TY - JOUR ID - 160267 TI - ارائه‌ی روشی دانش مبنا برای تمییز محصولات زراعی و برآورد سطح زیر کشت (مطالعه موردی: دشت مغان) JO - مهندسی جغرافیایی سرزمین JA - JGET LA - fa SN - 2538-1490 AU - مهری, سعید AU - هوشنگی, نوید AU - غفاری رزین, میررضا AD - کارشناسی ارشد مهندسی GIS، دانشکده مهندسی ژئودزی و ژئوماتیک، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران AD - استادیار گروه مهندسی نقشه‌برداری، دانشکده مهندسی علوم زمین، دانشگاه صنعتی اراک، اراک، ایران Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 7 IS - 1 SP - 191 EP - 208 KW - روش دانش مبنا KW - سنجش‌ازدور KW - تمییز محصولات KW - آمار زراعی KW - آنالیز مکانی-زمانی DO - 10.22034/jget.2023.160267 N2 - مقدمه:  نظارت و اطلاع از آمار دقیق و بهنگام سطح زیر کشت محصولات کشاورزی و برآورد میزان تولیدات کشاورزی نقش مهمی در برنامه­ریزی­های صحیح اقتصادی، واردات و صادرات دارد. امروزه به دلیل هزینه­ی پایین و سرعت بالای روش‌های سنجش‌ازدوری، میزان استفاده از این علم برای تولید آمار به هنگام سطح زیر کشت محصولات زراعی در حال گسترش می­باشد.هدف:  هدف اصلی پژوهش حاضر توسعه­ی روشی دانش­مبنا مبتنی بر مفاهیم شی‌ءگرایی با لحاظ نمودن شروط مکانی و زمانی به منظور بهبود دقت تمییز محصولات زراعی و همچنین کاهش تعداد نمونه‌برداری‌های زمینی می­باشد.روش شناسی: تحقیق حاضر در سه مرحله اصلی انجام ­می­شود: مرحله­ی اول شامل ایجاد ساختار شی‌ءگرایی (استخراج ویژگی­های هر مزرعه و ذخیره آن)، مرحله­ی دوم ایجاد پایگاه دانش بر اساس استخراج امضای طیفی محصولات زراعی مختلف و شروط مکانی-زمانی و مرحله­ی سوم شامل تمییز و تعیین نوع محصولات کاشته شده در هر مزرعه بر روی تصاویر ماهواره ای جدید (مجهول) با استفاده از دانش و اطلاعات ذخیره‌شده در هر مزرعه (شی‌ء) می­باشد.قلمرو جغرافیایی پژوهش:  روش پیشنهادی به دلیل اهمیت و تنوع محصولات دشت مغان با استفاده از اطلاعات (مکانی و طیفی) سال زراعی 1399-۱۳۹8 در  این دشت پیاده‌سازی شد. همچنین به منظور بررسی قابلیت روش از پایگاه دانش ایجاد شده برای سال­ زراعی 1400-۱۳۹9 و بدون نمونه‌برداری‌های زمینی، استفاده شد.یافته­ ها و بحث: روش پیشنهادی در سه تاریخ مختلف (اواخر فروردین،‌ اواخر اردیبهشت‌ماه و اواسط خردادماه) از یک سال زراعی پیاده سازی شد. دقت کلی روش برای تمییز محصولات در تاریخ­های بیان شده به ترتیب 66/94، 5/91 و 12/95 درصد محاسبه شد که نسبت به روش طبقه­بندی بیشترین شباهت بهبودی بیش از 10 درصد را نشان می­دهد. دقت کلی تمییز محصولات در سال 1400-1399 نیز در شرایط بدون استفاده از داده‌های زمینی به منظور به روز رسانی و تغییر پایگاه دانش روش، برای تاریخ های اول و دوم به ترتیب 3/92 و 6/90 درصد بود.نتیجه­ گیری:  نتایج نشان داد استفاده از شروط پایگاه دانش که با استفاده از شرایط مکانی-زمانی و رفتار طیفی محصولات زراعی تعیین و تدوین می­شوند، موجب افزایش دقت تمییز محصولات زراعی در مقایسه با روش­های عادی مانند طبقه­بندی بیشترین شباهت می­شود. همچنین طبق نتایج تا زمانی که قیود پایگاه دانش ایجاد شده سازگار باشد، می­توان بدون نیاز به نمونه‌برداری زمینی در سال­های زراعی بعدی به منظور به روز رسانی پایگاه دانش، از آن برای تمییز محصولات زراعی استفاده نمود.  UR - https://www.jget.ir/article_160267.html L1 - https://www.jget.ir/article_160267_9a3fe62dc892970b87b745d61677bbd7.pdf ER -