احتمال تداوم و تواتر دوره‌های بارانی و فاقد باران مطالعه موردی: شهرستان کرج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد چالوس، گروه جغرافیا، چالوس، ایران

چکیده

در این پژوهش، احتمال تداوم و تواتر دوره‏های بارانی و فاقد باران شهرستان کرج با استفاده از مدل زنجیرة مارکوف مرتبة اول دو حالته مورد بررسی قرار گرفت. دادة بارندگی روزانه برای بازۀ‏ زمانی ۲۴ سال (2010- 1986) بوده و سپس بر اساس ماتریس شمارش تغییر وضعیت روزهای بارانی و فاقد باران مرتب شد و سرانجام با روش درست‏نمایی بیشینه محاسبه گردید. طبق نتایج پژوهش احتمال وقوع بارندگی در هر روز به طور متوسط 25/0 و عدم وقوع آن 79/0 تعیین شد. اما بیشترین احتمال وقوع بارندگی در شهرستان کرج برای ماه اکتبر است که با احتمال وقوع 53/0 مشخص شد. ماه مارس با کوتاه‏ترین دورة برگشت یعنی 5/4 روز برای بارندگی‏های 2 روزه و 5/13 روز برای بارندگی‏های 3 روزه و ماه سپتامبر با طولانی‌ترین دورة برگشت یعنی 08/27 روز برای بارندگی 2 روزه و 25/705 روز برای بارندگی 3 روزه شناسایی شده‏اند. بر اساس محاسبة احتمال رخداد روزهای بارندگی از طریق توزیع پواسون، ماه‏های ژانویه، فوریه، مارس، آوریل، مِی و دسامبر، حداکثر احتمال رخداد بارندگی در p(x=4) را دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The probability of Duration and frequency of rainy and non-rainy periods Case study: Karaj County

نویسنده [English]

  • Mehrdad ramzanipour
چکیده [English]

In this research, the probability of duration and frequency of rainy and non-rainy periods of Karaj station were studied using two-state first order Markov chain model. Daily rainfall data of Karaj station were sorted based on number of rainy and non-rainy day matrix, during a given statistical period (1985-2008) for 24 years and then probability matrix was measured on the basis of maximum of likelihood. The results of this study show that Probability of daily raining was 0.2470 and lack of raining was 0.7869. But, the highest probability of rainy in Karaj County was October that marked 0.53. March had the lowest return period for 2 and 3 days raining, that is, 4.5 and 13.5 days, and September had 27.08 days for 2 days raining and 705.25 days for 3 days raining, respectively in return period. The January, February, March, April, May and December were of highest probability of raining in p(x=4) base on computing probability of occurrence of rainy days via Poisson distribution.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Occurrence probability
  • Rainy and non-rainy periods
  • Return period
  • Markov chain
توان‏پور، نیما؛ قائمی، علی‏اصغر؛ هنر، تورج و شیروانی، امین. (1397). بررسی احتمال وقوع و تداوم روزهای بارانی با استفاده از مدل زنجیرة مارکوف (مطالعة موردی شهر لامرد). تحقیقات منابع آب ایران. 14(2)، 89-99.
جلالی، مسعود،؛ کارگر، حلیمه و سلطانی، صغری. (1389). بررسی احتمال وقوع روزهای بارانی در شهر ارومیه با استفاده از مدل زنجیرة مارکوف. فضای جغرافیایی. (35)، 235-257.
خورشید دوست، علی‏محمد و فخاری، مجتبی. (1395).  بررسی احتمال تواتر و  تداوم  روزهای بارانی در جنوب غرب ایران با استفاده از مدل زنجیرة مارکوف. جغرافیا و برنامه‏ریزی شهری. 26(56)، 87-104.
صادقی‏نیا، علی‏رضا. (1391). بررسی و مقایسة دوره‏های تر و خشک در بخش‏های مختلف اقلیمی ایران. جغرافیای طبیعی. 5(18)، 81-91.
عساکره، حسین و حسین‏جانی، لیلا. (1397). واکاوی احتمال تواتر و تداوم روزهای بارانی در استان مازندران. اندیشة جغرافیایی. 9(18)، 112-128.
عساکره، حسین و رزمی، رباب. (١۳90). اقلیم‏شناسی بارش شمال غرب ایران، جغرافیا و توسعه،  9(25)، 137-158.
عساکره، حسین و مازینی، فرشته. (١۳۸۹). بررسی احتمال وقوع روزهای خشک در استان گلستان با استفاده از مدل زنجیرة‏ مارکوف. جغرافیا و توسعه، (18)، 29-44.
علی‏جانی، بهلول؛ جعفرپور، زین‏العابدین و قـادری، حـیدر. (1384). تحلیل و پیش‏بینی بارش‏های منطقة لارستان با استفاده از مدل زنجیرة مارکوف. جغرافیایی سرزمین. 2(7)، 1-10.
علی‏زاده، امین و آشگرطوسی، شادی. (١۳۸۷). توسعة‏ یک مدل برای پایش و پیش‏بینی خشک‏سالی (مطالعة‏ موردی: خراسان)، فصلنامه علوم و صنایع کشاورزی. 22(1)، 223-234.
ماه‏آورپور، زهرا. (1393). احتمال وقوع بارش‏های روزانة ایران و پیش‏بینی آن با مدل زنجیرة مارکوف. تحقیقات جغرافیایی. 29(4)، 229-240.
محمدی، حسین؛ ماهوتچی، محمدحسن؛ خزائی، مهدی و عباسی، اسماعیل. (1394). واکاوی احتمال تواتر و تداوم روزهای بارانی شهر شیراز با استفاده از مدل زنجیرة مارکوف. اطلاعات جغرافیایی،  24(93)، 77-90.
محمودی، پیمان؛ پروین، نادر و رضایی، جبار. (1392). پهنه‏بندی ایران بر اساس طول دوره‏های خشک. مطالعات جغرافیایی مناطق خشک. 4(13)، 85-106.
مصطفوی، رویا؛ غلامی، شعبانعلی؛ عزیززاده، امید و حاتمی، لادن. (1395). تحلیل توزیع مکانی-زمانی بارش با استفاده از روش زمین آمار در شهرستان کرج. مقاله منتشر شده در پنجمین همایش سامانه‏های سطوح آبگیر باران (صص 1-11)، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، رشت.
یوسفی، نصرت الله؛ حجام، سهراب و ایران‏نژاد، پرویز. (1386). برآورد احتمالات خشک‏سالی و ترسالی با استفاده از زنجیرة مارکوف و توزیع نرمال (مطالعه موردی: قزوین). پژوهش‏های جغرافیایی. (60)، 128-121.