TY - JOUR ID - 135127 TI - تبیین عوامل کالبدی و محیطی مؤثر بر تغییرات کاربری اراضی روستاهای پیراشهری شهر رشت JO - مهندسی جغرافیایی سرزمین JA - JGET LA - fa SN - 2538-1490 AU - یوسفی, علی AU - مولائی هشجین, نصرالله AU - رضایی, پرویز AD - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران AD - استاد گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران AD - دانشیار گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران Y1 - 2024 PY - 2024 VL - 7 IS - 4 SP - 739 EP - 750 KW - کاربری اراضی KW - تغییرات کاربری KW - روستا KW - رشت DO - 10.22034/jget.2024.135127 N2 - مقدمه:  یکی از مسائل اصلی در جامعه روستایی ایران، تغییر کاربری اراضی روستایی و کاهش چشمگیر فعالیت‌های کشا.رزی است. عوامل زیادی در تغییرات کاربری اراضی روستایی تأثیرگذار هستند. هدف:  هدف این پژوهش، شناسایی متغیرهای کالبدی و محیطی تأثیرگذار بر تغییرات کاربری اراضی روستاهای پیرامون کلانشهر رشت بود. روش شناسی:  روش انجام پژوهش نیز توصیفی – تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه­ای و میدانی است، برای تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از نرم­افزار Spss از آزمون آماری تی تک نمونه­ای، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چند متغیره استفاده شده. جامعه آماری تحقیق 37 روستای دارای سکنه که مرز مشترک با شهر رشت داشتند به عنوان روستاهای نمونه انتخاب شدندکه با استفاده از فرمول کوکران 516 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. قلمرو جغرافیایی پژوهش: شامل  37 سکونتگاه روستایی پیرامون شهر رشت است که  با مساحت 9863.6720 هکتار در مختصات جغرافیایی 49 درجه 27 دقیقه طول شرقی و 37 درجه و 23 دقیقه عرض شمالی قرار گرفته است. یافته­ ها و بحث: یافته­ های به دست آمده نشان می­دهد در بین عوامل کالبدی، عامل نزدیکی به شهر تا حدود 67 درصد از تغییرات متغیر وابسته را پیش‌بینی می‌کند. همچنین دو عامل نزدیکی به مراکز کار و دسترسی به راه‌های ارتباطی به ترتیب با ضرایب 548/0 و 511/0 بر تغییرات کاربری اراضی تأثیرگذار بودند. عامل نزدیکی به شهر، عامل نزدیکی به کار و دسترسی به راه­های ارتباطی به ترتیب بیشترین تاثیر را در تغییر کاربری اراضی دارند. نتیجه­ گیری: نتایج مطالعات برای عوامل محیطی نشان داد که چهار شاخص بر تغییرات کاربری اراضی تأثیرگذار هستند. ظرفیت‌های گردشگری روستا با ضریب استاندارد 821/0 بیشترین تأثیرگذاری را داشت. همچنین مساعد نبودن زمین روستا برای فعالیت‌های کشاورزی با ضریب استاندارد 785/0 در تغییرات کاربری اراضی روستایی تأثیر داشت. دور بودن از منابع آبیاری و دسترسی نداشتن به آب نیز به ترتیب با ضرایب 613/0 و 568/0 در تغییرات متغیر وابسته تأثیرگذار بودند. UR - https://www.jget.ir/article_135127.html L1 - https://www.jget.ir/article_135127_c27380089a9ccf64e77e57a05dd814ac.pdf ER -