754/0 = R2 )

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.25381490.1401.6.1.8.5

موضوعات

مهندسی جغرافیایی و گردشگری

عنوان مقاله [English]

Explaining the Role of Tourism in Rural Development (A Case Study of Southwest Villages of Gillan)

نویسندگان [English]

Parviz Rajabi ¹
Nasrollah Molaei Hashjin ²
Akbar Motamedimehr ³

¹ Phd Student of Human Geography, Department of Geography, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran

² Professor, Department of Geography, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran

³ Assistant Professor, Department of Geography, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran

چکیده [English]

Tourism creates significant economic,socio-cultural and environmental benefits for rural and less developed areas through income and infrastructure development,which ultimately contributes to rural development. The main purpose of this study is to explain the role of tourism in rural development southwest of Gilan. The statistical population of this study is the total number of households living in rural areas, from which 378 rural heads of households were selected as the sample size. The present study is an applied research that has been done by descriptive-analytical method.The results indicate that there is a direct relationship between tourism and rural development in the villages of the southwestern region of Gilan.Also, the results of multivariate analysis show independent variables (dimensions of tourism potential) on the rural development variable. The most important variable that explains the greatest variance of rural development in the region is the economic dimension. This variable alone explains 40.3% of the changes in the dependent variable and shows that the components of this dimension have a significant impact on rural development. The second variable is the physical-spatial dimension, which explains 20.2% of the variance changes. In the third and fourth stages, socio-cultural and environmental dimensions entered regression, which explained a significant percentage of the variance of rural development. With the entry of these two variables, the ability to explain the pattern in the last stage has reached 75.4%. In other words, the research model with four variables (dimension) has explained 75.4% of the changes in rural development.(R2 = 0.754)

کلیدواژه‌ها [English]

Explanation
Role
Tourism
Rural Development
Southwest of Gillan

مراجع

افتخاری، رکن الدین و قادری، عبدالرضا. (1381). نقش گردشگری روستایی در توسعه روستایی( نقد و تحلیل چارچوب های نظریه ای) فصلنامه مدرس، 6(2)، 189- 168

پاپلی یزدی، محمد حسین وسقایی، مهدی. (1385). گردشگری ( ماهیت و مفاهیم ). تهران: انتشارات سمت.

جمعه‌پور، محمود و کیومرث، نرجس. (1391). بررسی اثرات گردشگری بر دارایی ها و فعالیتهای معیشتی مردم در چارچوب معیشت پایدار گردشگری (مطالعه موردی روستای زیارت). فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، 217، 119-87

حیدری ، رحیم. (1387). مبانی برنامه ریزی صنعت گردشگری. تهران: انتشارات سمت

رجبی، پرویز و کشاورز شال، فتح اله. (1391). تحلیل گردشگری روستایی از منظر توسعه پایدار، مجموعه مقالات اولین همایش ملی گردشگری و طبیعت گردی ایران زمین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، 856-834.

رجبی، پرویز و همکاران. (1391). نقش اکوتوریسم در توسعه پایدار روستایی(مطالعه موردی روستای امام زاده ابراهیم شفت)، مجموعه مقالات اولین همایش ملی گردشگری و طبیعت گردی ایران زمین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان،654-622.

رجبی، پرویز. (1385). بررسی تطبیقی جاذبه های گردشگری در بخش جلگه و کوهستانی شهرستان شفت و ارائه الگوی بهینه جهت توانمندتر کردن این مناطق. پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی توریسم،دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت.

رجبی، پرویز. (1391). بررسی و شناخت عوامل موثر بر توسعه گردشگری روستایی، مجموعه مقالات اولین همایش ملی گردشگری و طبیعت گردی ایران زمین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، 225-201.

رجبی، پرویز. (1392). تاثیر گردشگری روستایی در تغییرات کالبدی روستاهای شهرستان فومن (مطالعه موردی دهستان سردار جنگل و گوراب پس). مجموعه مقالات دومین همایش ملی برنامه ریزی و توسعه پایدار روستایی در ناحیه جنوبی دریای خزر با محوریت مسائل کالبدی و اجتماعی –فرهنگی، استانداری گیلان، 241-220.

رضوانی، علی اصغر. (1379). جغرافیا و صنعت توریسم. تهران: انتشارات پیام نور.

رضوانی، محمد رضا، اکبریان، سعید رضا، رکن الدین افتخاری، عبدرضا و بدری، سید علی. (1390). تحلیل مقایسه ای آثار اقتصادی گردشگری خانه های دوم با گردشگری روزانه بر نواحی روستایی با رویکرد توسعه پایدار، مجله پژوهش های روستایی، 2(4)، 35-62 .

رضوانی، محمدرضا. (1382). تحلیل روند ایجاد و گسترش خانه‌های دوم در نواحی روستایی مطالعه موردی نواحی روستایی شمال استان تهران. فصلنامه پژوهشهای جغرافیایی، 45، 73-59

سینایی، وحید. (1375). توسعه پایدار و گردشگری ماهنامه اطلاعات سیاسی. اقتصادی شماره 95.

شارپلی، ریچارد جولیا. (1380). ترجمه رحمت الله منشی زاده، گردشگری روستایی. انتشارات منشی .

شریف‌زاده، ابوالقاسم و مرادنژاد، همایون. (1381). توسعه پایدار و توریسم روستایی. ماهنامه اجتماعی اقتصادی جهاد، 250- 251، 52-41.

قادری، اسماعیل. (1382). نقش گردشگری روستایی در توسعه‌ی پایدار روستایی، رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس.

قدیر نیا، فیروز، رکن الدین افتخاری، عبدالرضا و ولی خانی، محبوبه. (1390). پیامدهای گسترش ویلاسازیفخانههای دوم) در نواحی روستایی در دهستان تاررود شهرستان دماوند، مجله جغرافیا، شماره 31 ،170-149.

قدیری معصوم، مجتبی و همکاران، (1392). تبیین اثرات کالبدی گردشگری برنواحی روستایی (مورد پژوهش: دهستان بیرون بشم – بخش کلاردشت. مجله برنامه ریزی و توسعه گردشگری، 2(5)، 1391، 49-33.

منتصری، زهرا و شاطریان، محسن (1393). گردشگری روستایی و توسعه روستایی، مجموعه مقالات اولین همایش ملی توسعه پایدار روستایی در افق 1404، فرمانداری شاهین شهر اصفهان 569-447.

مولائی هشجین، نصرالله، رجبی، پرویز. (1390). شناخت توان های محیطی گردشگری شهرستان شفت جهت توسعه اکوتوریسم، فصلنامه جغرافیای طبیعی دانشگاه آزاد لارستان، 14.

مولائی هشجین، نصراله و ملک پور هشجین، سهیلا. (1384). قابلیتها و جاذبههای توریسم روستایی - عشایری در ناحیه تالش، مجله محیط زیست، پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی.

مهدوی حاجیلویی، مسعود و مجبتی، قدیری معصوم و مهدی سنایی. (1387). نقش و تأثیر خانه‌های دوم بر ساختار اقتصادی، اجتماعی ناحیه‌ی کلادرشت، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 56، 19-31.

مهدوی، مسعود و قدیری معصوم، مجتبی. (1387). نقش و تاثیر خانه های دوم بر ساختار اقتصادی –اجتماعی کلاردشت، مجله پژوهش های جغرافیایی، 65 ، 19-31.

مهدوی، مسعود و قدیری معصوم،مجتبی. (1387). اثرات گردشگری بر توسعه روستایی با نظر سنجی از روستاییان دره کن و سولقان استان تهران، فصلنامه روستا و توسعه، 11 (2)، 39-60.

مهندسان مشاور D.H.V از هلند. (1371). ترجمه سید جواد میری، ناصر اوکتایی ، مهدی گنجیان ، رهنمودهایی برای برنامه ریزی مراکز روستایی، جلد اول، مرکز تحقیقات و بررسی مسائل روستایی جهاد سازندگی ، تهران.

هجرتی، محمد حسن. (1379). جغرافیا و توسعه روستایی، تهران: انتشارات مرکز آبا.