تبیین عوامل موثر برارتقا کیفیت بصری منظر خیابان با تا‌کید برابعاد زیبا‌شناسی مطالعه موردی : (حد فاصل فلکه اول تا فلکه دوم صادقیه شهر تهران )

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جغرافیا وبرنامه ریزی شهری دانشگاه پیام نور تهران- ایران

2 استادیار گروه جغرافیا وبرنامه ریزی روستایی دانشگاه پیام نور تهران ایران

3 دانش اموخته مهندسی شهرسازی دانشگاه پیام نور تهران ایران

4 دانشجو دکتری جغرافیا وبرنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز

JGET-2102-1242(R1)

چکیده

منظر خیابان یکی از ملموس ترین سطوحی که شهروندان در شهر با آنها برخورد می کنند. هدف این پژوهش توجه به ویژگی های خاص کیفیت بصری منظر خیابان حد فاصل فلکه اول تا فلکه دوم صادقیه شهر تهران با تأکید بر ابعاد زیبایی شناسی و زیست محیطی است. پژوهش حاضر توصیفی _ تحلیلی است. روش جمع آوری دادهای از طریق مطالعات میدانی و کتابخانه ای انجام شده است. که در روش میدانی معیار جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه بوده است. جامعه آماری شامل شهروندان ومتخصصان حوزه برنامه ریزی شهری است . حجم نمونه با استفاده از فرمل کوکران 384 نفر به دست آمده است. متغیرهایی که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته اند عبارتند از زیبایی شناختی، عملکردی، ادراکی و زیست محیطی نتایج تحلیل داده ها نشان داد که معیارهایی عینی چون: خطوط نما، تناسب، ارتفاع نما و معیارهای ذهنی چون زمینه گرایی، جذابیت، بامعنابودن و... بر ادراک زیبایی شناسانه تأثیر دارند. ارتباط مولفه‌های کیفیت بصری وتاثیر بر زیباشناسی منظر شهری دارای 843/0 همبستگی است و رقم ضریب تعدیل نیز با عدد 854/0 بیانگر ارتباط مستقیم بین مولفه‌ها می‌باشد. متغیر مستقل در این پژوهش 854/0 درصد از تغییرات متغیر وابسته (تاثیر بر زیباشناسی منظر خیابان) را تعیین می‌نماید. . به طوری که شاخص خوانایی از نظر اولویت در شرایط موجود با 66/2 بیشترین تأثیر را بر زیبا شناسی دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Explain the effective factors in improving the visual quality of the street landscape with emphasis on aesthetic dimensions Case study: Intersection of the first square to the second square of Sadeghieh in Tehran

نویسندگان [English]

  • esmail Nassiri Handie Aunt 1
  • shahram AmirEntekhabi 2
  • zahra porebrahimi 3
  • maryam darabi 4
1 Associate Professor of Geography and Urban Planning Payame Noor University tehran-iran
2 Assistant Professor of Geography and rural planning, Payame Noor University tehran-iran
3 Expert of Payame Noor Karaj University
4 PhD student in Geography and Urban Planning, University of Tabriz
چکیده [English]

Street view is one of the most tangible surfaces that citizens encounter in the city. The purpose of this study is to pay attention to the special features of visual quality of the landscape of the street between the first square and the second square of Sadeghieh in Tehran with emphasis on aesthetic and environmental dimensions. The present study is descriptive-analytical. The method of data collection has been done through field and library studies. In the field method, the criterion was data collection through a questionnaire. The statistical population includes citizens and experts in the field of urban planning. The sample size was 384 using Cochran's formula. The variables used in this study are aesthetic, functional, perceptual and environmental.
The results of data analysis showed that objective criteria such as: facade lines, proportion, facade height and subjective criteria such as contextualism, attractiveness, meaningfulness, etc. affect aesthetic perception. The relationship between the components of visual quality and the effect on the aesthetics of the urban landscape has a correlation of 0.843 and the adjustment coefficient with the number 0.854 indicates a direct relationship between the components. The independent variable in this study determines 0.854% of the changes of the dependent variable (effect on the aesthetics of the street landscape). . So that the readability index in terms of priority in the current conditions with 2.66 has the greatest impact on aesthetics

کلیدواژه‌ها [English]

  • urban landscape
  • visual quality
  • urban planning
  • aesthetic dimensions
- امین زاده، بهناز. (1389). ارزیابی زیبایی و هویت مکان، فصلنامه هویت شهر، سال پنجم، شماره 7، صفحات 3- 14
- بهرامی، مریم. (1396). بازشناسی مفهوم منظر شهری و مولفه های تاثیرگذار در طراحی بدنه ی فضای شهری(نمونه موردی میدان بهارستان، تهران)، دومین کنفرانس بین المللی مهندسی عمران،معماری و مدیریت بحران
- بهزاد فر، مصطفی. (1387). واژه نامه مفاهیم طراحی سال ششم، شماره 2.
- بیکن، ادموند. (1386). طراحی شهرها، فرزانه طاهری، تهران: شهیدی.
- پورجعفر، محمدرضا؛ تقوایی، علی کبر و صادقی، علی رضا( 1388).  خوانش تأثیر ساماندهی محورهای بصری بر ارتقا کیفیت محیط فضاهای عمومی  شهری، نمونه موردی: خیابان آزادی تهران، مدیریت شهری،صص65- 80.
- پاکزاد، جهانشاه. (1382). پدیدارشناسی نماهای مسکونی و سیر تکوین توقعات از آن، هنرهای زیبا، شماره 14
- پاکزاد، جهانشاه. (1386). مجموعه مقالات در باب طراحی شهری، انتشارات شهیدی.
- پاکزاد، جهانشاه. (1385). مبانی نظری و فرآیند طراحی شهری، تهران:  شهیدی.
- خاک زند، مهدی، محمدی، مریم، جم، فاطمه، آقابزرگی، کوروش(1393). شناسایی عوامل مؤثر بر طراحی بدنه های شهری با تأ کید بر ابعاد زیبایی شناسی و زیست محیطی مطالعه موردی : خیابان ولیعصر)عج(-  شهر قشم، فصلنامه علمی – پژوهشی مطالعات شهری، شماره 10.
- رضازاده، راضیه. (1385). اصول و معیارهای ساماندهی و ضوابط و مقررات سیمای شهری در ساخت و ساز، وزارت مسکن و شهرسازی، معاونت شهرسازی و معماری، مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.
- صفامنش، کامران. (1373). طرح بهسازی خیابان لاله زار، سازمان زیباسازی شهر تهران.
- غضفری، پیمان، آرزه، آزاده. (1397). شناسایی عوامل موثر بر طراحی بدنه های شهری با تاکید بر ابعاد زیبایی شناسی و کیفیت نمونه موردی: بوستان ولایت، شهر ساری، نشریه اختصاصی معماری و شهرسازی ایران، سال اول، شماره 2.
- کالن. گوردن. (1377).  گزیده منظر شهری، ترجمه منوچهر طبیبیان، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
- موسوی، الهه سادات، صادقی، علیرضا. ( 1395). ارائه فرآیند طراحی جداره های شهری درجهت ارتقای کیفیت های بصری زیبایی شناسی منظرشهری، نشریه مدیریت شهری، سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور، شماره 43