TY - JOUR ID - 147993 TI - تحلیل فضایی حساسیت وقوع زمین لغزش در محدوده های روستایی و شهری (مطالعه موردی: حریم مناطق تابع شهرستان گرگان در حوضه آبخیز زرین گل) JO - مهندسی جغرافیایی سرزمین JA - JGET LA - fa SN - 2538-1490 AU - درویشی, یوسف AU - موسوی ندوشن, سید معین AD - استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. AD - مربی گروه معماری و شهرسازی، دانشگاه فنی و حرفه‌ای، تهران، ایران. Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 7 IS - 2 SP - 333 EP - 350 KW - اقلیم KW - حساسیت KW - زمین لغزش KW - سیستم های اطلاعات جغرافیایی KW - شهرگرگان DO - 10.22034/jget.2023.147993 N2 - مقدمه:  زمین‌لغزش‌ها فرایندهای طبیعی زمین‌شناسی هستند که ناهمواری‌های سطح زمین را متحول کرده، دوباره شکل می‌دهند. زمین ‌لغزش یکی از پدیده‌های مهم و قابل‌توجه در مسائل زیست‌محیطی، آبخیزداری و منابع طبیعی می‌باشد. مهم‌ترین دلیل با اهمیت بودن این پدیده، تلفات جانی و مالی ناشی از به وقوع پیوستن آن‌ها می‌باشد حوضه آبخیز زرین گل به دلیل توپوگرافی عمدتاً کوهستانی، فعالیت زمین ساختی و لرزه‌ خیزی زیاد، پتانسیل طبیعی برای زمین‌لغزش‌های گسترده را دارد.هدف:  در این راستا با توجه به موضوع، هدف پژوهش فوق پهنه­بندی و ارزیابی حساسیت وقوع زمین لغزش در محدوده شهرگرگان در حوضه آبخیز زرین گل با استفاده از سیستم­های اطلاعات جغرافیایی است.روش شناسی:  تحقیق حاضر، با توجه به ماهیت مسئله و موضوع مورد بررسی، از نوع تحقیقی و از حیث مطالعات کاربردی است. جهت تحلیل فضایی حساسیت وقوع زمین لغزش معیارهایی از قبیل: (شیب، جهت شیب، کاربری اراضی، فاصله از مراکز سکونتی، انحنای زمین، بارش، ارتفاع، تراکم پوشش گیاهی، زمین­شناسی، خاک، تراکم آبراهه، فاصله از جاده مورد ملاحظه قرار گرفته‌اند. به‌منظور محاسبه تراکم و میزان سبزی پوشش گیاهی از پروداکت (Mod13Q1) سنجنده مودیس  ماهواره Terra استفاده گردید و خروجی نهایی با روش هم­پوشانی، هم­پیوند در محیط   GISمحاسبه شد. تمامی فرایندها و تجزیه تحلیل داده­ها در محیط (Spss,Excell)  و نرم‌افزار (GIS) انجام گردید. همچنین جهت ارزیابی و اعتبار سنجی مدل­ها از منحنی (ROC) استفاده شد.قلمرو جغرافیایی پژوهش:  این پژوهش نیز بر روی حریم مناطق تابع شهرستان گرگان در حوضه آبخیز زرین گل انجام شده است.یافته­ ها و بحث:  نتایج بدست آمده نقشه نهایی حساسیت وقوع زمین لغزش نشان‌دهنده آن است که طبقه 5 با ضریب لغزش بالا 90/13 درصد از کل مساحت منطقه، طبقه4 با ضریب لغزش زیاد 89/17 درصد، طبقه3 با ضریب متوسط90/33 درصد، طبقه 2 با ضریب کم91/22 درصد، طبقه1 با ضریب خیلی کم40/11 درصد را به خود اختصاص داده­اند در نتیجه  79/31 درصد از کل منطقه در معرض لغزش شدید قرار دارد.نتیجه ­گیری: نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که روستاهای در محدوده خطر زیاد شامل روستاهای ( مرتع قزلق، مرتع شکر علی، خیرات، نومل، توسکستان، فیض­آباد، مریم آباد ) می­باشد. UR - https://www.jget.ir/article_147993.html L1 - https://www.jget.ir/article_147993_d6f3d1bad7d0316c5141e386663c1c17.pdf ER -