تحلیل کاربری اراضی شهر ایلام بر اساس نظریه رشد هوشمند شهری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه معماری و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه باختر ایلام، ایلام ,ایران

2 دانشیار گروه 'گروه علوم جنگل، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایران

3 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه غیرانتفاعی باختر ایلام.ایلام,ایران

چکیده

      افزایش جمعیت در سال­های اخیر و به دنبال آن گسترش پدیده شهرنشینی، موجب گردیده توسعه شهری و الگوهای مناسب در جهت رشد و توسعه کالبدی شهر، اهمیت ویژه­ای یابد. در این زمینه جهت ساماندهی سطوح پراکنده شهری، از الگوهای نوین برنامه­ریزی شهری از جمله رشد هوشمند استفاده می­کنند. در این راستا این پژوهش به دنبال بررسی و تحلیل کاربری اراضی شهر ایلام بر اساس نظریه رشد هوشمند شهری به روش توصیفیـتحلیلی انجام گرفته است. اطلاعات موردنیاز به روش اسنادی و میدانی گردآوری شده است. در این پژوهش با بهره­گیری از نظرات 80 کارشناس و متخصص امور شهری و با استفاده از مدل AHp ، شاخص­های موردنظر، وزن­دهی گردیده و به وسیله مدل تصمیم­گیری چندمعیاره ELECTRE، به تحلیل و ارزیابی نواحی چهارگانه شهر ایلام براساس شاخص­های رشد هوشمند شهری پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که توزیع کاربری در سطح شهر ایلام در سطح استاندارد نیست. همچنین در بخش رتبه­بندی مناطق، منطقه یک شهری بیشترین انطباق را با شاخص‌های رشد هوشمند شهری دارد. این نشان می‌دهد که کاربری اراضی موجود در این منطقه نسبت به دیگر مناطق شهری به شکل مناسب‌تر و منطبق با اصول رشد هوشمند شهری تخصیص یافته‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Land use analysis of Ilam city based on smart urban growth theory

نویسندگان [English]

  • Pakzad Azadkhani 1
  • Jaafar Hosseinzadeh 2
  • shirin Cheshmeh ChahiFard 3
1 , Assistant Professor, Department of architects and Urban Planning University of Bakhtar, Ilam, Iran
2 Associate Professor, Department of Forest Sciences, Faculty of Agriculture, Ilam University, Iran
3 Graduate Student of Geography and Urban Planning, Non-Profit University of Bakhtar, Ilam, Iran
چکیده [English]

The growth of population in recent years and the increasing urbanization have caused urban development and proper patterns of growth and urban body development to become very important. To organize the scattered urban surface areas, modern patterns are used for urban planning such as the smart growth. Therefore, the aim of this paper is to investigate and analyze the land use in Ilam City based on the theory of smart urban growth. The research is analytical-descriptive. The data is gathered by documentary method and field method. The intended indices have been weighed according to the opinions of 80 experts in urban affairs and by the use of AHP Model and then they have analyzed and evaluated the four districts of Ilam City by the use of multi-criteria decision making analysis, ELECTRE, and based on the indices of smart urban growth. The findings reveal that land use distribution in Ilam City is not standard. Moreover, in ranking the districts, district number one has the most compatibility with the indices of smart urban growth which indicates that the current land use in this district is more appropriate and compatible with the principles of smart urban growth comparing other districts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • smart urban growth
  • land use
  • use combination
  • pedestrianization
  • Ilam City
ابراهیم­زاده، عیسی، بذرافشان، جواد، حبیب­زاده لمسو، کاظم، (1389)، تحلیل و ارزیابی کاربری اراضی روستا – شهرهای کوچک در ایران با استفاده از GIS مطالعه موردی؛ خوشرودپی بابل، مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، سال دوم، شماره 5، 138ـ111.
احمدی، قدرت، (1396)، تحلیل فضایی شاخص­های رشد هوشمند شهری در ایلام، پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته جغرافیا و برنامه­ریزی شهری، مؤسسه آموزش عالی باختر ایلام، استاد راهنما: پاکزاد آزادخانی.
بحرینی، سیدحسن، (1381)، فرآیند طراحی شهری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
پورمحمدی، محمدرضا، شفاعتی، آرزو، ملکی، کیومرث، (1392)، ارزیابی پتانسیل میان­افزایی در محور تاریخی – فرهنگی کلانشهر تبریز، نشریه علمی ـ پژوهشی جغرافیا و برنامه­ریزی (دانشکده جغرافیا سال 17، شماره 43، 70ـ41.
پورمحمدی، محمدرضا، قربانی، رسول، (1382)، ابعاد و راهبردهای پارادایم متراکم­سازی فضاهای شهری، مجله مدرس علوم انسانی، شماره 29، 108ـ85.
حسین­زاده­دلیر، کریم، صفری، فاطمه، (1391)، تأثیر برنامه‌ریزی هوشمند بر انتظام فضایی شهر، مجله­ی جغرافیا و توسعه شهری، سال اول، شماره ۱، 99-134.
حیدری، اکبر، (1391)، تحلیل فضایی ـ کالبدی توسعه آتی شهر سقز با تأکید بر شاخص­های رشد هوشمند شهری با استفاده از مدل آنتروپی شانون، دو فصلنامه جغرافیا و توسعه شهری، شماره 2، 67ـ94.
خدایی، نسترن، (1393)، تبیین اصول رشد هوشمند در شهرهای آینده، اولین همایش ملی در جستجوی شهر فردا و اکاوی مفاهیم و مصادیق در شهر اسلامی ـ ایرانی، تهران، شرکت دیبا افق رایا، http://www.civilica.com/PaperـNCFC01ـNCFC01_075.html
رضویان، محمد تقی؛ (1381)، برنامه­ریزی کاربری اراضی شهری، تهران، انتشارات: سمت
رهنما، محمدرحیم و حیاتی، سلمان، (1393)، تحلیل شاخص­های رشد هوشمند شهری در مشهد، فصلنامه مطالعات برنامه-ریزی شهری، سال اول، شماره چهارم، 98-71.
زیاری، کرامت­الله؛ بشارتی­فر، صادق و سید نعمت­الله رشیدی­فرد، (1389)، ارزیابی کاربری اراضی شهر دهدشت (استان کهگیلویه و بویراحمد)، آمایش محیط، شماره 10، 1-22.
زیاری، کرامت­اله؛ (1381)، برنامه­ریزی کاربری اراضی شهری (مورد: میناب)، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 65ـ66، صص 63ـ78، 1381.
سوخیکان، محمدعلی، ولی­پور، هاشم، فیاضی، لیدا، (1389)، روش چندمعیاره (MCDM) برای انتخاب سهام در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از متغیرهای مالی، مجله مهندسی مالی و مدیریت پرتفوی، شماره 5، 53-35.
شماعی، علی، قاسمی­کفرودی، سجاد، الله­مرادی، ثروت، (1395)، تحلیل فضایی _ کالبدی توسعه شهر کرج با تاکید بر شاخص‌های رشد هوشمند شهری، نشریه جغرافیا و مطالعات محیطی، دوره 5، شماره 17، 33ـ52.
شماعی، علی، جان­بابانژاد، محمدحسین، زمانی، زهرا، (1394)، ارزیابی شاخص­های کاربری اراضی شهری با تأکید بر سرانه مطلوب شهر سالم مطالعه موردی: شهر بابل، نشریه علمی پژوهشی جغرافیا و برنامه­ریزی (دانشکده جغرافیا)، سال 19، شماره 54، 170ـ143.
صیدی، روح­الله، (1396)، شناسایی و پهنه­بندی مخاطرات محیطی اثرگذار بر توسعه کالبدی شهر ایلام، پایان­نامه کارشناسی ارشد در رشته جغرافیا و برنامه­ریزی شهری، مؤسسه آموزش عالی باختر ایلام، استاد راهنما: پاکزاد آزادخانی.
ضرابی، اصغر؛ صابری، حمید؛ محمدی، جمال؛ وارثی، حمیدرضا؛ (1390)، تحلیل فضایی شاخص­های رشد هوشمند شهرمطالعه موردی مناطق شهر اصفهان، مجله پژوهش­های جغرافیای انسانی، شماره 77، 17ـ1.
ضرابی، اصغر؛ غلامی، یونس؛ موسوی، سید علی؛  (1388)، بررسی کاربری اراضی شهر نورآباد ممسنی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، مطالعات و پژوهش های شهری و منطقه­ای، شماره 22، 32-15.
عرفانیان ستاریان، مریم، (1392)، بهسازی و نوسازی بافت فرسوده با رویکرد رشد هوشمند، اولین همایش ملی جغرافیا، شهرسازی و توسعه پایدار.
فرجام، رسول.؛ سلیمانی، محمد.؛ تولایی، سیمین.؛ رفیعیان، مجتبی.؛ (1392)، توسعه شهری مبتنی برترکیب کاربری­ها: مروری بر ادبیات دانشگاهی آن در ایران، مجله پژوهش و برنامه­ریزی شهری، شماره 12، 48-23.
فردوسی، سجاد و شکری فیروزجاه، پری، (1394)، تحلیل فضایی – کالبدی نواحی شهری براساس شاخص­های رشد هوشمند، نشریه پژوهش و برنامه­ریزی شهری، سال 6، شماره 22، 32-15.
قرائی، آزاده، آقائی، زهرا، (1391)، برنامه­ریزی راهبردی محله چیذر با تلفیق دیدگاه­های نوشهرسازی و شهرسازی سنتی ایران، چهارمین کنفرانس برنامه­ریزی مدیریت شهری مشهد، 20 و 21 اردیبهشت.
کزازی، ابوالفضل، امیری، مقصور، رهبریعقوبی، فاطمه، (1390)، ارزیابی و اولویت­بندی استراتژی­ها با استفاده از تکنیک الکتره 3 در محیط فازی (مطالعه موردی: شرکت تماد)، مجله مطالعات مدیریت صنعتی، سال 8، شماره 20، 70-49.
مهندسین مشاور بعد تکنیک؛ (1392)، توجیهی در مورد افق طرح جامع ایلام، سازمان مسکن و شهرسازی استان ایلام.
Edwards, mary and Haines, Anna, (2007), Evaluating Smart Growth; Implicathons for Small Communities, Journal of Planning Education and Research, 49-64.
Frank, L., Kavage, S., & Litman, T., (2006), Promoting public health through   Smart Growth, British Columbia: Smart Growth BC, pp. 5ـ56.
G.Hevesi, A., (2004), Smart Growth in New York State: A Discussion Paper, comptrollers press office, Albany.
Harrison, M., E. Stanwyck, B. Beckingham, O. Starry, B. Hanlone, and J. Ewcomerc. (2011). Smart Growth and the Septic Tank: Wastewater Treatment and Growth Management in the Baltimore Region, Land Use Policy, vol 29, pp 483– 492.
La Greca, P., L. Barbarossa, M. Ignaccolo, G. Inturri, and F. Martinico. (2011). The Density Dilemma, A Proposal for Introducing Smart Growth Principles in a Sprawling Settlement with in Catania Metropolitan Area, Cities, 28, pp 527–535
Nartham, Raym. (1975) Urban Geography. John wiely press. London.
Roy, B., M. Présent, and D. Silhol. (1986). A Programming Method for Determining which Paris Metro Stations Should be Renovated. European Journal of Operational Research, Vol 24: 318-334.