تحلیل مولفه های اثر گذار اقتصادی – اجتماعی بر کیفیت زندگی سکونتگاههای روستایی شهرستان لاهیجان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

2 استادیار گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

3 دانشیار گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

10.22034/jget.2023.172382

چکیده

مقدمه:  کیفیت زندگی به عنوان مفهومی برای نشان دادن میزان رضایت فرد از زندگی و معیاری برای تعیین رضایت و عدم رضایت افراد و گروه­ها از ابعاد مختلف زندگی است. کیفیت زندگی مردم در سکونتگاه­های روستایی به عوامل از جمله اشتغال، درآمد مناسب، دسترسی به خدماتی مانند آموزش و بهداشت، سلامت، محیط طبیعی وابسته است.
هدف:  هدف پژوهش تعیین مولفه­های اثر گذاری اقتصادی و اجتماعی بر کیفیت زندگی سکونتگاه­های روستایی شهرستان لاهیجان می­باشد.
روش شناسی:  تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی  و بر مبنای روش انجام کار توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری  شامل 12 روستای شهرستان لاهیجان در سه طبقه‌ی  کوچک،  متوسط و بزرگ می‌باشد. حجم نمونه‌ها با استفاده از جدول استاندارد مورگان 385 نفر و شیوه‌ی جمع‌آوری تحقیق به صورت اسنادی و پیمایشی صورت گرفته است. شاخص‌ها و گویه‌های مورد بررسی با توجه به سوال­های، اهداف تحقیق و مطالعات مشابهی که مشاهده شده در بعد اقتصادی انتخاب شده‌اند. تجزیه و تحلیل داده‌های رو به دست آمده از پرسش­نامه با استفاده از روش­های آماری توصیفی و استنباطی آزمون ضریب همبستگی و آزمون فریدمن صورت گرفته و  به وسیله نرم‌افزار SPSS مورد پردازش قرار گرفته است.
قلمرو جغرافیایی پژوهش:  قلمرو جغرافیایی پژوهش حاضر سکونتگاه­های روستایی شهرستان لاهیجان واقع در شرق استان گیلان می­باشد.
یافته­ ها و بحث:  از مجموع 6 مولفه اثرگذار اقتصادی بر کیفیت زندگی روستاهای مورد مطالعه 4 مولفه مرتبط با کیفیت درآمد و اشتغال  به دلیل ضعف بنیان­های اقتصادی روستاها پایین­تر از میانگین وزنی 3 و مولفه­ های برخورداری از سلامت جسمی خوب و استفاده از وسایل میکانیزاسیون در فعالیت ­های کشاورزی بالاتر  از حد متوسط بوده است. مولفه­ های اجتماعی موثر بر کیفیت زندگی روستاییان با 12 گویه ارزیابی که به جز  گویه­های وجود مراکز خدمات درمانی‌ و بهداشتی‌ و وجود مراکز فرهنگی و هنری مناسب که میانگین وزنی آنها کمتر از 3 بوده سایر مولفه ­ها از سوی روستاییان مناسب تعیین شده است.    
نتیجه­ گیری: بین مولفه­ های اقتصادی شامل کیفیت اشتغال و درآمد و کیفیت زندگی با سطح اطمینان 99 درصد و خطای 1 درصد به میزان 599/0 رابطه وجود دارد و این بدان معناست که با افزایش و بهبود مولفه­های اقتصادی نظیر اشتغال و درآمد، کیفیت زندگی در سکونتگاه­های روستایی بالاتر رفته و وضعیت مناسبتری به خود می­گیرد. همچنین نتایج آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن تعیین ارتباط بین اثرگذاری مولفه­های اجتماعی و کیفیت زندگی در روستاهای محدوده مورد مطالعه با سطح اطمینان 99 درصد و خطای 1 درصد در بعد کیفیت آموزش 516/0، بعد کیفیت و سلامت 507/0 و در بعد کیفیت اوقات فراغت 649/0 ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analysis of Effective Economic -Social Components on the Quality of Life in Rural Settlements of Lahijan County

نویسندگان [English]

  • Mohammad Amiri Mikal 1
  • eisa pourramzan 2
  • Teimor Amar 3
  • Atosa Bigdeli 2
1 Ph.D geography and rural planning, Department of Geography, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran
2 Asisstant Profesor, Geography and Rural Planning, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran
3 Associate Professor of Geography, Rasht Branch,, Islamic Azad University, Rasht, Iran
چکیده [English]

The basics of quality of life covers all the experience of people's lives, and many studies consider the essence of quality of life to meet and simultaneously satisfy the material and spiritual needs of man. The purpose of this paper is to analyze the quality of life with an emphasis on institutional management dimension in the villages of Lahijan. Therefore, using 11 items derived from the tasks of the villages as intermediate elements between the government and the people, their role in the quality of life of the village has been determined. The present study is based on descriptive-analytic method and based on the purpose of the type of applied studies. The statistical population of the study included 182 villages in Lahijan, which 12 villages were studied at three levels of coastal geographical, plain and mountains. The sample size using the Morgan formula has been selected by 385 households as stratified random sampling. To analyze the information, methods in descriptive and inferential statistics include sperman correlation coefficient test and SPSS software. The research results indicate a relatively good condition of quality of life indicators from institutional management dimension in the villages of Lahijan. With the explanation that the villages have been able to achieve in villages that have no management, they acquire relative satisfaction with development work, such as asphalt and naming of the passages and supply cleanliness of the environment, and this satisfaction rate for an organization that is about two decades. The passage is attention.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rural settlements
  • quality of life
  • economic components
  • social components
  • Lahijan County