ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح کنترل و بهره برداری از سیلاب حوضه آبخیز مود بیرجند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

2 دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

یکی از پروژه های آبخیزداری اجرا شده در ده سال گذشته طرح کنترل و بهره وری از سیلاب حوضه آبخیز مود بیرجند می‌باشد. از آنجا که رعایت ملاحظات زیست محیطی در ارتباط با اینگونه پروژه ها، ضرورتی اساسی در راستای دستیابی به توسعه پایدار به شمار می‌رود، ارزیابی عملکرد و اثرات زیست محیطی در قبل و بعد از اجرای طرح و پایش آن یسیار اهمیت دارد. در تحقیق حاضر به ارزیابی اثرات زیست محیطی بعد از اجرای طرح کنترل و بهره وری از سیلاب حوضه آبخیز مود بیرجند با استفاده از روش ارزیابی زیست محیطی SEA پرداخته شده‌است.  نتایج بدست آمده حاکی از عدم توجه مطلوب طرح به اهداف توسعه پایدار و SEA است (میانگین 0.39از مجموعه زیرمعیارها). به طوری که پایداری طبیعی محقق شده است. اما پایداری اقتصادی و اجتماعی کمترین رتبه را دارا می‌باشد و بیانگر عدم توجه طرح به ابعاد اقتصادی و بویژه اجتماعی توسعه پایدار می‌‎باشد. هرچند برنامه های آموزشی اجرا شده اما این برنامه ها جهت توانمندسازی اقتصادی بوده است و توجهی به جنبه های مشارکت مردمی، آگاهی و اعتمادسازی و پذیرش مردمی صورت نگرفته است. بدین لحاظ با بروز خشکسالی های چند دهه اخیر و رکود اقتصادی پیش آمده، روستائیان نیز بدلیل مواجهه با تنش های کم آبی و اقتصادی تصمیم به مهاجرت و یا تغییر فعالیت اقتصادی خود داده‌اند و در این میان تنازعاتی بر سر آب و مالکیت منابع پیش آمده‌است. این مسائل حاکی از لزوم توجه به ابعاد اجتماعی توسعه پایدار در طرح های آبخیزداری می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Environmental Impact Assessment of Projects and Utilization of Flood Control Basin Birjand Moud.

نویسندگان [English]

  • Aliakbar Anabestani 1
  • Seyyedeh Somayeh Khatami 2
1 Ferdowsi University of Mashhad
2 Ferdowsi Unversity of Mashhad
چکیده [English]

One of watershed management projects implemented in the past ten years’ watershed flood control plan and the efficiency of Birjand mood. In the present study to assess the environmental impact after the program has been evaluated using environmental assessment. The results indicate a lack of proper attention to the design of sustainable development goals (an average of 0/39 in a series of sub-criteria). So that the natural stability has been achieved. But economic and social sustainability is the lowest rating and indicates a lack of attention the project has social and economic dimensions of sustainable development. Although training programs have been implemented but these programs for economic empowerment. Aspects of public participation, awareness and confidence and public acceptance has taken place. Dehydration due to stress and economic villagers decided to emigrate and in the midst of conflict over water and resources already provided impressive. These issues show the importance of the social dimension of sustainable development is in watershed plans.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Strategic Environmental Assessment
  • Design and operation of flood control
  • Watershed- Birjand Moud